Nowe muzeum poświęcone meksykańskiej malarce Fridzie Kahlo zostało otwarte 27 września 2025 roku w Meksyku. Museo Casa Kahlo mieści się w Casa Roja, prywatnym domu zakupionym przez rodziców Kahlo i przekazanym artystce i jej siostrom.
Rezydencja została podarowana muzeum przez najbliższą żyjącą krewną i spadkobierczynię Kahlo, Marę Romeo Kahlo, jej prawnuczkę. Casa Roja sąsiaduje ze słynnym muzeum malarki Casa Azul. Podczas gdy to ostatnie koncentruje się na życiu Kahlo z jej mężem, artystą Diego Riverą, Casa Roja (Museo Casa Kahlo) skupia się na jej wczesnych latach, śledząc artystyczne przebudzenie i pokazując relacje malarki z rodziną. Adán García Fajardo, obecnie dyrektor naukowy Muzeum Pamięci i Tolerancji w Meksyku, obejmie stanowisko pierwszego dyrektora Museo Casa Kahlo.
- To marzenie od dawna pielęgnowane przez naszą rodzinę – powiedziała Mara Romeo Kahlo. - Dziedzictwo Fridy należy do świata, ale zaczyna się tutaj – na tej ziemi, w tym domu i w kulturze, która ją ukształtowała. Museo Casa Kahlo pozwoli nam opowiadać nowe historie, dzielić się rodzinnymi sekretami i budować przyszłość, która będzie czcić jej ducha.
Casa Roja (Czerwony Dom) - muzeum rodzinne Kahlo
Museo Casa Kahlo, zwane również Casa Roja (Czerwonym Domem), otworzyło swoje podwoje w mieście Meksyk, oferując nowe spojrzenie na intymne i rodzinne życie Fridy Kahlo, wykraczające poza to, co ukazuje pierwsze muzeum artystki Casa Azul (Błękitny Dom).
Muzeum, położone zaledwie kilka kroków od Casa Azul w dzielnicy Coyoacán, pierwotnie było domem rodziców Fridy Kahlo, a później jej siostry Cristiny. Jeszcze dwa lata temu mieszkali tam potomkowie rodziny Kahlo, którzy katalogowali i przechowywali rzeczy osobiste malarki. Teraz posiadłość została przekształcony w muzeum. Casa Roja zdaje się patrzeć na życie meksykańskiej artystki z innej perspektywy - koncentruje się na jej dorastaniu i relacjach rodzinnych.
W piwnicy ukrytej pod dywanem w domu rodzinnym Fridy Kahlo artystka miała swoją pracownię. W ciemnej, niskiej przestrzeni otaczała się kolekcjami, które odzwierciedlały jej zamiłowanie do niekonwencjonalnego piękna: wypchanych owadów, olejnych scen modlitw wotywnych i azjatyckich lalek z lakierowanej skóry w starodawnych strojach. Jak twierdzi jej rodzina, Kahlo potrafiła spędzać godziny, a nawet dni w tym pomieszczeniu, pisząc, malując i oddalając się od chaosu, który czasami pojawiał się w jej życiu.
Oprócz stołu kreślarskiego zawalonego pędzlami i szklanymi eksponatami w pomieszczeniu znajdują się obecnie dziesiątki fotografii i listów napisanych przez Kahlo (przez całe życie pisała dwa lub trzy listy dziennie), z których wiele nigdy wcześniej nie było eksponowanych w rodzinnym archiwum.
W holu wejściowym znajduje się drzewo genealogiczne rodziny Kahlo, a obok zabytkowe zdjęcia Guillerma Kahlo, ojca Fridy, który był zawodowym fotografem. Na ścianie wisi również odbitka żelatynowo-srebrowa przedstawiająca słodką Fridę w wieku czterech lat w białej sukience i wysokich skarpetkach oraz jedno z jej najwcześniejszych dzieł sztuki: prosty, geometryczny dom i drzewo wyhaftowane na płótnie. Z kolei na ścianie kuchni znajduje się jedyny znany mural Kahlo, przedstawiający stado wróbli trzymających wstążkę z żartobliwym napisem, że pomieszczenie to było miejscem spotkań darmozjadów.
W muzeum znajduje się niewiele autentycznych dzieł sztuki Kahlo, w przeciwieństwie do Casa Azul. Dwa eksponaty na wystawie wskazują jednak na znajomy styl i tematy Fridy. "Taca z makami", bujna martwa natura, którą Kahlo namalowała na półmisku jako nastolatka, zapowiada zainteresowanie motywami naturalnymi, do których powracała przez całą swoją karierę.
