Polecamy najciekawsze wystawy oraz wydarzenia odbywające się w galeriach, muzeach i instytucjach kultury w całej Polsce.

Odkrywanie mistrzyni

50 lat temu znana badaczka sztuki Linda Nochin pytała, dlaczego nie było wielkich artystek, zwracając uwagę na fakt marginalizacji kobiet w edukacji i praktyce artystycznej oraz wystawienniczej. Na szczęście od tego czasu dla szerokiej publiczności zostało odkrytych wiele wybitnych artystek, które pokonywały liczne przeciwności, by móc zajmować się sztuką. Jedną z nich jest Anna Bilińska-Bohdanowiczowa, której twórczość prezentuje aktualnie warszawskie Muzeum Narodowe.

„Artystka. Anna Bilińska 1854-1893”, Muzeum Narodowe w Warszawie, do 10 października, www.mnw.art.pl

Anna Bilińska, „Dziewczyna z koszem na progu domu”, 1889, olej, płótno Muzeum Narodowe we Wrocławiu, fot. Arkadiusz Podstawka

Szklane eksperymenty

Muzeum Miasta Gdyni prezentuje dorobek niezwykłego tandemu projektantów szkła, który karierę zaczynał w latach 60. Eryka i Jan Drostowie byli związani z hutą w Ząbkowicach, specjalizującej się w mało wówczas cenionej technice szkła prasowanego. Drostowie traktowali ją jako wyzwanie i osiągnęli zdumiewające efekty, stając się jednymi z najwybitniejszych w Europie twórców szkła. Na wystawie zobaczymy i przedmioty produkowane masowo, i realizacje unikatowe.

„Eryka i Jan Drostowie. Polskie Projekty Polscy Projektanci”, Muzeum Miasta Gdyni, do 9 stycznia 2022 roku, www.muzeumgdynia.pl

Zdjęcie z wystawy „Eryka i Jan Drostowie. Polskie Projekty Polscy Projektanci”

Pejzaż według Sasnala

Wilhelm Sasnal to bez wątpienia najważniejszy polski artysta XXI wieku. Jego prace cieszą się międzynarodowym uznaniem, ale w Polsce nie można ich oglądać zbyt często. Ostatnia większa wystawa artysty miała miejsce w warszawskiej Zachęcie w 2007 roku. Wystawa w Muzeum POLIN jest pierwszą indywidualną prezentacją twórczości Sasnala w polskim muzeum, obejmującą prace powstałe w ciągu minionych dwudziestu lat. Znalazły się na niej obrazy i rysunki, które zadają pytanie o znaczenia polskiego pejzażu - w wymiarze fizycznym, kulturowym i historycznym

„Wilhelm Sasnal: Taki pejzaż”, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, Warszawa, do 10 stycznia 2022 roku, www.polin.pl

Wilhelm Sasnal, „Shoah (Las)”, 2003, olej na płótnie, kolekcja prywatna

Young Design - Rok Lema 2021

Konkurs Young Design od 12 lat wspiera młodych projektantów. Kierowany jest do studentów i absolwentów wzornictwa, sztuki, grafiki, malarstwa oraz architektury. Tym razem tematem przewodnim konkursu jest design spekulatywny - wzornictwo przyszłości, inspirowane twórczością Stanisława Lema. W tej edycji pojawiła się nowa kategoria - Very Young Design - dla młodzieży w wieku 13-18 lat. Finałowe projekty zostaną zaprezentowane przed Kapitułą Stypendialną, a najlepsze z nich otrzymają nagrody. Wyróżnione projekty prezentowane będą w Instytucie na wystawie pokonkursowej.

Szczegóły: instytutwzornictwa.com/young-design

Tkana rewolucja

Magdalena Abakanowicz podniosła tkaninę do rangi autonomicznej dyscypliny artystycznej, dostrzegając we włóknie nieskończony potencjał. Pierwszy cykl abakanów, z których jest najbardziej znana - dużych przestrzennych obiektów wykonanych w technice tkackiej - stworzyła na początku lat 60. I w ten sposób wpłynęła na rozwój tej dziedziny sztuki na całym świecie. W styczniu tego roku Abakanowicz została patronką Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, Z tej okazji Muzeum Narodowe w Poznaniu prezentuje wystawę koncentrującą się na pojęciu włókna jako struktury łączącej twórczość Abakanowicz z jej działalnością pedagogiczną.

„Magdalena Abakanowicz. Jesteśmy strukturami włóknistymi”, Muzeum Narodowe w Poznaniu, do 24 października, mnp.art.pl

Magdalena Abakanowicz, „Lis”, 2009, juta, żywica, żelazo, Fundacja Marty Magdaleny Abakanowicz Kosmowskiej i Jana Kosmowskiego, fot. Wojciech Holnicki-Szulc

Mapy, modele, teorie

Choć już pierwsi greccy filozofowie przypuszczali, że nasza planeta może mieć kształt kuli, to przez wieki nie brakowało wyznawców teorii, że jest ona jednak płaskim dyskiem. Co więcej, nie brakuje ich nadal, o czym najlepiej zaświadcza działalność Towarzystwa Płaskiej Ziemi (Flat Earth Society). Płaska Ziemia - traktowana jako metafora, eksperyment i historyczny mit - stała się także inspiracją dla wystawy prezentowanej w Muzeum Sztuki w Łodzi.

„Ziemia znów jest płaska”, ms1, Łódź, do 16 stycznia 2022 roku, msl.org.pl/ms1

Superstudio, „Supersurface”, 1972, 9’28’’, kadr 2

Poezja stali

Aktualnie trwająca w Gdańsku wystawa projektów Oskara Zięty to wyjątkowy mariaż nowego ze starym. W zabytkowych wnętrzach Domu Uphagena zagościły designerskie krzesła, stoły i lustra, zastępując swoje odpowiedniki z minionych wieków. W Dworze Artusa, wśród historycznych modeli okrętów eksponowanych tu na co dzień, zobaczyć możemy natomiast stalowego Krakena - potwora o falujących mackach, prosto z morskich głębin.

„Oskar Zięta. W głębi odbicia”, Muzeum Gdańska, do 28 listopada, muzeumgdansk.pl

Zdjęcie z wystawy Oskara Zięty w Muzeum Gdańska, Dwór Artusa, fot. D. Kula

Inspirująca Alicja

Najsłynniejsza na świecie Alicja skończyła w tym roku 157 lat! Ale Kraina Czarów, w której przebywa, zapewnia jej na szczęście wieczną młodość i nieustające zainteresowanie coraz to nowych wielbicieli. Może dlatego, że jak pisał Maciej Słomczyński, tłumacz dzieła Lewisa Carrolla: „Jest to zapewne jedyny wypadek w dziejach piśmiennictwa, gdzie jeden tekst zawiera dwie zupełnie różne książki: jedną dla dzieci i drugą dla bardzo dorosłych”. Teraz Alicja doczekała się wystawy w słynnym londyńskim Victoria & Albert Museum.

„Alice: Curiouser and Curiouser”, Victoria & Albert Museum, Londyn, do 31 grudnia 2021 roku, www.vam.ac.uk

Zenaida Yanowsky jako Czerwona królowa w balecie „Przygody Alicji w krainie czarów” Christophera Wheeldona, Royal Ballet. ©ROH, Johan Persson, 2011