Rusza bezpłatne wydarzenie dla miłośników sztuki!
Polska, lata 50. XX wieku - we wnętrzach króluje meblościanka i wersalki. Takie wyobrażenie mamy często na temat estetyki PRL-owskich mieszkań. To jednak właśnie w tych latach powstawały najpiękniejsze okazy polskiego rzemiosła artystycznego, nad którymi pieczę sprawowała Wanda Telakowska - artystka sztuk plastycznych i wieloletnia dyrektor ds. artystycznych w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego.
W IWP nadzorowała prace projektowe, badawcze, przygotowywała twórczo nowych projektantów, słowem - to ona dyktowała kanon piękna w powojennej Polsce. Wszystkie projekty przedmiotów użytkowych przed produkcją musiały być skontrolowane i zaakceptowane przez IWP. Wyboru dokonywała specjalna komisja, która decydowała o tym, co trafi później do polskich domów. Wanda Telakowska w swojej pracy za punkt honoru postawiła sobie, aby w każdym domu znajdowały się piękne przedmioty. Zwykła mówić: „Sztuka zestawiania to przejaw osobistej twórczości, dający poczucie uczestnictwa w wytwarzaniu kultury. To udział w walce o piękno.”
- Wanda Telakowska jest niekwestionowaną ikoną polskiego designu. Gdyby nie ona, nie mielibyśmy m.in. przepięknych figurek „Siłacz”, „Dziki kot” czy „Krówka”. W czasie jej pracy w IWP powstało ponad sto trzydzieści wzorów, które produkowane były w fabrykach porcelany w Ćmielowie, Wałbrzychu, Chodzieży, Jaworzynie Śląskiej, Bogucicach czy w zakładach porcelitu w Tułowicach. Kontynuując działalność Spółdzielni „Ład”, IWP reprezentował kanon porządku oraz estetyki pod hasłem ciągłej „walki o piękno”, czyli dążenia do estetyzacji przestrzeni i życia codziennego - mówi Weronika Roś, ekspertka DESA Unicum i koordynatorka wystawy.
Wystawa „Design. Walka o piękno” w DESA Unicum ukazuje różne spojrzenia projektantów na proces twórczy. To aż 150 obiektów, z których największą grupę będą stanowić te pochodzące z okresu lat 50.-70., wyróżniające się abstrakcyjnym deseniem, żywymi kolorami i asymetrycznym kształtem.
Wazony „Ład-u” gwiazdami wystawy Wzorcem dla Instytutu Wzornictwa Przemysłowego była przedwojenna działalność Spółdzielni „Ład”, która charakteryzowała się wyraźnym dążeniem do doskonałości formy, surowca i wykonania. Na ekspozycji pojawią się także wazony powstające pod auspicjami
Ład-u, takie jak np.: ceramiczny wazon projektu Rudolfa Krzywca czy przypominający owoc granatu, a także tkaniny, w tym żakardy projektu jednego z założycieli Spółdzielni Artystów Ład - Lucjana Kintopfa. W sumie na ekspozycji znajdzie się 7 wazonów autorstwa artystów związanych z „Ładem”: oprócz Rudolfa Krzywca, warto zwrócić uwagę również na prace Ireny Czajkówny i Kazimierza Holewińskiego.
Wystawa w DESA Unicum charakteryzować się będzie nie tylko szerokim wachlarzem obiektów wykonywanych seryjnie (figurki, serwisy w stylistyce New Look), ale i tych eksponujących indywidualne możliwości projektantów. Nie zabraknie też jednak prawdziwych unikatów, np. okazałej figurki „Mitologicznej” Janusza Bersza. Ze współczesnych artystów warto wspomnieć o Malwinie Konopackiej i Michale Korchowcu, których prace także znalazły się na ekspozycji.
Sztuka neonu
Ciekawostką podczas wystawy designu w DESA Unicum będzie niewątpliwie neon „SAM”, pochodzący z jednej z historycznych lokalizacji sklepów spożywczych „Społem” Powszechnej Spółdzielni Spożywców w Szczecinie. Jest to część napisu, który w całości brzmiał „SAM Spożywczy”. Początki sklepów samoobsługowych sięgają 1916 r., a pierwszy lokal, w którym klienci mogli swobodnie przechadzać się między półkami i wybierać produkty, powstał w Stanach Zjednoczonych.
W Polsce tego typu sklepy popularnie zaczęto nazywać Supersamami, a pierwszy z nich otwarto w latach 60. XX wieku w reakcji na korzystniejsze warunki dla handlu po 1956 r. - Choć historycznie neony stanowiły raczej elementy identyfikacji zewnętrznej, w ostatnich latach obserwujemy wzrost zainteresowania nimi w kontekście dekoracji wnętrz, zwłaszcza tych o industrialnym charakterze. Współcześni architekci chętnie umieszczają neony w swoich projektach, jednak oryginalne reklamy świetlne z poprzednich dekad to duża rzadkość na rynku.
W DESA Unicum już po raz kolejny prezentujemy neony z historią, które swego czasu rozświetlały ulice polskich miast. Oprócz neonu „SAM” na wystawie znajdzie się także świetlny napis „DAMA/ADAM” z lat 70. - dodaje Weronika Roś. Wystawa designu w DESA Unicum odkrywa piękno zaklęte w pozornie zwyczajnych przedmiotach codziennego użytku. Składa też hołd artystom, którzy z rzemiosła uczynili sztukę.
DESA DESIGN DAYS - program wydarzenia
Spotkania wokół designu w DESA Unicum to świetna okazja, aby poznać bliżej historię polskiej sztuki użytkowej. W sobotę 24 lutego odbędzie się kolejna edycja DESA DESIGN DAYS, podczas której będzie można wziąć udział w oprowadzaniu kuratorskim po wystawie i w spotkaniach z ekspertami w dziedzinie designu.
Data: sobota, 24 lutego
Miejsce: DESA Unicum, ul. Piękna 1A w Warszawie
Wśród sobotnich atrakcji przewidziano:
• godz. 12.00 - kuratorskie oprowadzanie po wystawie „Design. Walka o piękno” - prowadzi Mariusz Pendraszewski, DESA Unicum;
• godz. 13.00 - Tkanina - rozmowa z Katarzyną Jasiołek, autorką książki „Tkanina. Sztuka i rzemiosło” - prowadzi Mariusz Pendraszewski, DESA Unicum
• godz. 14.00 - Działalność Ład-u: ceramika, tkanina, meble - oprowadzanie po wystawie - prowadzi Anna Maga, historyczka sztuki, kustoszka Zbiorów Wzornictwa Muzeum Narodowego w Warszawie
• godz. 15.00 - W pracowni maga świateł - tajniki powstawania neonów doby PRL-u - wykład Julii Majewskiej, ekspertki w dziedzinie neonów, Uniwersytet Warszawski (miejsce: sala aukcyjna) Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny.
Kuratorzy wystawy: Weronika Roś, Mariusz Pendraszewski i Magdalena Krajenta
Wystawa „Design. Walka o piękno”: 16-29.02
Aukcja: 29.02.2024, godz. 19.00, dom aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa
