Jest rok 1931, kiedy Jan Wedel przenosi fabrykę czekolady na ulicę Zamoyskiego (Kamionek) w Warszawie. Budowa nowego budynku wywołuje wśród Warszawiaków wiele emocji. Jan jest znany z nowatorskich pomysłów, a także z wielu reform: zatrudnia kobiety, obejmuje pracowników specjalnym systemem socjalnym, zakłada przy fabryce żłobek i przedszkole dla dzieci pracowników, organizuje wyjazdy do zakładowego wczasowiska, współpracuje z wieloma artystami: opakowania do jego produktów tworzy na przykład Zofia Stryjeńska. Oprócz tego wprowadza automaty do sprzedaży czekolady ustawione przy wejściu do Parku Skaryszewskiego oraz kupuje samolot typu RWD-13, który jest wykorzystywany do transportu wyrobów, jak i akcji promocyjnych.
W nowej fabryce staje sprowadzona z zagranicy maszyna do produkcji twardej i napowietrzanej czekolady oraz pierwszy w Polsce mechanizm do pakowania karmelków. "Fabryka Czekolady E.Wedel" działa przy ul. Zamoyskiego do dziś, ale teraz została zrewitalizowana.
Projekt "Fabryki Czekolady E.Wedel" powstał w budynków silosów na warszawskim Kamionku, który dawniej służył do magazynowania ziaren kakao. Dzięki renowacji obiekt dostosowano do nowych potrzeb: funkcjonuje w nim zarówno muzeum czekolady, jak i fabryka. Prezentuje ważną część historii Pragi i jej mieszkańców.
Kto zaprojektował nową "Fabrykę Czekolady E. Wedel"?
Obiekt przypomina z daleka kształt gigantycznych kostek czekolady. Znajdujące się w nim muzeum jest jedynym miejscem o takiej skali w Europie Środkowo-Wschodniej.
Doradztwem inżynieryjno-technicznym muzeum "Fabryka Czekolady E. Wedel" zajęła się firma Arup, znana z takich realizacji jak Opera w Sydney, Orientarium w Łodzi czy Muzeum Polskiej Wódki w Warszawie. Projekt nowego budynku został zrealizowany przez renomowaną warszawską pracownię architektoniczną BiM Architekci. Wystawę w "Fabryce Czekolady E. Wedel" przygotowała Pracownia WWAA, a za treści multimedialne odpowiada Lunapark Motion Arts Collective. Identyfikację wizualną stworzyło Studio Homework, konsultowane z Patrykiem Hardziejem, uczniem Karola Śliwki, projektanta kultowego opakowania czekolady gorzkiej Jedyna.
Jaka jest historia Wedla?
Historia Wedla zaczyna się w 1851 r., kiedy to w gustownych wnętrzach cukierni przy ulicy Miodowej Karol Wedel wraz z żoną Karoliną serwuje swoim gościom pitną czekoladę. Poza słodkimi przysmakami "Cukiernia Wedla" oferuje również produkty prozdrowotne, takie jak słód klonowy, karmelki do ssania na kaszel i pastylki z mięty pieprzowej.
Kolejne lata działalności Wedla odliczane są przez doniosłe wydarzenia. W 1872 r. Emil Wedel, tuż po tym jak otrzymał firmę w prezencie ślubnym, przeniósł zakład do kamienicy przy ulicy Szpitalnej, gdzie po dziś dzień znajduje się sklep firmowy i Café - najstarsza Pijalnia Czekolady E.Wedel "Staroświecki Sklep".
Rok 1874 to czas, kiedy pojawia się podpis "E.Wedel", który staje się znakiem rozpoznawczym marki. Z kolei w 1926 r. na zlecenie Jana Wedla powstaje jedna z najpopularniejszych grafik reklamowych w Polsce - sylwetka chłopca dosiadającego pasiastą zebrę, dźwigającego tabliczki czekolady. Autorem grafiki jest włoski malarz i karykaturzysta Leonetto Cappiello, nazywany ojcem współczesnej sztuki plakatu i reklamy. Po dziś dzień neon z chłopcem na zebrze znajduje się na dachu najstarszej Pijalni Czekolady E.Wedel przy ul. Szpitalnej.
W 1936 r. Jan Wedel, zainspirowany odbytą po Francji podróżą, rozpoczyna produkcję mlecznych pianek oblanych oryginalną wedlowską czekoladą, dla których wzorem była francuska legumina (dawniej leguminą określano wszystkie słodkie potrawy, dziś mówi się na deser przypominający budyń). Ptasie Mleczko jest innowacyjnym wyrobem o zaskakującym smaku, który szybko staje się wielkim hitem.
Zagadką jest torcik wedlowski: nie wiadomo, przez kogo, kiedy i dlaczego został stworzony, czy przy jego projektowaniu wzorowano się na jakichkolwiek istniejących podówczas gatunkach słodyczy. Nigdy (a co najmniej po 1939 roku) nie był przedmiotem kampanii reklamowej.
Z kolei czekoladę gorzką Jadyna wprowadzono na rynek w 1930 r. Produkt wymyślił Jan Wedel. Czekolada ta produkowana jest do tej pory i dostępna w tej samej szacie graficznej.
Jaka jest wystawa w muzeum Wedla?
Mottem muzeum "Fabryka Czekolada E. Wedel" jest: "Porzucamy tu typowe eksponaty muzealne i sterylne przestrzenie!". Wystawy są na tyle zróżnicowane, aby wizyta była interesująca dla każdego, tak dla dorosłych, jak i dla dzieci.
Zwiedzający przechodzą przez różnorodne strefy, przedstawiające etapy produkcji czekolady. Mogą stworzyć własny projekt opakowania pianek Ptasie Mleczko, poskakać na wielkiej tabliczce czekolady, uruchomić maszyny do produkcji czekolady, spróbować sprażonego ziarna kakaowca czy dotknąć oryginalnych eksponatów, takich jak przycisk do papieru przedstawiający Chłopca na Zebrze z lat 30. oraz figurka-opakowanie z tego samego okresu stworzona przez lalkarza Edwarda Manitiusa.
Eksponaty opracowano tak, aby goście mogli wchodzić z nimi w interakcję, angażując wszystkie swoje zmysły poprzez unikalne zapachy, teksturę obiektów oraz próbowanie wedlowskich czekolad.
- Muzeum w Fabryce Czekolady E.Wedel w Warszawie jest przygotowane na różnorodnych gości tak, aby wizyta była komfortowa i wartościowa dla każdego. To miejsce angażujące dzieci, seniorów, dorosłych i osoby z niepełnosprawnościami. Taka otwartość sprawia, że Fabryka Czekolady E.Wedel jest budynkiem godnym naśladowania w kontekście wdrażania zasad zrównoważonego projektowania z myślą o społecznościach. Ten aspekt staje się w inżynierii coraz ważniejszy, bo to właśnie tworzenie z myślą o ludziach pozwala podnosić jakość życia i poprawiać odbiór oraz dostępność otoczenia - mówi Maciej Maj, Senior Project Manager w Arup. Czy ma rację? Przekonajcie się sami!
