Paryż, Musée d’ Orsay, Paris 1874: Inventing impressionism, 26 marzec - 14 lipiec 2024
Z okazji 150 rocznicy pierwszej wystawy impresjonistów, zorganizowanej w 1874 roku, paryskie Musée d’Orsay zapowiedziało ekspozycję „Paris 1874: Inventing impressionism”. Aby uhonorować to istotne wydarzenie w historii sztuki, paryskie muzeum zaprezentuje około 130 dzieł. Na wystawie, obok obrazów biorących udział w pamiętnej wystawie z 1874 roku, zobaczymy także dzieła, które wystawiono na oficjalnym Salonie w tym samym roku. To ciekawe porównanie rzuci światło na innowacyjny i bezprecedensowy charakter dzieł impresjonistów w stosunku do obowiązującej i podziwianej ówcześnie sztuki.
W 1874 roku Degas, Monet, Renoir, Morisot, Pissarro, Sisley, Boudin, a nawet młody Cézanne, z wieloma innymi mniej znanymi postaciami, ogłosili się Anonimową Społecznością Artystów. Wystawa została otwarta w Paryżu 15 kwietnia 1874. Mieściła się przy Boulevard des Capucines, na najwyższym piętrze, we wcześniejszej pracowni fotografa Gasparda-Félixa Tournachon, częściej zwanego jako Nadar. Fotograf, znany ze swoich portretów paryskich literatów, był przyjacielem wielu artystów.
Satyryczny magazyn, Le Charivari, opublikował sprawozdanie z wizyty na wystawie dziennikarza, któremu towarzyszył konserwatywny malarz Josephe’a Vincentego:
"Jest tu impresja albo nie wiem, czym to jest. Bądź taki dobry i powiedz mi, co mają znaczyć te niezliczone liźnięcia na dole obrazu? To spacerujący ludzie - odpowiedziałem. A więc to tak wyglądam, spacerując po Boulevard Capucines? Rozlew krwi! Robicie sobie ze mnie żarty?!".
Berlin, Alte Nationalgalerie, Caspar David Friedrich - infinite landscaper, 19 kwiecień - 4 sierpień 2024
Ekspozycja powstanie z okazji 250 rocznicy urodzin artysty. Muzeum po raz pierwszy zaprezentuje tak dużą wystawę monograficzną Caspara Davida Friedricha. Jej tematem przewodnim będzie rola, jaką odegrało muzeum w odkrywaniu na nowo twórczości tego wybitnego niemieckiego malarza na początku XX wieku.
W II połowie XIX wieku artysta znikł z książek o historii sztuki. Dopiero w 1906 roku Nationalgalerie zainaugurowało obszerną, retrospektywną wystawę „Deutsche Jahrhundertausstellung”, na której zaprezentowano aż 93 dzieła artysty. Na obecnej wystawie będziemy mogli podziwiać aż 60 obrazów oraz około 50 rysunków, w tym wiele najbardziej znanych dzieł malarza.
Niemiec Caspar David Friedrich uznawanym był za jednego z najwybitniejszych przedstawicieli malarstwa romantycznego. Malował symboliczne widoki zimowej lub jesiennej przyrody. Motywami jego obrazów były realistycznie ukazane ruiny kościołów, postacie pogrążone w kontemplacji, odwrócone tyłem do widza, uschłe drzewa, cmentarze, blaski wieczoru lub świtu. Najważniejsze dzieła to: Krzyż w górach, Opactwo w dębowym lesie czy Wędrowiec nad morzem mgły.
Po krytyce F.W.B. von Ramdohra, który zarzucił mu arogancję w tworzeniu sztuki, Caspar stał się modny i sławny (och, jak bardzo byśmy chcieli, żeby każda krytyka działała w ten sposób!). Niestety szybka kariera czasami oznacza równie szybki upadek. Pod koniec życia malarstwo Friedricha zostało uznane za staromodne. Zmarł schorowany i zgorzkniały i na długie lata o nim zapomniano.
Londyn, Tate Britain, Now you see us. Women artists in Britain 1520-1929, 16 maj - 13 październik 2024
To coś dla miłośników i miłośniczek historii sztuki kobiet. W maju czeka nas intrygująca ekspozycja poświęcona artystkom. Wystawa obejmuje aż 400 lat sztuki kobiet – od czasów Tudorów do I Wojny Światowej. Na wystawie zobaczymy dzieła malarek takich, jak Mary Beale, Angelica Kauffman, Elizabeth Butler czy Laura Knight, mało znanych dla szerszej publiczności. A przecież przetarły one nowe ścieżki dla przyszłych pokoleń artystek. Wystawa będzie miała więc na celu obalić stereotypy związane z kobietami parającymi się malarstwem.
