Inauguracje i debiuty, artyści dawni i współcześni, książki i spacery po obcych krajach - zobaczcie, co przygotowały muzea i inne instytucje kulturalne w październiku. Wybraliśmy najciekawsze wydarzenia i wystawy w Warszawie i Krakowie.

To będzie udana i ciekawa w wydarzenia artystyczne jesień. Przygotowaliśmy kalendarz wydarzeń na październik 2024 - podpowiadamy, jakie wystawy warto zobaczyć w Warszawie i Krakowie, na jaki wybrać się koncert. Sprawdźcie najciekawsze propozycje.

Muzeum Sztuki Współczesnej - nareszcie otwarte!

Kiedy: 25.10.2024

Gdzie: Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa

Co: Otwarcie Muzeum Sztuki Nowoczesnej

W piątek 25 października otworzy się nowa siedziba Muzeum Sztuki Nowoczesnej na placu Defilad w Warszawie. Budynek autorstwa Thomasa Phifera po raz pierwszy będzie dostępny dla publiczności. W przestrzeni galerii czekać będą na gości wybrane dzieła z kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej: wielkoformatowe rzeźby i instalacje takich artystek, jak Alina Szapocznikow, Magdalena Abakanowicz, Monika Sosnowska, Cecilia Vicuña czy Sandra Mujinga. Odbędą się koncerty polskich i zagranicznych twórców, performansy, maraton filmowy, parada, a także wykłady i spacery architektoniczne, oprowadzania po budynku oraz bogaty program publiczny i edukacyjny. Dodatkowo będzie miała miejsce 16. edycja festiwalu WARSZAWA W BUDOWIE. Impreza każdego roku porusza kwestie związane z architekturą i wspólną przestrzenią miejską. Najbliższa odsłona zatytułowana Niepiękne muzea skupi się na roli, jaką mogą pełnić dziś współczesne instytucje kultury, a także na historii placu Defilad czy ulicy Marszałkowskiej.

Nowy budynek Muzeum Sztuki Nowoczesnej ma być miejscem spotkań integrujących różne inicjatywy, instytucje kultury oraz środowiska twórcze. Położony dosłownie w sercu miasta znajduje się na trasie wielu warszawiaków spieszących do pracy lub na zakupy.

fot. Muzeum Sztuki Nowoczesnej

Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zajmuje blisko 20000 m2 powierzchni, z czego ponad 4000 m2 to przestrzenie ekspozycyjne. Mieszczą się one na pierwszym i drugim piętrze, gdzie zaprojektowano również pomieszczenia z panoramicznymi oknami.

Chełmoński - mistrz ulotnych chwil

Kiedy: 27.09.2024-26.01.2025

Gdzie: Muzeum Narodowe W Warszawie

Co: wystawa - Józef Chełmoński

W historii sztuki polskiej Józef Chełmoński należy do najwyżej cenionych malarzy, a jego twórczość zajmuje miejsce szczególne. Wykreowane przez niego wizje natury, widoki wsi i sceny z życia jej mieszkańców od przeszło stu lat są uznawane za kwintesencję „polskości” w malarstwie XIX i początku XX wieku. Chełmoński, romantyk, obdarzony żywiołowym temperamentem, ogromną siłą witalną i poczuciem humoru, tworzył w sposób instynktowny i intuicyjny, niezależny od jakichkolwiek założeń programowych. Odznaczał się znakomitym zmysłem obserwacji i zdolnością zapamiętywania najbardziej ulotnych wrażeń, które następnie utrwalał na płótnie.

Józef Chełmoński, "Babie lato", zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie
Józef Chełmoński, "Bocian", zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie

Układ wystawy będzie odzwierciedlał najważniejsze dziedziny malarskich zainteresowań Chełmońskiego: ukaże go jako kronikarza codziennego życia wsi, artystę zafascynowanego końmi, jako wrażliwego obserwatora natury. Tak zaprojektowana ekspozycja stworzy okazję do nowego, krytycznego spojrzenia na malarstwo Chełmońskiego.

Józef Chełmoński, "Kuropatwy", zbiory Muzeum Narodowego w Warszawie

Wystawa stanowi zwieńczenie projektu badawczego realizowanego wspólnie przez Muzea Narodowe w Warszawie, Poznaniu i Krakowie. Będzie jej towarzyszył pełny katalog dzieł malarskich Józefa Chełmońskiego.

