Jeśli marzysz o ogrodzie, a posiadasz jedynie taras lub balkon - nie musisz rezygnować z marzeń. Wystarczy odrobina wyobraźni, odpowiednio dobrane rośliny, meble i zmienisz zwyczajny balkon w niezwykłe miejsce, w którym będziesz wypoczywać lub przyjmować gości.

Większość roślin ogrodowych doskonale nadaje się do uprawy w pojemnikach!

Głównym ograniczeniem jest niewielka powierzchnia do wzrostu oraz problemy z zimowaniem na balkonie. Musimy zatem zrezygnować z drzew i krzewów, które wymagają dużo miejsca - zamiast nich wybierajmy odmiany karłowe.

Odmiany karłowe roślin:

  • rośliny iglaste: np. sosna czarna 'Helga' i 'Nana', kosodrzewina 'Gnom', tuje - kuliste: 'Danica', 'Globosa', 'Hoseri' lub stożkowe: 'Holmstrup', 'Smaragd', 'Spiralis', świerk biały - stożkowy 'Conica' lub kulisty 'Echiniformis' oraz wiele gatunków i odmian cyprysików i jałowców;
  • rośliny liściaste: np. jesienne wrzosy i wrzośce, zimozielone pierisy, hebe, bukszpany, kolorowe żurawki i funkie zwane hostami oraz kwitnące cały sezon pięciorniki, róże, wiosenne miniforsycje, trawy ozdobne i bambusy, a także warzywa i zioła.
różnokolorowe margerytki, szczawik o fioletowych liściach i delikatnie zwisające kocanki   Kalocefalus, lawenda i biała róża, pod nimi ciemne liście dąbrówki   Róża szczepioną na pniu, a u "jej stóp" plektrantus, komarzycę lub koleus o kolorowych liściach
Mix kolorów i kształtów
Kwiaty najpiękniej wyglądają w towarzystwie – innych kwiatów. Już niewielka grupka roślin o różnych kształtach i kolorach wygląda bardzo efektownie. Dzięki olbrzymiej różnorodności barw i kształtów kwiatów łatwo stworzysz sezonową dekorację w Twoim stylu. Na zdjęciu: różnokolorowe margerytki (Argyranthemum frutescens), szczawik o fioletowych liściach (Oxalis) i delikatnie zwisające kocanki (Helichrysum)
  Romantyczny zakątek
Posadź obok siebie rośliny o stonowanych kolorach i delikatnym kształcie. Kolor biały, niebieski i fioletowy doskonale do siebie pasują i tworzą harmonijną całość. Dodatkowo źdźbła trawy i kwiaty lawendy delikatnie tańczą na wietrze. To idealne miejsce na poranną kawę i wieczorną lampkę wina. Na zdjęciu: na stole - kalocefalus, lawenda i biała róża, pod nimi ciemne liście dąbrówki. Są też fioletowe fiołki, bluszcz, eszeweria i rojnikowiec, niebieski aster, kocanki, trawy - rozplenica i trzcinnik.
  Dwa poziomy
Jeśli sadzisz rośliny szczepione na pniu warto wypełnić wolne miejsce w doniczce, sadząc tam rośliny kontrastujące kształtem i kolorem. To doskonałe rozwiązanie na małe balkony, gdzie liczy się każdy centymetr. Zamiast piennej tui i niskiej róży możesz posadzić różę szczepioną na pniu, a u "jej stóp" posadzić plektrantus, komarzycę lub koleus o kolorowych liściach.

Dobierz gatunki odpowiednie do wielkości balkonu, pojemników, a co najważniejsze do tego, ile czasu jesteśmy w stanie im poświęcić. Mając niewiele czasu, wybierz sezonowe rośliny doniczkowe - tzw. kwiaty balkonowe, które są łatwe w pielęgnacji i od razu wprowadzą radosny nastrój. Odpowiednio dobrane gatunki kwiatów sprawią, że nasz balkon będzie kwitł od marca do października.

Od lat na balkonach i tarasach królują pelargonie i surfinie - bardzo długo kwitną, jednak wymagają częstego podlewania i nawożenia. W pierwszej dziesiątce najpopularniejszych kwiatów balkonowych są też begonie, aksamitki, żeniszki, bakopy i lobelie. Lista roślin balkonowych jest długa, a sklepy ogrodnicze pełne najprzeróżniejszych roślin - nie powinniśmy mieć problemu z wyborem odpowiednich dla siebie.

