Trzy muzea w trzech różnych krajach. To propozycja pracowni Zaha Hadid Architects. Budynki zapewniają zrównoważony rozwój, ochronę przed gorącym klimatem, a jeden z nich jest wykonany z nietypowego materiału.
Zaha Mohammad Hadid była iracko-brytyjską (urodzoną w Bagdadzie) architektką, artystką i projektantką, uznawaną za kluczową postać w architekturze końca XX i początku XXI wieku. Jej futurystyczne projekty zrewolucjonizowały podejście do formy, przestrzeni i technologii w architekturze. Projekty Hadid nie tylko łamały schematy, ale wręcz stały się rzeźbami, wykraczającymi poza tradycyjne rozumienie bryły i funkcji. Poszukując alternatywy dla tradycyjnego rysunku architektonicznego, częściowo pod wpływem rosyjskiej awangardy, Hadid przyjęła malarstwo jako narzędzie projektowe.
Zaha Hadid była pionierką dekonstruktywizmu, to znaczy, że kierowała się ideą fragmentacji, w skrócie - kontrolowanym chaosem, który służył zaburzeniu bryły. Ale mimo tego, że dekonstrukcja charakteryzuje się krzywoliniowymi kształtami, budynki Hadid rzadko przyjmowały formy prostopadłościennych, ostrych brył. Były płynne, pełne krągłości, zawijasów i skomplikowanych na pierwszy rzut oka układów przestrzennych. Nie dziwi więc, że The Guardian opisał ją jako "Królową Krągłości", która "wyzwoliła geometrię architektoniczną, nadając jej zupełnie nową ekspresyjną tożsamość".
Była pierwszą kobietą w historii, która otrzymała Nagrodę Pritzkera (architektonicznego "Nobla") w 2004 roku. W 2012 roku Elżbieta II nadała jej tytuł Dame za zasługi dla architektury, a w lutym 2016 roku, na miesiąc przed jej śmiercią (w wieku 65 lat), została pierwszą kobietą, która otrzymała Złoty Medal Królewskiego Instytutu Brytyjskich Architektów (Ray Eames i Sheila O'Donnell otrzymali go wcześniej wspólnie z Charlesem Eamesem i Johnem Tuomeyem).
Do najważniejszych dzieł Hadid należą London Aquatics Centre na Igrzyska Olimpijskie w 2012 roku, rzymskie muzeum MAXXI, Opera w Kantonie czy skocznia narciarska Bergisel w Innsbrucku, na której skakał Adam Małysz.
Niektóre z jej nagród zostały wręczone pośmiertnie, w tym statuetka Brit Awards 2017. Hadid została również uznana przez Forbes List w 2013 roku za jedną z „Najpotężniejszych Kobiet Świata”. W chwili jej śmierci kilka budynków, które zaprojektowała, było nadal w budowie, w tym Międzynarodowy Port Lotniczy Daxing w Pekinie i Stadion Al Wakrah (obecnie Al Janoub) w Katarze - miejsce Mistrzostw Świata FIFA 2022. Dzisiaj tradycje podtrzymuje brytyjska pracownia architektoniczna Zaha Hadid Architects, która prężnie działa, a efekty jej pracy można oglądać w miastach na całym świecie. Zaha Hadid Architects zaprojektowali właśnie trzy muzea, które dopiero co lub wkrótce zostaną zrealizowane.
Zaha Hadid Architects - muzeum nad Cieśniną Mesyńską
Pracownia architektoniczna Zaha Hadid Architects ogłosiła rozpoczęcie budowy Centrum Kultury Śródziemnomorskiej w Reggio Calabria we Włoszech. Budynek o powierzchni 24 000 metrów kwadratowych będzie mieścił galerie wystawowe, zarówno stałe, jak i tymczasowe. Kluczowym elementem jest zintegrowane akwarium, w którym zwiedzający będą mogli podpatrywać życie morskie cieśniny. W budynku znajdą swoje miejsce także sale konferencyjne, w tym duża sala audytoryjna, idealna na występy, prezentacje i wydarzenia branżowe.
Forma budynku nawiązuje do lokalnego klimatu, a osłonięte dziedzińce chronią przed śródziemnomorskimi słońcem i wiatrami. Umiejscowienie i orientacja brył muzeum mają za zadanie optymalizację naturalnego światła i wentylacji, zmniejszając zależność budynku od sztucznych systemów klimatyzacji. Fasada budynku, przypominająca rozgwiazdę, wykonana jest głównie z lokalnych anodowanych paneli aluminiowych klasy morskiej, które odgrywają ważna rolę w minimalizowaniu nagrzewania się pomieszczeń, a jednocześnie odbijają śródziemnomorskie światło.
Oprócz projektu fasady architekci dopilnowali, żeby budynek zapewnił zrównoważony rozwój. Hybrydowe systemy wentylacji wykorzystujące naturalny przepływ powietrza czy zbieranie wody deszczowej na potrzeby budynków były tym, na czym skupili szczególną uwagę.
Projekt wnętrz nawiązuje do morskiego środowiska Morza Śródziemnego i wykorzystuje paletę kolorów i organiczne formy inspirowane ekosystemem regionu. Przemyślany projekt ogrodów otaczających muzeum obejmuje sześćdziesiąt odmian rodzimych roślin, dostosowanych do lokalnego klimatu.
