Festiwal Royal Roses w Warszawie - Poniatowski w oranżerii
W dniach 22-24 sierpnia Starej Oranżerii w Muzeum Łazienki Królewskie odbędzie się ekspozycja 41. Królewska Wystawa Róż - Royal Rose 2025. Przestrzeń oranżerii wypełni się różami w niezliczonych barwach i odmianach. Przez trzy dni pośród rzeźb z kolekcji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego będzie można podziwiać ponad 5 tysięcy róż od kilkudziesięciu wystawców.
W ubiegłym roku wystawy róż Łazienki powróciły do dawnej tradycji ekspozycji kwiatowych w królewskiej rezydencji. Pierwsza taka wystawa miała miejsce w Starej Oranżerii w 1882 roku. W latach 1976-1999 ekspozycje kwiatowe odbywały się w tym miejscu corocznie. Organizatorami tegorocznego wydarzenia są Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie oraz Stowarzyszenie Naukowo-Techniczne Inżynierów i Techników Ogrodnictwa, które zrzesza ogrodników z całego kraju.
Stara Oranżeria od chwili powstania była związana z roślinnością – za czasów panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego budynek służył m.in. do przechowywania zimą donic z ekskluzywnymi wówczas drzewkami cytrusowymi, które latem zdobiły królewskie ogrody.
Aranżacja wystawy zostanie stworzona przez specjalistów z Klubu Florystów Polskich SITO pod kierunkiem mistrza florystyki Elżbiety Kosydar. Róże będą prezentowane w bukietach według odmian oraz w kompozycjach florystycznych, a część z nich weźmie udział w konkursie na najpiękniejszą różę i powalczy o nagrodę Dyrektorki Muzeum Łazienki Królewskie. W tym roku atrakcją będą także autorskie kompozycje florystyczne, wykonane przez gości honorowych wystawy – instytucji kultury i miast z całego kraju. Będą to m.in. Zamek Królewski w Warszawie, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Muzeum Narodowe w Warszawie Oddział Muzeum w Nieborowie i Arkadii, Ogród Botaniczny UW, Ogród Botaniczny PAN, Pałac Lubostroń, Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, Kutno Miasto Róż oraz miasto i gmina Muszyna.
Ogród Botaniczny PAN zaprezentuje róże z Kolekcji Narodowej Odmian Uprawnych Róż, a polscy hodowcy: Łukasz Rojewski oraz Mateusz Sobieszek wystawią swoje wyjątkowe róże zapachowe, które zdobywają międzynarodowe nagrody. Natomiast Muzeum Łazienki Królewskie zaprezentuje różę Marszałkowa Aleksandra Piłsudska, uroczyście ochrzczoną w Łazienkach w 2021 roku. Wystawie będą towarzyszyć pokazy i warsztaty prowadzone przez mistrzów florystyki, konferencja różana, a także pokazy mody floralnej oraz kiermasz róż.
Więcej informacji na: lazienki-krolewskie.pl/pl/wydarzenia/41-krolewska-wystawa-roz-royal-rose-2025
Festiwal róż w Kutnie - ulotny kształt zapachu
6 września 2025 roku rozpocznie się w Kutnie 51. Święto Róży. W Kutnowskim Domu Kultury na placu Piłsudskiego odbędzie się wystawa róż oraz kolejna edycja Amatorskiego Konkursu Różanego! Celem konkursu jest popularyzacja oraz upowszechnianie wiedzy o tematyce różanej (szczególnie o różach uprawianych w gruncie).
Tegoroczna edycja Święta Róż odbędzie się pod hasłem "Kształt Zapachu" i wypełni miasto wystawami róż, florystycznymi instalacjami oraz kolorową Paradą Kwiatów. Będą również koncerty (Julii Żugaj, Big Cyca i Brathanków) oraz - nowość - Festiwal Róża i Wino, podczas którego zaprezentują swoją ofertę najbardziej utytułowane polskie winnice. Spośród 12 aż 6 pochodzi z województwa łódzkiego. Niemałą atrakcją będą spotkania z winiarzami oraz degustacja win i regionalnych produktów, w tym win, które ostatnio cieszą się uznaniem na przykład w Brukseli. Oprócz degustacji odbędą się masterclasy prowadzone przez jednego z najbardziej znanych dziennikarzy w świecie winiarskim, Macieja Nowickiego, a także influencerkę Karolinę Korytkowską.
Na tegorocznych plakatach pojawia się Królowa Róż, modelka Martyna Popławska. - Tworząc koncepcję sesji fotograficznej 51. Święta Róży, zainspirowaliśmy się tegorocznym tytułem wystawy, "Kształt Zapachu". Poszukiwaliśmy lekkości i zwiewności, i na tej podstawie powstała koncepcja inspirowana ulotnym zapachem kwiatów – wyjaśnia duet ZAZA Projekt, odpowiedzialny za koncepcję, fotografie i postprodukcję graficzną. Centrum scenografii była duża, złota konstrukcja w formie prostopadłościanu, do której mocowane były kwiaty. Wśród kwiatów dominowały oczywiście róże ogrodowe w różnych odmianach. Uzupełniały je dzwonki, kosmosy, lwie paszcze i powojnik.