Dwie odmiany powojnika zwanego clematisem w jednej doniczce    lawenda francuska, nad nią po prawej - dzwonki, poniżej hortensja ogrodowa, obok w metalowej puszcze - aster i hebe
Kolorowe pnącza
Posadź w jednej doniczce dwie odmiany powojnika zwanego clematisem. Stwórz podpórki w kształci wigwamu aby roślina mogła po niej wspinać tworząc kolorową piramidę. Dzięki temu nie będzie zajmować dużo miejsca i wymagać kratki jako podpory. Nie ustawiaj doniczki w miejscu narażonym na silne wiatry, gdyż mogłaby spaść. W ten sam sposób możesz prowadzić wilec (Ipomea), kobeę pnącą (Cobea scandens) oraz nasturcję (Tropaeolum) lub bluszcz (Hedera).
  Kolor przewodni
Jednokolorowe kompozycje doskonale nadają się na małe powierzchnie. Wybierz rośliny o różnych kształtach liści, aby kontrastowały z sobą. Na zdjęciu: lawenda francuska, nad nią po prawej - dzwonki, poniżej hortensja ogrodowa, obok w metalowej puszcze - aster i hebe.

Pielęgnacja kwiatów balkonowych - strona słoneczna, czy zacieniona

Rośliny posadzone na wystawie południowej przez cały dzień są w słońcu. Wystawa zachodnia jest oświetlona od popołudnia aż do zachodu słońca, a wschodnia od rana do południa. Na balkon od strony północnej dociera najmniej promieni słonecznych.

Rośliny światłolubne (np. pelargonia, surfinia, gazania, heliotrop, osteospermum) będą więc słabiej kwitły w zacienionym miejscu, a te które wolą półcień (np. begonia, bluszcz, fuksja, niecierpki, tytoń) nie powinny być na wystawie południowej, bo ulegną poparzeniu. Wybierając więc sadzonki, sprawdzajmy, jakie nasłonecznienie jest wskazane.

Zioła można bez problemów uprawiać w doniczkach na balkonie czy tarasie
Zioła pod ręką
Zioła można bez problemów uprawiać w doniczkach na balkonie czy tarasie. Wymagają jedynie regularnego podlewania. Posadź zioła w skrzynce z rączką, aby łatwo przenieść je do kuchni, gdy będą potrzebne. Zioła są najbardziej aromatyczne, gdy rosną na słońcu.

Sadzenie roślin do uprawy na balkonie

Po przyniesieniu roślin ze sklepu należy je przesadzić do większego pojemnika - te, w których dotychczas rosły w krótkim czasie będą za małe. Nowa doniczka powinna mieć minimum 20 cm średnicy, a skrzynka balkonowa 15 cm szerokości, by rozwinęła się bryła korzeniowa, a podłoże zbyt szybko nie przesychało.

Doniczki powinny być masywne, najlepiej ustawione na podłodze, aby nawet podczas silnego podmuchu wiatru nie spadły. Warto wybrać duże drewniane donice (skrzynie), gdyż można w nich posadzić wiele roślin, co ułatwia ich późniejszą pielęgnację. Rośliny wolą doniczki gliniane od plastikowych, bo ziemia w nich nie przesycha tak szybko.

Następny krok to kupienie odpowiedniego podłoża do uprawy. Najlepiej zastosować uniwersalne podłoże do roślin doniczkowych (jest tanie, łatwo dostępne i dobre dla większości gatunków) lub ziemię z długodziałającym nawozem. Powinna być świeża (nie stosujmy ziemi z ogrodu ani tej z poprzedniego sezonu), żyzna, lekka i przepuszczalna. Na dnie doniczek usypujemy kilkucentymetrową warstwę keramzytu, która będzie stanowić drenaż. Pojemniki powinny mieć otwory w dnie - w doniczce jeden duży lub kilka mniejszych, w skrzynce małe otwory co 10 cm.