Filharmonia otwiera kolejny sezon

Kiedy: 4.10.2024, godz. 19.30

Gdzie:: Filharmonia Narodowa w Warszawie

Co: Inauguracja sezonu artystycznego 2024/2025

Zespół Filharmonii Narodowej wraz z solistami pod batutą Antoniego Wita uroczyście otworzą sezon "Missą pro pace" Wojciecha Kilara. Kompozycja Wojciecha Kilara zabrzmiała po raz pierwszy 12 stycznia 2001 roku, podczas koncertu uświetniającego obchody setnej rocznicy powstania Filharmonii Narodowej. Utwór został zamówiony u kompozytora specjalnie na tę okazję, a prawykonania dokonały Orkiestra i Chór Filharmonii Narodowej pod batutą ówczesnego dyrektora artystycznego – Kazimierza Korda.

W omówieniu Bohdana Pocieja zamieszczonym w broszurze programowej do koncertu czytamy: "Kompozycja religijna Wojciecha Kilara, jego pierwsza msza, rozwija się i rozgrywa w czasie sakralnym: medytacji, kontemplacji, modlitewnego skupienia. Muzyka Mszy – głęboko tradycyjna, zakorzeniona w średniowiecznej pobożności – jest w swej ekspresji niezwykła. Uderza jej moc wewnętrzna, duchowa, tłumacząca się siłą wiary".

Najważniejsze przesłanie dzieła ujawnił sam kompozytor w korespondencji do Bohdana Pocieja: "…tytuł Missa pro pace określa z góry to, że cały utwór zmierza do słów [ostatniego ogniwa] Dona nobis pacem i determinuje charakter poszczególnych części". Łacińska inskrypcja (Obdarz nas pokojem) pozostaje nadal niezmiernie aktualna w obliczu współczesnych wyzwań i konfliktów.

Ramen i matcha - tak smakuje Japonia

Kiedy: 12-13.10.2024, od godz. 9.00 oraz 19-20.10.2024, od godz. 9.00

Gdzie: Mała Hala TAURON Arena, Kraków oraz EXPO XXI, Warszawa

Co: Weekend Japoński

W TAURON Arena w Krakowie (Mała Hala) oraz w centrum EXPO XXI w Warszawie dzięki wystawcom z całej Polski oraz gościom z Japonii wspólnie przeniesiemy się prosto do Kraju Kwitnącej Wiśni.

Na tym wyjątkowym wydarzeniu będziecie mogli podziwiać zakładanie tradycyjnej samurajskiej zbroi, wziąć udział w pokazach gotowania na żywo, spotkać autorów niesamowitych książek o Japonii i posłuchać japońskiej muzyki!

Będzie to również okazja do spróbowania tradycyjnych potraw: herbaty matcha, kanapek ryżowych onigiri, aromatycznych ramen, placków okonomiyaki i wielu innych. Na stoiskach wystawców znajdziecie japońską ceramikę i noże, gadżety z anime i mangi oraz jedyne w swoim rodzaju tradycyjne rękodzieło!

Mozil świerka w Krakowie

Kiedy: 11.10.2024, otwarcie bram: 18:30, start koncertu: 20:00

Gdzie: Klub Studio, ul. Budryka 4, Kraków

Co: koncert - Czesław śpiewa

Po przejechaniu Polski i Europy solo nadszedł czas, aby na scenie do Czesława Mozila dołączyli wybitni absolwenci Royal Danish Music Academy i Rhythmic Music Conservatory, czyli zespół Czesław Śpiewa. Razem zapewnią nie tylko mnóstwo dobrej muzyki, lecz także humoru, pełnego biograficznych żartów i nietuzinkowych anegdot

W koncertowym repertuarze Czesław Śpiewa, poza piosenkami z najnowszej płyty #IDEOLOGIAMOZILA, znajdą się też przeboje z poprzednich krążków zespołu - Debiut, Pop, Księga Emigrantów. Koncert porwie słuchaczy w zwariowaną podróż do krainy dźwięków tanga, popu, folku i awangardy. Nie zabraknie również przewrotnej konferansjerki Czesława Mozila, który z powodzeniem toczy bezpretensjonalny stand-up z muzycznym rozmachem multiinstrumentalnego show, wprawiającego każdego w wyśmienity nastrój.

 
Czesław Mozil feat. Hania Rani, "Z miłości" z płyty #IDEOLOGIAMOZILA

Czesław Mozil jest liderem polsko-duńskiego zespołu Czesław Śpiewa. Jako rodowity zabrzanin, mieszkaniec Warszawy z krakowskim meldunkiem i częsty bywalec rodzinnej Kopenhagi - jak przystało na prawdziwego obywatela świata - żyje na walizkach. Pierwsze szlify muzyczne otrzymał w Duńskiej Królewskiej Akademii Muzycznej w Kopenhadze oraz w zespole Tesco Value. W międzyczasie prowadził w centrum Kopenhagi knajpę Kulkafeen, gdzie słuchając nocnych opowieści klientów, nalewał piwo.