Na szczególną uwagę zasługuje ręcznie wykonana przez Monikę Lis opaska z gigantycznym kwiatem z płatków róży, która pojawia się na części zdjęć. To rozamelia – kompozycja stworzona z dużej liczby płatków połączonych ze sobą tak, aby powstała ogromna róża. Ten misterny, efektowny detal wygląda niczym korona. Podkreśla królewski charakter bohaterki zdjęć, ale nie dominuje nad jej subtelnością.
W innych ujęciach modelka nosi także kwiatową opaskę wykonaną na cienkich drucikach z pączków róży miniaturowej. Lekką i naturalną, która dodaje eteryczności i jeszcze mocniej nawiązuje do florystycznej opowieści. Aranżacje kwiatowe zostały dopasowane do sukni oraz wyjątkowej urody Królowej. Królowa Róż w tej interpretacji nie jest tylko symbolem Święta Róży. Jest także współczesną Wenus, boginią z ogrodu, która na moment zatrzymuje dla nas zapach róż zanim uniesie go wiatr.
Więcej informacji na: kdk.net.pl/event/51-swieto-rozy-kutno-2025/
Historia róż
Róże mają fascynującą historię, sięgającą czasów starożytnych. Ich uprawa rozpoczęła się jeszcze w Mezopotamii. Kontynuowali ją Egipcjanie i Persowie, gdzie róże miały nie tylko niezwykły zapach, ale również znaczenie symboliczne kojarzone z miłością i boskością. W starożytnych Grecji i Rzymie róże odgrywały niemałą rolę w kultach Afrodyty (Wenus) i Persefony. W średniowieczu piękno róż doceniano w ogrodach klasztornych - różne odmiany, w tym białe, różowe i czerwone, symbolizowały harmonię.
W XVIII wieku do Europy dotarły róże chińskie znane z wielokrotnego kwitnienia i unikalnych cech, co zapoczątkowało rewolucję w ich uprawie. W Polsce, mimo że historia uprawy róż nie jest tak długa jak w innych krajach, zainteresowanie nimi konsekwentnie rosło w XIX i XX wieku. Szczególną rolę odegrało tu Polskie Towarzystwo Miłośników Róż. Stowarzyszenie powstało w 1958 roku, a jego prezeską przez ponad 40 lat była Irena Gołębiowska. Towarzystwo organizowało wystawy, sympozja, konkursy, a także prowadziło działalność edukacyjną i dobroczynną. W roku 2000 stowarzyszenie zakończyło swoją działalność - jego tradycję kontynuuje dziś Polskie Towarzystwo Różane.
Róża - symbol wszystkiego
<Róże od wieków symbolizują miłość, piękno i namiętność. W wielu kulturach były związane z bogami i bóstwami, symbolizując ich moc i majestat. Stanowiły natchnienie dla artystów i pisarzy. Również w historii róże odegrały swoistą rolę. Otóż w Anglii w latach 1455-1485 rozpoczęła się wojna domowa zwana "Wojną Dwóch Róż", która uważana jest przedłużenie wojny stuletniej. W jej trakcie stoczono 18 bitew lądowych i 1 potyczkę morską. Swoją nazwę konflikt otrzymał od herbów dwóch walczących o władzę rodów: Lancasterów (mających w herbie różę czerwona) oraz Yorków (różę białą).
Te gatunki róż są najcenniejsze
Najstarsze znalezisko, w formie skamieliny, wskazuje na to, że róże istniały już około 35 mln lat temu. I zdaje się, że od najdawniejszych czasów zachwycały one człowieka. Już w starożytności wykorzystywano je do produkcji wonnych olejków, znano ich właściwości lecznicze i ceniono ich piękno.
W wielu rozariach w Polsce można znaleźć gatunki róż, które rosły w zamkach i pałacach w całej Europie od wielu wieków. Jednak trudno zwykle kupić je w kwiaciarni. Takie gatunki są tylko dla koneserów. Do najbardziej przez nich cenionych i najsłynniejszych należą trzy odmiany damasceńskich: "Blush Damask", "Versicolor i "Quatre Saisons", a także najstarsza z ogrodowych róż rosa - gallica (róża francuska). Odmiany te znane były w Europie już w XIV wieku. Wywodzą się z Dalekiego Wschodu, gdzie wykorzystywano je do wyrobów takich jak olejki i woda różana. Najstarszą w Europie jest dziko rosnąca rosa canina - według średniowiecznego podania zasadzono ją około 815 roku, ale udokumentować można "jedynie" siedemset lat jej życia w tym miejscu. Znana jako Tysiącletnia rośnie w niemieckim Hidelsheim, gdzie obrasta tamtejszy budynek katedry.