Rośliny skalne, dobrze radzą sobie na stanowisku słonecznym i okresowym niedoborem wody Iglaki i rośliny o trwałych liściach
Skalniak w doniczce
Dobrze rosną na słonecznych balkonach. Wystarczy posadzić rośliny skalne, dobrze radzące sobie na stanowisku słonecznym i okresowym niedoborem wody. W takiej kompozycji sprawdzą się rojniki i rozchodniki
Rośliny zimozielone
Iglaki i rośliny o trwałych liściach swoją zieloną barwę zachowują nawet w zimie, dzięki czemu są ozdobą balkonów i tarasów przez cały rok. Wybór iglaków na balkon i taras jest olbrzymi - każdy znajdzie coś dla siebie. Oprócz gatunków o zielonych igłach są również o igłach srebrnych, złotych, cytrynowo żółtych i stalowo niebieskich. Można je łączyć z innymi iglakami lub bylinami i małymi krzewami zimozielonymi. Na zdjęciu: iglak - cyprys (Cupressus), kolorowe liście - hebe (Hebe), sine liście i żółt kwiaty - rozchodnik (Sedum) i w metalowej puszcze - rumian (Cotula). Wymagają stanowisk ciepłych i osłoniętych. Szczególnie wrażliwe są na przemarzanie bryły korzeniowej, mroźne, suche wiatry oraz intensywne nasłonecznienie - powodujące silne wysuszenie liści i pędów.

Podlewanie i nawożenie roślin idealnych na balkon

Kwiaty balkonowe należy podlewać obficie. Woda powinna wyciekać z otworów odpływowych w dnie doniczki. Takie podlewanie powoduje głębsze przesiąkanie wody do gleby, a tym samym łatwiejsze jej pobieranie przez korzenie. W upalne dni, gdy mury są bardzo rozgrzane, a silne słońce powoduje szybkie odparowanie wody z pojemników, kwiaty trzeba podlewać dwa razy dziennie - wczesnym rankiem oraz późnym popołudniem.

Rośliny doniczkowe (zawłaszcza te obficie kwitnące) powinny być systematycznie nawożone, gdyż rosną w niewielkiej ilości ziemi i szybko zużywają zawarte w niej substancje pokarmowe. Musimy więc je uzupełniać. Warto kupić specjalistyczny nawóz do nawożenia kwiatów balkonowych - może to być w płynie, granulkach lub pałeczkach.

Na kilka miesięcy w roku balkon może stać się kwitnącym ogrodem. Docenią go zwłaszcza mieszkańcy bloków, którzy nie mają działki. Uprawa kwiatów, ziół czy nawet warzyw na balkonie może dać mnóstwo satysfakcji.

Dla wielu z nas kwiaty w doniczkach to jedyny bliższy kontakt z naturą. Na wiosnę na balkonie  warto posadzić wiosenne rośliny cebulowe (hiacynty, szafirki, tulipany) lub kolorowe bratki, które są odporne na lekkie przymrozki.

Od 15 maja na taras lub balkon możemy wystawić rośliny rosnące dotychczas w domu. Po Zimnych Ogrodnikach nie musimy bowiem obawiać się przymrozków.

Kolorowe meble ogrodowe   Kolorowe kwiaty w doniczkach na balkonie 
Na balkonie kolorowe mogą być nie tylko kwiaty...

W doniczkach na balkonie możemy posadzić pelargonie, słoneczne gazanie czy pachnącą lawendę. W pojemnikach uprawiać można także krzewy (pięciorniki, różaneczniki, tuje, bukszpany), a nawet małe drzewa (klony palmowe, karłowe iglaki, ozdobne jabłonie). Ostatnio coraz popularniejsza staje się uprawa ziół, a nawet warzyw i owoców na balkonach. W skrzynkach, donicach lub wieszanych "do góry nogami" planterach rosnąć mogą pomidory koktajlowe, miniaturowe papryczki, rozłogowe odmiany truskawek i poziomek.

Kwiaty w doniczkach za oknem   Kwiaty w skrzynce za oknem
Kwiatowe kompozycje z hiacyntów i zawilców (anemonów) za oknem.

Aranżacja balkonu lub tarasu powinna być namiastką ogrodu, cichego, zielonego i spokojnego miejsca, gdzie można odpocząć od zgiełku miasta, spotkać się z przyjaciółmi. Warto więc wygospodarować miejsce nie tylko dla roślin, lecz także na leżak lub komplet mebli ogrodowych, choćby składany stolik i dwa krzesła.