Nieobca mu jest również praca fizyczna. Jak niemal każdy polski emigrant zasuwał na budowie, dźwigając 25-kilogramowe worki z cementem. Polska usłyszała o nim w 2008 roku, kiedy wydał debiutancki album "Debiut". Promująca krążek piosenka "Maszynka do świerkania" podbiła listy przebojów, zajmując m.in. pierwsze miejsce w radiowej „Trójce”. Hit „chłopca z akordeonem” skradł również serce polskim internautom, zdobywając na portalu YouTube wynik 10 mln odsłon.

Czytanie z Gombrowiczem

Kiedy: 24-27.10.2024, Kraków 

Gdzie: Międzynarodowe Centrum Targowo-Kongresowe EXPO, Kraków

Co: 27. Międzynarodowe Targi Książki

2024 rok został ustanowiony przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej rokiem Witolda Gombrowicza. Obchody 120. rocznicy urodzin Gombrowicza są idealnym momentem, aby poruszyć temat aktualności jego twórczości, a także sposobu postrzegania przez niego otaczającego świata. Dlatego mottem 27. edycji Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie jest cytat z jego utworu Operetka: "Zrzućcie maski! Zwykłymi stańcie się ludźmi!". 

 

Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie, cykliczna, dedykowana branży wydawniczo-księgarskiej impreza, organizowana jest od 1997 r. w Krakowie przez Targi w Krakowie Sp. z o.o. Wydarzenie, wpisując się w program promocji czytelnictwa, jest otwarte dla szerokiej publiczności. Do grona wystawców należą: polskie i zagraniczne wydawnictwa, hurtownie książek, księgarnie, instytucje kultury, stowarzyszenia związane z rynkiem książki w Polsce, dystrybutorzy mediów elektronicznych, drukarnie oraz producenci papieru. Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie są firmowym znakiem miasta. W 2013 r. bowiem Kraków uhonorowano zaszczytnym tytułem Miasta Literatury UNESCO – jako jedno z siedmiu miast na świecie i drugie nieanglojęzyczne.

KP jak Kapiści

Kiedy: 11.10.2024 - 6.04.2025

Gdzie: Muzeum Narodowe w Krakowie

Co: Kapiści. Sto lat!

Muzeum Narodowe w Krakowie świętuje setną rocznicę powstania jednej z najważniejszych dwudziestowiecznych grup artystycznych w Polsce. Komitet Paryski, którego członków zwano później kapistami, został zawiązany w 1923 roku przez studentów Akademii Stuk Pięknych w Krakowie ze względów praktycznych. Celem były paromiesięczne studia malarstwa w Paryżu, pod artystyczną opieką ich profesora - Józefa Pankiewicza.

Józef Pankiewicz, "Okolice Kazimierza nad Wisła. Zwózka siana", zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie

Wyjazd doszedł do skutku we wrześniu 1924 roku i ostatecznie trwał siedem lat. Studia u Pankiewicza legły u podstaw rozwoju członków grupy jako malarzy. Niezwykle istotne były lekcje prowadzone przez profesora w Luwrze. By się utrzymać, studenci organizowali bale - najsłynniejszy z nich był ten zorganizowany w 1925 roku, w którym uczestniczył Pablo Picasso. W czasie pobytu we Francji grupa pokazała swoje dzieła na dużych wystawach - w paryskiej Galerii Zak (1930) i w genewskiej Galerii Moos (1931) - które rozsławiły ją w Polsce.

Jan Cybis, "Most na Sekwanie", fot. Agra-Art
Józef Czapski, "Pociąg podmiejski", zbiory Muzeum Narodowego w Krakowie

Na wystawie zaprezentowano przede wszystkim wczesne prace kapistów. Zasadniczym zagadnieniem był dla nich kolor, który pojawia się na obrazach dopiero w zestawieniu z innymi kolorami. On też buduje przestrzeń. Kapiści malowali prawie wyłącznie z natury. Ponieważ treść nie była dla nich ważnym elementem, tematyka obrazów ogranicza się do krajobrazu i martwej natury, rzadko portretu. Przykładem powojennej twórczości członków grupy i radykalnej realizacji ich postulatów teoretycznych są bliskie reliefowi obrazy Jana Cybisa.

Autor
Co zobaczyć w Warszawie i Krakowie w październiku? Kalendarz wydarzeń, wystaw, koncertów
Monika Utnik
Dziennikarka, wieloletnia redaktorka pism wnętrzarskich, absolwentka polonistyki i italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autorka książek dla dzieci. Zadebiutowała...