Bułgaria i Maroko - w tych krajach odbywają się słynne festiwale róż
Do najsłynniejszych festiwali róż należą przede wszystkim: festiwal w Kazanłyku - malowniczej miejscowości położonej w centralnej części Bułgarii, w Dolinie Róż, która jest centrum bułgarskiej produkcji olejku różanego; oraz w marokańskim mieście Kalaat M’Gouna, położonym w dolinie Dades. Oba festiwale mają miejsce na przełomie maja i czerwca. Choć niektóre gatunki róż mogą kwitnąć nawet do września, to właśnie w okresie od kwietnia do czerwca róże rosną najbujniej, ukazując swoje piękno w pełnej krasie i oddając największy aromat potrzebny do tworzenia olejków zapachowych. A to bujne kwitnienie jest nie bez znaczenia, bo do produkcji jednego kilograma olejku potrzeba aż 3500-5000 kg płatków róż.
Festiwal w Dolinie Róż w Kazanłyku w Bułgarii - różane perfumy
Bułgarska Dolina Róż rozciąga się na długości około 87 mil między pasmami górskimi Stara Płanina i Sredna Gora. Region ten, znany w czasach komunizmu z produkcji pistoletów, amunicji i broni automatycznej, obecnie słynie z jednego z największych na świecie źródeł olejku różanego (największa plantacja obejmuje tysiące hektarów), który jest nieodłącznym składnikiem perfum najbardziej luksusowych marek, takich jak Dr. Hauschka czy Estée Lauder.
Pierwszy Festiwal Róż odbył się w 1903 roku w miejscowości Kazanłyk, która do dziś pozostaje centrum wydarzeń festiwalowych. Zwiedzający mogą zobaczyć tradycyjne zbieranie róż, proces destylacji oraz w jaki sposób róże wykorzystywane w ciastach, mydłach, biżuterii, winie i rakiji (mocnej regionalnej brandy owocowej). Podczas festiwalu odbywa się parada ku czci Królowej Róż, wybieranej spośród absolwentek szkół średnich.
Róże lubią piaszczystą, przepuszczalną glebę bez gliny oraz słoneczny klimat z łagodnymi zimami i wystarczającą wilgotnością w okresie kwitnienia. Takie warunki panują właśnie w tym regionie, gdzie dwie rzeki i góry chronią przed zmianami pogody. Obszar ten jest zazwyczaj słoneczny, ale chłodny przed południem oraz ciepły, ale czasem deszczowy po południu. Te amplitudy temperatur w okresie kwitnienia pobudzają produkcję olejku różanego, który roślina wytwarza jako reakcję obronną.
Najpopularniejszą odmianą róży olejowej, występującą w dolinie, jest róża damasceńska (Rosa damascena Mill) o różowych płatkach. Dokładne miejsce jej pochodzenia pozostaje nieznane: wiele źródeł wskazuje na stolicę Syrii, Damaszek, podczas gdy inne odwołują się do starożytnej Persji w Iranie. W XVII wieku turecki kupiec sprowadził ten kwiat do Bułgarii, gdzie obecnie nieoficjalnie nazywa się go rosa kazanlika.
Festiwal róż w Kalaat M’Gouna w Maroku - kwiaty z Mekki
Miasto Kalaat M’Gouna, znane również jako El-Kelaa, położone jest w regionie Drâa-Tafilalet, w dolinie Dades w Maroku. Znajduje się pomiędzy marokańskimi górami Atlas a pustynią Sahara i jest największym producentem wody różanej i olejku różanego w kraju i jednym z największych na świecie. Maroko jest również jednym z największych eksporterów róż na świecie!
Historyczne pochodzenie róż w Dolinie Dades tradycyjnie datuje się X wieku, kiedy to pielgrzymi powracający z Mekki przywieźli do regionu sadzonki róż. Przez lata klimat tego obszaru zapewnił odpowiednie warunki nie tylko do rozwoju kwiatów, ale także do przekształcenia miasta w oazę piękna.
Roczna produkcja płatków róż wynosi od trzech do czterech tysięcy ton. Delikatne płatki są przeznaczane do wytwarzania różnych produktów do pielęgnacji skóry oraz składników perfum. Woda różana z Kalaat M'Gouna stanowi również jeden z podstawowych składników mydeł, balsamów i kremów sprzedawanych w regionie.
Kiedy w maju kończy się sezon zbiorów, rozpoczyna się jednocześnie festiwal Rose Moussem. Dolina Dades ożywa muzyką i niekończącymi się ucztami. Kobiety, ubrane w lokalne stroje ludowe Amazigh, śpiewają i tańczą, a ulice zamieniają się w dywan z płatków róż. Podobnie jak w Bułgarii w ramach wydarzeń towarzyszących imprezie wybierana jest Królowa Róż, która przewodzi paradzie.
