Michael Thonet to postać, która zrewolucjonizowała świat meblarstwa. Jego innowacyjne podejście do projektowania i produkcji mebli uczyniło go jednym z najważniejszych twórców w historii designu. Ale kim był Michael Thonet i dlaczego jego prace są tak cenione do dziś?

Niemiecki rzemieślnik - dzieciństwo i młodość Michaela Thoneta

Urodzony w 1796 roku w malowniczym mieście Boppard nad Renem w Niemczech, Michael Thonet wyrósł w otoczeniu bogatej kultury i tradycji rzemieślniczej regionu. Jego rodzina była głęboko zakorzeniona w społeczności lokalnej, a wartości takie jak ciężka praca, precyzja i duma z rzemiosła były przekazywane z pokolenia na pokolenie. Już w młodym wieku Michael wykazywał zainteresowanie rzemiosłem i designem, spędzając godziny w warsztacie swojego ojca, obserwując i ucząc się podstaw stolarstwa.

Michael Thonet

Jego naturalny talent i pasja do tworzenia szybko stały się oczywiste dla tych wokół niego. W wieku zaledwie 23 lat, po latach nauki i doskonalenia swojego rzemiosła, postanowił podjąć ryzyko i otworzyć własny warsztat stolarski w 1819 roku. Było to miejsce, gdzie mógł w pełni wyrazić swoją kreatywność i wizję, tworząc unikalne meble, które odzwierciedlały jego indywidualny styl i podejście do designu. W tym czasie zdobywał doświadczenie, ucząc się od innych mistrzów rzemiosła, doskonaląc swoje umiejętności i rozwijając własny, charakterystyczny styl.

Michael Thonet - pierwsze kroki w świecie designu

W początkowym okresie swojej kariery Thonet skupiał się na tradycyjnym rzemiośle stolarskim, tworząc meble na zamówienie dla lokalnych mieszkańców. Jego prace były głęboko zakorzenione w tradycji niemieckiego rzemiosła, gdzie precyzja i dbałość o detale były kluczowe.

Michael Thonet z krzesłem nr 4 na austriackim znaczku pocztowym, rok 2018.

Jednak z czasem, inspirowany zmieniającymi się trendami i potrzebami społeczeństwa, zaczął eksperymentować z różnymi technikami i materiałami. To właśnie wtedy odkrył proces gięcia drewna pod wpływem pary wodnej. Eksperymentując z różnymi gatunkami drewna i technikami gięcia, Thonet doszedł do wniosku, że ta metoda może zrewolucjonizować sposób, w jaki meble są projektowane i produkowane.

Jego innowacyjne podejście pozwoliło na tworzenie bardziej elastycznych, lekkich i trwałych konstrukcji, które były jednocześnie estetycznie atrakcyjne. To odkrycie stało się fundamentem dla jego późniejszych innowacji w dziedzinie designu mebli i otworzyło przed nim drzwi do międzynarodowej kariery. Można więc rzec, że Thonet stał się prekursorem IKEI, która dziś słynie z wysyłania mebli w niewielkich paczkach do samodzielnego składania. 

Krzesła z drewna giętego Michaela Thoneta z roku ok. 1850, źródło: Wikipedia

Przełom w karierze Thoneta - krzesło nr 14 i sukces na międzynarodowej arenie

W 1841 roku Thonet zaprezentował swoje gięte meble na wystawie w Koblenz. Jego innowacyjne projekty przyciągnęły uwagę wielu ważnych postaci, w tym austriackiego księcia Metternicha, który zaprosił go do Wiednia. Tam Thonet kontynuował swoje badania nad gięciem drewna, co doprowadziło do stworzenia słynnego krzesła nr 14, znanego również jako krzesło bistro (stało się popularne w kawiarniach w całej Europie, głównie ze względu na jego lekkość i wytrzymałość). Tak Wiedeń stał się dla Thoneta miejscem, gdzie mógł w pełni rozwinąć swoje umiejętności i wizje.

Thonetowskie krzesła były obecne w każdym barze i restauracji. źródło: europeana

Krzesło nr 14, które stało się symbolem innowacji i doskonałości w projektowaniu mebli, przyniosło projektantowi ogromny sukces komercyjny. Jego prostota, elegancja i trwałość sprawiły, że stało się ono jednym z najbardziej rozpoznawalnych mebli na świecie. Co więcej, krzesło to było nie tylko piękne, ale także rewolucyjne pod względem produkcji. Składające się z zaledwie sześciu części, krzesło można było łatwo montować i demontować, co czyniło je idealnym produktem do masowej produkcji i transportu.

Ponadto, dzięki innowacyjnemu procesowi produkcji, Thonet mógł oferować je w stosunkowo niskiej cenie, czyniąc je dostępnym wyborem dla wielu przedsiębiorców. Projektant założył fabryki w wielu krajach Europy, w tym w Austrii, Rosji i na Węgrzech, aby sprostać rosnącemu popytowi na jego meble. Jego podejście do masowej produkcji, połączone z dbałością o detale i jakość, uczyniło go pionierem w dziedzinie przemysłu meblowego. W ciągu kilku lat firma Thoneta stała się jednym z największych eksporterów mebli w Europie, a krzesło nr 14 stało się ikoną designu, która jest ceniona do dziś.

Produkowane współcześnie krzesło 214, THONET

Filozofia projektowania

Dla Thoneta kluczem do sukcesu było połączenie funkcjonalności z estetyką. Jego meble były nie tylko piękne, ale także wygodne i trwałe. Dążył do stworzenia uniwersalnych projektów, które byłyby dostępne dla szerokiej publiczności, a jednocześnie zachowywały wysoki standard jakości. Wierzył w to, że dobre projektowanie powinno służyć ludziom, a nie tylko estetyce.

Dziedzictwo

 

Michael Thonet zmarł w 1871 roku, ale jego spuścizna żyje do dziś. Jego firma, Thonet GmbH, nadal produkuje meble według oryginalnych projektów artysty, a jego technika gięcia drewna stała się inspiracją dla wielu późniejszych projektantów. Wielu współczesnych twórców uważa go za jednego z największych innowatorów w dziedzinie designu mebli. Jego wpływ jest widoczny w działalności wielu firm na całym świecie.

Grobowiec rodziny Thonet na cmentarzu centralnym w Wiedniu, źródło: Wikipedia

Jednym z najważniejszych spadkobierców tradycji Thoneta jest firma TON, która produkuje meble w miejscu, gdzie kiedyś znajdowały się zakłady Thoneta na terenie dawnych Austrowęgier. Inne marki, takie jak Gebruder Thonet Vienna, kontynuują tradycję rodziny Thonet, wprowadzając nowoczesne interpretacje klasycznych projektów. W Polsce również można znaleźć firmy, które czerpią inspirację z dorobku Thoneta. Przykłady to Paged i Fameg, które od lat produkują meble w duchu tradycji giętego drewna, łącząc klasyczne wzornictwo z nowoczesnymi technologiami. Wszystkie te firmy są dowodem na to, jak głęboki i trwały ślad Thonet pozostawił w świecie designu mebli.