Casa Azul (Błękitny Dom) - pierwsze muzeum Fridy Kahlo
Casa Azul (Błękitny Dom), czyli pierwsze muzeum Fridy Kahlo w Meksyku, jest domem, w którym artystka urodziła się, żyła i zmarła. Nazwa pochodzi od charakterystycznych kobaltowo-niebieskich ścian budynku.
Dom został zbudowany w 1904 roku przez ojca Fridy, Guillermo Kahlo. Tutaj wychowało się sześć córek Guillerma, w tym ulubienica tatusia - Frida (1907), od dzieciństwa zdradzająca talent artystyczny. To w nim spędziła długie miesiące, przykuta do łóżka, dochodząc do zdrowia (które nigdy całkowicie nie powróciło) po wypadku drogowym. W nim zaczęła malować, w nim ulokowała swojego mentora i kochanka Lwa Trockiego, który po tym, jak ośmielił się zadrzeć ze Stalinem, został wydalony z ZSRR i niemal dekadę tułał się po świecie. Później zamieszkała z mężem Diego Riverą.
Ulubionym miejscem Fridy był wewnętrzny ogród, w którym rosły kwiaty, często przez nią malowane, i żyły zwierzęta znane z jej obrazów: małpki, papugi, kury, jaskółki, psy, sarenka Granizo czy też orlica o dumnym imieniu Gertrudis Caca Blanca (Gertruda Biała Kupa). Diego zbudował w ogrodzie miniaturę prekolumbijskiej piramidy, na której ustawiono rodzinną kolekcję rzeźb.
Po śmierci Fridy Rivera przekazał Casa Azul państwu, pod warunkiem że dom zostanie przekształcony w muzeum. Faktycznie, muzeum otworzyło swoje podwoje w 1958 roku. Można w nim zobaczyć osobiste przedmioty artystki, takie jak jej słynne gorsety, kolekcje meksykańskich ubrań, a także jej prace i fotografie. Wnętrze domu zachowało atmosferę z czasów, gdy mieszkała w nim Frida. W domu niemal nic się nie zmieniło.
Frida Kahlo - obrazy jej życia
Ponad 70 lat po swojej śmierci, Frida Kahlo jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych ikon naszej kultury. Liczne biografie, filmy dokumentalne, książki dla dzieci i tomy o sztuce przywołują szczegóły jej niezwykłej historii – o wypadku autobusowym, do którego doszło, gdy miała 18 lat, i który pozostawił ją w cierpieniu do końca życia, oraz o burzliwym małżeństwie z gigantem meksykańskiego muralizmu Diego Riverą. Frida Kahlo znana jest przede wszystkim ze swoich licznych autoportretów, na których widoczne są "ból i pasja" wyrażone w intensywnej, jaskrawej kolorystyce.
Frida ma jednak wciąż swoje tajemnice, których świat nie zna. - Wszyscy mówią: »Och, była bardzo odporna, bardzo odważna i bardzo silna, nawet pomimo fizycznego bólu. Nigdy się nie uśmiechała«. Wiecie co? Brakowało jej zęba! Dlatego nigdy się nie uśmiechała – mówi Mara de Anda, prawnuczka Kahlo, która wraz z matką stworzyła nowe Museo Casa Kahlo.
Rozpacz Fridy
Obraz "Henry Ford Hospital" jest jednym z bardziej intymnych i jednocześnie wstrząsających dzieł Fridy. Jest odbiciem tego, co czuła, gdy poroniła w szpitalu Henry Ford. Artystka przedstawia siebie leżącą nago na łóżku. Zakrwawione ciało jest skręcone, a łóżko przechylone, co potęguje poczucie bezradności i odłączenia. Dyskomfort ten uwidacznia się w sposobie, w jakim Frida maluje swoje ciało: od pasa w górę odwraca się w stronę widza; od pasa w dół odwraca się. Wokół niej namalowany jest płód płci męskiej, orchidea, która wygląda jak macica, żołądek ledwo trzymający się na czerwonych wstążkach, które wyglądają jak pępowina czy ślimak symbolizuje powolność operacji.
Frida Kahlo - samotność artystki
Ten obraz został ukończony w 1939 roku, wkrótce po jej rozwodzie z Diego Riverą. Portret "Dwie Fridy" przedstawia dwie odmienne osobowości artystki. Jedną z nich jest tradycyjna Frida w stroju związanym z regionem Tehuantepec, ze złamanym sercem. Drugą jest Frida nowocześnie ubranej i niezależna. W swoim pamiętniku Frida napisała o tym obrazie, że powstał z jej wspomnień o wyimaginowanym przyjacielu z dzieciństwa. Później przyznała, że obraz wyraża jej rozpacz i samotność związaną z rozstaniem z Diego.