Zaha Hadid Architects - zbuduje muzeum dla Tesli
Nikola Tesla, serbsko-amerykański inżynier pochodzący z Chorwacji, ukształtował współczesny świat dzięki przełomowym projektom. Opatentował 125 wynalazków, głównie urządzeń elektrycznych. Skonstruował m.in. silnik elektryczny, radio i baterię słoneczną. Tesla pracował czynnie od lat 80. XIX wieku do początku XX wieku i do dziś wpływa i inspiruje wielu twórców. Zainspirował również studio Zaha Hadid Architects i lokalne studio Bureau Cube Partners, które zamierzają przekształcić papiernię w Belgradzie w Serbii w Muzeum Nikoli Tesli z eliptycznym dachem. Papierni Vapa została wybudowana w 1924 roku. Zaha Hadid Architects i Bureau Cube Partners zachowają część fasad i sklepionych sufitów młyna.
Muzeum będzie poświęcone pamięci inżyniera i wynalazcy Nikoli Tesli, znanego z wynalezienia cewki Tesli i wkładu w rozwój elektryczności przemiennej. Według Zaha Hadid Architect prace naukowe Tesli wpłynęły na zakrzywione kształty muzeum. - Projekt muzeum opiera się na badaniach Tesli nad polami magnetycznymi i bezprzewodowym przesyłem energii –mówią projektanci z pracowni Zaha Hadid Architects . - Opierając się na koncepcjach sił magnetycznych i wzajemnych połączeń, projekt zawiera dynamiczne eliptyczne krzywe rozchodzące się promieniście od starego komina fabrycznego, dominującego elementu tego miejsca.
Okrągły otwór przebije zachodnią fasadę budynku i stanie się głównym wejściem do Muzeum Nikoli Tesli. Przez to wejście zwiedzający dotrą do atrium z eliptycznym dachem, zbudowanym wokół oryginalnego komina fabrycznego budynku. W wewnętrznych ścianach budynku zostaną umieszczone dodatkowe zakrzywione otwory, aby usprawnić komunikację między galeriami a przestrzeniami wystawowymi. - Aby usprawnić komunikację i funkcjonalność budynku, w ścianach dzielących wnętrze dawnej fabryki zostaną wykute elipsoidalne otwory sekcyjne – mówią projektanci. - Otwory te stworzą serię trójwymiarowych sferycznych pustych przestrzeni, które wykreują rozszerzoną perspektywę, widzianą od zachodniego wejścia, przez atrium, aż do pomnika Tesli na wschodnim krańcu muzeum.
Zaha Hadid Architects - Arabia Saudyjska będzie miała nowe muzeum
Muzeum Asaan, którego budowa rozpoczęła się niedawno, położone w historycznej dzielnicy At-Turaif w Dirijji w Arabii Saudyjskiej, ma być nową instytucją kulturalną, której celem jest zachowanie dziedzictwa narodowego kraju. Nazwa Muzeum Asaan pochodzi od arabskiego słowa oznaczającego "dziedzictwo przekazywane z pokolenia na pokolenie", co podkreśla jego rolę w łączeniu przeszłości z teraźniejszością. Muzeum, położone w regionie Nadżdi znanym z architektury z cegły mułowej, czerpie inspirację z tradycyjnych technik budowlanych. Muzeum Asaan, którego budowa ma być wykonana z lokalnie pozyskiwanych glinianych cegieł mułowych, będzie pierwszym projektem Zaha Hadid Architects, w którym wykorzystano konstrukcję z suszonej cegły.
Ad-Dirijja, uważana za kolebkę narodu saudyjskiego, jest jednym z najważniejszych miejsc dziedzictwa kulturowego tego królestwa. Dzielnica At-Turaif, z ponad 600-letnią historią zamkniętą w budowlach z cegły mułowej, została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2010 roku. Muzeum jest częścią szerszego planu zagospodarowania Bramy Ad-Dirijja. Muzeum, wspierane przez Fundację Misk, organizację non-profit skupiającą się na edukacji, wprowadza program publiczny, który obejmuje interaktywne wystawy, immersyjne ekspozycje, warsztaty edukacyjne i wydarzenia kulturalne. W projekcie zintegrowano laboratoria konserwatorskie, aby ułatwić renowację i długoterminową ochronę artefaktów archeologicznych.
Centralnym elementem projektu są trzy zacienione dziedzińce, które dzielą budynek na trzy części: edukacyjną, artystyczną i administracyjną. Te zewnętrzne przestrzenie pełnią funkcję buforów klimatycznych i miejsc spotkań, a sieć elementów zacieniających rozciągających się na terenie całego obiektu, stworzy ogrody krajobrazowe, place i promenady na dachach. Grube ściany z cegły mułowej zapewnią muzeum masę termiczną i wysoką izolację, pomagając utrzymać komfort we wnętrzu. Jednocześnie zmniejszą zapotrzebowanie na energię w suchym środowisku pustynnym.
Pracownia Zaha Hadid Architects stale rozszerza swoją obecność na całym świecie, a jej projekty rosną jak grzyby po deszczu. Liczba ukończonych budynków robi kolosalne wrażenie. Niedawno odsłonięty kompleks Oystra na wyspie Al Marjan w Ras Al Khaimah w Zjednoczonych Emiratach Arabskich zajmuje powierzchnię 128 000 metrów kwadratowych i obejmuje 950 apartamentów oraz różnorodną ofertę handlową, gastronomiczną i rekreacyjną, zaprojektowaną tak, aby ożywić nabrzeże. A w Chinach Zaha Hadid Architects oficjalnie otworzyło Muzeum Nauki i Technologii w Shenzhen w dzielnicy Guangming, do którego od trzech miesięcy ustawiają się gigantyczne kolejki. Czy po niezrealizowanym projekcie Lilium Tower w Warszawie możemy liczyć na inne budynki Zaha Hadid Architects w Polsce?