Prezentacja rzuca światło nie tylko na działalność artystyczną, ale także instytucjonalną, które są silne powiązane. Główne bohaterki wystawy były zgodne, iż kluczową sprawą jest dostęp kobiet do artystycznych szkół i uczelni. Malowały sceny historyczne, batalistyczne i akty, które wówczas były zarezerwowane tylko dla mężczyzn. Na wystawie w Tate Britain zostanie zaprezentowanych aż 150 dzieł.
Londyn, The National Gallery, Van Gogh: poets and lovers, 14 wrzesień 2024 - 19 styczeń 2025
Wycieczka do Londynu byłaby niepełna, gdybyśmy pominęli The National Gallery. Londyńskie muzeum w 2024 roku będzie obchodziło swoje 200 urodziny. Z tej okazji proponuje obszerną monograficzną wystawę dzieł Vincenta van Gogha.
Ekspozycja będzie także wspaniałą okazją do świętowania setnej rocznicy nabycia przez muzeum „Słoneczników” (1888) oraz „Krzesła” (1888) pędzla Vincenta van Gogha.
Na ekspozycji zostanie pokazanych 50 dzieł, które zostaną wypożyczone z muzeów oraz prywatnych kolekcji z całego świata. Tematem wystawy będą lata 1888-1890, czyli czas pobytu artysty w Arles oraz Saint-Rémy na południu Francji. Organizatorzy wystawy podkreślą m.in. istotę portretów w twórczości mistrza.
Paryż, Musée d'Orsay, Yves Saint Laurent, Transparences - Le pouvoir des matières, 9 luty - 25 sierpień 2024
Przezroczyste ubrania zaprzeczają podstawowej roli, jaką jest zakrywanie ciała. Zafascynowany tą sprzecznością i możliwościami, jakie niosą one ze sobą, Yves Saint Laurent zaczął używać szyfonów, koronek i tiuli już w latach 60. XX wieku. Ubierał kobiety w przezroczyste tkaniny oraz w smokingi. Dał im swobodę, nie odzierając przy tym z seksapilu. Dawniej jego projekty wzbudzały skrajne uczucia, od oburzenia po zachwyt. Dziś niewątpliwie stanowią ikony mody.
Wystawa prezentuje 40. kreacji, które śledzą historię odkrywania przez projektanta kobiecego ciała. Na ekspozycji będzie można zobaczyć m.in.: pierwszą bluzkę topless z kolekcji wiosna-lato 1968 oraz "nagą suknię” - czarną sukienkę z szyfonu z paskiem ze strusich piór. Ponadto serię rysunków artysty zainspirowanych obrazami Goi. Yves Saint Laurent był zafascynowany tajemnicą, którą skrywało kobiece ciało i nieustannie je podkreślał. Został wierny tej fascynacji do końca życia.
Londyn. Tate Modern, Music of the Mind, 15 luty - 1 wrzesień 2024
Wystawa "Umysł Muzyki" to ponad 200 dzieł, obejmujących siedem dekad twórczości Yoko Ono, w tym lata spędzone w Londynie od 1966 do 1971 roku, gdzie poznała Johna Lennona. Urodzona w Japonii w zamożnej i arystokratycznej rodzinie o tradycjach samurajskich, była konceptualistką, pionierką sztuki partycypacyjnej i performatywnej. Z powodu akcentowania przez Ono ciała i seksualności kobiet, jej sztuka uznawana jest za feministyczną.
Obok wczesnych performance'ów, prac na papierze, obiektów i muzyki, wystawa pokaże wybór jej projektów aktywistycznych, takich jak Peace is Power i Wish Tree, gdzie zwiedzający będą mogli przekazać osobiste życzenia pokoju.
Yoko Ono była niewątpliwie skandalistką. Mówiła, że: "Ludzie najpierw postrzegają mnie jako żonę Johna, potem jako wdowę po Johnie i wreszcie, jako osobę winną rozpadu Beatlesów". Z kolei John dodawał: "Yoko jest najsławniejszą nieznaną artystką. Wszyscy znają jej nazwisko, ale nikt nie wie, co ona właściwie robi".
Tymczasem robiła dużo, nie tylko szumu wokół własnej osoby. Jej debiutem był performance "Tnijcie": widzowie wchodzili na scenę i ucinali po kawałku stroju, w który ubrana była Yoko. Na koniec Ono zostawała naga. W 2008 r. artystka odwiedziła Polskę, prezentując w warszawskim Centrum Sztuki Współczesnej wystawę "Fly".
