Krzesło Pantona. Zmysłowa ikona designu

Plastikowe krzesło w kształcie litery S stworzone przez duńskiego projektanta Vernera Pantona to jeden z tych projektów, które wyznaczyły nowy kierunek we wzornictwie. Jest to pierwszy w historii mebel stworzony z jednego kawałka jednorodnego materiału, a konkretnie plastiku.

Autor krzesła Pantona był niezwykle wyrazistą postacią znaną z optymistycznego nastawienia do przyszłości, braku poszanowania dla utartych granic oraz szczególnego uwielbienia dla intensywnych, nasyconych barw. Niemal każdy nowy projekt Pantona z miejsca budził sensację.

Mebel bliski abstrakcji Dynamiczna forma krzesła dawała pole do popisu specom od reklamy. Ci w prasowych grafikach chętnie odwoływali się do jego nietypowych i zarazem bardzo plastycznych kształtów.

W 1959 roku designer zaprojektował krzesło Cone. Gdy zostało wystawione w witrynie jednej z nowojorskich galerii, na ulicy gromadziły się gigantyczne tłumy pragnące je zobaczyć - tak wielkie, że ze względów bezpieczeństwa policja poleciła zdjąć mebel z wystawy. Jeszcze większe zainteresowanie miało wzbudzić krzesło, nad którym Panton pracował przez niemal dziesięć lat.

Historia powstania krzesła Pantona

Projektant mniej więcej od połowy lat 50. rozwijał ideę mebla utworzonego z jednej plastikowej formy. Chciał stworzyć jednoczęściowe krzesło, które dałoby się łatwo sztaplować. Takie siedzisko nie mogło mieć tradycyjnie pojmowanych nóg.

Samą formę w kształcie litery S Pantone opracował dość szybko. Trudniejsze okazały się kwestie technologiczne - żaden producent nie podjął się wyzwania opracowania plastikowego modelu.

Dopiero na początku lat 60. Panton poznał Williego Fehlbauma, założyciela firmy Vitra. Fehlbaum w przeciwieństwie do wielu innych producentów był zafascynowany szkicami wykonanego z plastiku krzesła bez nóg. Nawiązał ścisłą współpracę z Pantonem.

Zmysłowe kształty Krzesło Pantona zyskało miano najseksowniejszego mebla na świecie. Jego pełne, zmysłowe kształty dopasowujące się do kształtu ludzkiego ciała, skutecznie pobudzają wyobraźnię.		Długa droga Pierwsze szkice krzesła pochodzą z ok. 1956 roku. Verner Panton musiał czekać dziesięć lat, aby zrealizować swój pomysł.

Razem stworzyli pierwszy model formowany na zimno z poliestru wzmocnionego włóknem szklanym. Prototyp był jednak dość ciężki i niedostosowany do wymogów masowej produkcji.

W każdym rozmiarze Dziś obok klasycznej, pełnowymiarowej wersji krzesła produkowana jest także wersja dziecięca. Vitra wprowadziła ją do swojej oferty w 2003 roku. Ponadto można kupić miniaturę krzesła.

Prace nad jego doskonaleniem trwały kolejnych pięć lat. Ostatecznie wykorzystano Baydur - poliuretanową piankę o wysokiej sprężystości. Produkcja na szeroką skalę ruszyła w 1968 roku.

Model dostępny wówczas w siedmiu kolorach z miejsca wywołał sensację. Na temat krzesła Pantona toczyły się gorące dyskusje; był na ustach wszystkich mniej lub bardziej związanych z designem.

Niestety wraz z biegiem czasu zaczęły się pojawiać kłopoty. Okazało się, że zastosowany materiał nie był wystarczająco wytrzymały i źle znosił upływ czasu.

W 1979 roku, produkcja została wstrzymana. Przez cztery lata eksperymentowano z nowymi materiałami. Ostatecznie zastosowano nieco droższą polipropylenową piankę, która okazała się dużo lepszym rozwiązaniem.

Verner Panton

W latach 80. krzesło przywrócono do produkcji, nieprzerwanie trwającej do dziś. Przejściowe problemy nie nadwyrężyły popularności krzesła, które zyskało uznanie nie tylko ze względu na innowacyjność, ale także wyjątkowo zmysłowe kształty.

W 1970 roku model ten został pokazany na okładce brytyjskiego magazynu o modzie "Nova". Mebel Pantona został wykorzystany w sesji zdjęciowej pokazującej, jak się rozbierać przed mężem. Panton Chair trafiło także w 1995 roku na okładkę brytyjskiego "Vogue'a" - siedziała na nim naga Kate Moss. Czy można sobie wyobrazić lepszą promocję?

Dziś krzesło Pantona jest bezapelacyjnie uznawane za ikonę współczesnego designu. Znalazło się w kolekcjach wielu prestiżowych muzeów w tym MoMA w Nowym Jorku, Muzeum Designu w Londynie, Niemieckim Muzeum Historycznym w Berlinie i wielu innych. W 2006 roku zostało włączone do Duńskiego Kanonu Kultury.

tekst: Anna Oporska;
zdjęcia: Vitra