Na obrazie dwie Fridy trzymają się za ręce. Serce tradycyjnej Fridy jest przecięte i rozdarte. Główna tętnica, biegnąca od rozdartego serca do prawej dłoni tradycyjnej Fridy, została przecięta przez chirurgiczne szczypce, które trzyma na kolanach. Krew kapie na jej białą suknię - jest ryzyko, że wykrwawi się na śmierć. Burzliwe niebo odzwierciedla wewnętrzny niepokój artystki.
A w głowie tylko Diego…
To kolejny obraz namalowany po rozwodzie z Diego. Ukończyła go dopiero w 1943 roku. Obraz ten znany jest również pod dwoma innymi tytułami: "Diego w moich myślach" i "Myśląc o Diego". Na płótnie ukazana jest Frida z miniaturowym portretem Diego na czole, co może wskazywać na obsesyjną miłość, jaką żywi do słynnego meksykańskiego artysty.
Frida umęczona
"Autoportret z naszyjnikiem z cierni i kolibrem" został namalowany przez Fridę Kahlo w 1940 roku. Chociaż obraz ma niewielkie rozmiary (około 40 x 60 cm), wzbudza duże zainteresowanie, ponieważ zawiera wiele symbolicznych elementów. Na portrecie Frida Kahlo stoi twarzą do widza, na tle dużych zielonych liści. Ciernie otaczają jej szyję niczym naszyjnik, na którego końcu wisi koliber. Po prawej stronie, za jej ramieniem, znajduje się czarny kot. Wyraz twarzy malarki jest spokojny i poważny. Wydaje się również, że cierpliwie znosi ból.
Frida Kahlo - dobitny przekaz
Ból i cierpienie to stały temat malarstwa Fridy. Na obrazie "Złamana kolumna" Frida wyraziła swoją udrękę i cierpienie w najbardziej bezpośredni i przerażający sposób. Gwoździe wbijają się w jej twarz i całe ciało. Pęknięcie w jej torsie wygląda jak szczelina po trzęsieniu ziemi. W tle widać ziemię z ciemnymi wąwozami. Początkowo Frida namalowała siebie nago, ale później zakryła dolną część ciała czymś, co wygląda jak szpitalne prześcieradło. Złamana kolumna, która jest bliska zawalenia, wstawiona jest w miejsce jej kręgosłupa. Mimo to Frida wygląda na śliczną i silną. Choć całe jej ciało podtrzymuje gorset, przekazuje przesłanie duchowego triumfu. Ma łzy na twarzy, ale patrzy prosto przed siebie i rzuca wyzwanie zarówno sobie, jak i widzom, którzy przymuszeni są niejako do zmierzenia się z jej sytuacją.
Matka Frida
Frida ukończyła płótno "Miłosny uścisk wszechświata" w 1949 roku, ale naszkicowała go w swoim pamiętniku znacznie wcześniej, bo w sierpniu 1947 roku. Obraz zawiera wiele elementów z mitologii meksykańskiej. Artystka trzyma w ramionach swojego męża Diego Riverę, który ma twarz i ciało dorosłego mężczyzny, a także trzecie oko na czole, symbolizujące mądrość, ale jest przedstawiony jako dziecko, które musi być karmione. Oboje są trzymani przez aztecką Matkę Ziemię, Cihuacoatl, postać wykonaną z gliny i skały. Najbardziej oddalony element przedstawia Uniwersalną Matkę, która wszystko to podtrzymuje.
Jeden z dziennikarzy napisał: "Nie da się oddzielić życia i twórczości tej niezwykłej osoby. Jej obrazy są jej biografią".
Ostatnie przesłanie
"Vida la Vida, Arbuzy" to ostatni obraz Fridy Kahlo, namalowany zaledwie kilka dni przed śmiercią w 1954 roku. To barwne zwieńczenie krótkiego życia Fridy Kahlo, charakteryzujące się bogatymi kontrastami barw, krzywiznami i kątami, a także ostatnim przesłaniem samej artystki - "Vida la Viva" ("Niech żyje życie").
Dziedzictwo Fridy
Cykliczne retrospektywy, takie jak ta zaplanowana na przyszły rok w Houston Museum of Fine Arts i Tate Modern w Londynie, badają wpływ Fridy Kahlo na surrealizm i modę. Są również symbolem ruchów społecznych, takich jak feminizm i ruch na rzecz praw osób homoseksualnych.
Nowo utworzona fundacja non-profit, Fundación Kahlo z siedzibą w Nowym Jorku, będzie nadzorować rozwój i zarządzanie muzeum. Ponadto będzie działać na rzecz zachowania dziedzictwa artystki i promować sztukę i kulturę Meksyku, rdzennych mieszkańców i Ameryki Łacińskiej na całym świecie. Wśród planowanych inicjatyw fundacji znajduje się inauguracja Nagrody Artystycznej Kahlo, przyznawanej co dwa lata wizjonerskim artystom współczesnym, oraz Las Ayudas, programu grantowego.