Oslo, Muzeum Muncha, 27 kwiecień - 25 sierpień 2024
W Muzeum Muncha w Oslo znajduje się ponad 26 000 prac! Niebawem po raz pierwszy zostanie zaprezentowana twórczość przedstawiająca przyrodę w twórczości Muncha, temat bardzo nieoczywisty i nieznany.
Ekspozycja obejmuje obrazy z motywami lasów, ogrodów, rolnictwa, pogody oraz te, które przedstawiają zainteresowania artysty nowymi teoriami biologii i cyklami przyrody. Na wystawie znajdą się nie tylko obrazy, ale również prace na papierze i teksty ze zbiorów muzeum oraz kolekcji prywatnych. Będzie to okazja zobaczyć 11 obrazów z cyklu "Aula" zebranych w jednym pomieszczeniu.
Ekspresyjne obrazy Norwega wyrażały emocje i stały w opozycji do panującego wówczas stylu impresjonistycznego. Uznano je za bohomazy i obrazę sztuki, a pierwszą wystawę zdjęto po tygodniu. Obrazy Muncha jednak wyprzedziły czas i stały się początkiem nowego nurtu.
Podczas pobytu Muncha w Berlinie w latach 1892–1907 powstało wiele najbardziej znanych obrazów artysty – „Krzyk”, „Melancholia”, „Zazdrość” czy „Pocałunek”.
Londyn, Muzeum Wiktorii i Alberta, Fragile Beauty, 18 maj 2024 - 5 styczeń 2025
W ramach wystawy będzie można zobaczyć 300 zdjęć z prywatnej kolekcji Eltona Johna i jego męża Davida Furnisha. Większość fotografii zostanie zaprezentowanych publicznie po raz pierwszy.
Fotografie będą podzielone na osiem grup tematycznych: moda, reportaż, gwiazdy, męskie ciało i fotografia amerykańska. W części “gwiazdy” pojawią się portrety m.in. Marilyn Monroe czy Milesa Davisa. Zdjęcia reporterskie ukażą zaś walkę o zniesienie segregacji rasowej w USA, problematykę AIDS i zamach z 11 września 2001 roku.
Mało kto wie, że drugą miłością Eltona Johna tuż po muzyce, jest fotografia. Elton zaczął kolekcjonować fotografie w 1991 roku, krótko po odstawieniu alkoholu. Razem z mężem stworzyli imponującą kolekcję liczącą ponad 7000 zdjęć! To jeden z największych tego rodzaju zbiorów na świecie.
Autorami fotografii są m.in.: Robert Mapplethorpe, Cindy Sherman, William Eggleston, Diane Arbus, Sally Mann, Zanele Muholi, Ai Weiwei i Carrie Mae Weems. W 1993 roku Sir Elton John kupił starodawną odbitkę „Szklanych łez” Man Raya za 112 000 funtów, ustanawiając rekord aukcji pojedynczego zdjęcia w tamtym czasie. Autor zrobił zdjęcie przy użyciu modowego manekina i szklanych koralików.
Kraków, Muzeum Narodowe, Putta w renesansie, 28 czerwca - 16 października 2024
Kto nie zna Madonny Sykstyńskiej Rafaela? A raczej znajdujących się na dole obrazu dwóch pulchnych aniołków? Popularny motyw dekoracyjny widnieje na koszulkach, notesach, portfelach.
Putta to motyw dekoracyjny, który wzbogacił niezliczone dzieła nowożytnej sztuki europejskiej. Ekspozycja w Gmachu Głównym prezentuje temat na przykładzie renesansu, głównie włoskiego i krajów niemieckich, na szerokim tle sztuki starożytnej oraz nowożytnej europejskiej.
Wystawa obejmuje głównie rysunki i grafikę, ale też rzeźby w marmurze, metalu i ceramice, malarstwo, ceramikę użytkową i tkaniny z rozmaitych zbiorów polskich oraz muzeów z innych krajów Europy i Ameryki. W ten sposób dokumentuje starożytne pochodzenie, formę i symbolikę putta, głównie w sztuce wieku XV i XVI. Unaocznia, jak to się stało, że do kultury renesansu wprowadzono nową grupę tematów, dającą okazję do rywalizacji z antykiem.
Rysunki towarzyszące gotowym dziełom ilustrują proces doskonalenia formy putta od Andrei Mantegna, który był prekursorem miedziorytu, po Albrechta Dürara, który na nim się wzorował. Motyw putta przewijał się również w malarstwie Rafaela i jego uczniów.
Ekspozycja w szczególny sposób systematyzuje rozmaite treści wizerunków putt: od intuicyjnej interpretacji antyków po poetyckie wizje inspirowane antykiem, a nawet samodzielne alegorie, w których celował na przykład Albrecht Dürer.
Zdjęcie wprowadzające: Musée d'Orsay
