Niepozorna bulwa, a feria kolorów jak z tropikalnego ogrodu. Dalie to jedne z najbardziej spektakularnych roślin cebulowych, które warto posadzić w ogrodzie czy w donicach na tarasie. Wyglądają jak z botanicznej galerii sztuki i nadają się na kwiaty cięte do wazonu. Ich uprawa nie jest trudna, ale wymaga kilku kluczowych zabiegów, o których nie można zapominać. Dzięki nim dalie będą pięknie kwitły - od lata aż do później jesieni.
Jeśli można mówić o modzie w polskich ogrodach, to od kilku sezonów prym wiodą dalie. Ich ozdobą są przepiękne kwiaty, liście mają stosunkowo niepozorne. Dalie należą do roślin cebulowych. Od dawna kochają je i sadzą Anglicy, dziś podbijają nasze ogrody.
Dalia - królowa ogrodu z Meksyku
Dalie pochodzą z Ameryki Środkowej, głównie z górskich terenów Meksyku. W Polsce nie zimują w gruncie, dlatego po sezonie trzeba wykopać karpy dalii i przechować je w suchym, chłodnym miejscu. Mimo to podbijają polskie ogrody. Zachwycają urodą i różnorodnością kwiatów. Jeśli miałbyś miejsce na tylko jedną kwitnącą roślinę, posadź dalie!
Dalie występują w setkach odmian, różniących się kształtem, wielkością i kolorem kwiatów. Znajdziemy odmiany kaktusowe o postrzępionych płatkach, pomponowe o idealnie kulistych główkach, anemonowe z charakterystycznym środkiem, czy dalie talerzowe, których kwiaty mogą mieć nawet 30 cm średnicy! To właśnie ta różnorodność sprawia, że dalia nie ma sobie równych w letnich kompozycjach ogrodowych.
Gdzie sadzić dalie, żeby pięknie rosły?
Dalie kochają słońce - wybierz dla nich ciepłe, dobrze nasłonecznione miejsce. Gleba powinna być żyzna, ale przepuszczalna. Jeśli w Twoim ogrodzie ziemia jest ciężka, warto ją wcześniej przekopać z piaskiem lub kompostem.
Dalie nie lubią stać w wodzie - zbyt mokre podłoże może powodować gnicie karp i rozwój chorób grzybowych. Wysadza się je do gruntu dopiero po „zimnej Zośce” - w drugiej połowie maja, kiedy minie ryzyko przymrozków.
Podlewanie i nawożenie dalii - tego potrzebują do kwitnienia
Dalie to rośliny żarłoczne i spragnione, zwłaszcza w okresie kwitnienia. W upalne dni podlewaj je co drugi dzień, najlepiej z rana lub wieczorem. Ale uwaga - unikaj zalewania! Przelane dalie szybko marnieją. Jeśli zauważysz, że liście zaczynają żółknąć od dołu, a gleba jest ciągle wilgotna - ogranicz podlewanie.
Od połowy czerwca do sierpnia dokarmiaj dalie nawozem do roślin kwitnących. Jeśli zdecydujemy się na jeden z oferowanych na rynku nawozów wolnodziałających, które są wygodne w użyciu, bo po wymieszaniu z glebą uwalniają stopniowo składniki przez trzy lub sześć miesięcy. Unikaj stosowania nawozów z dużą ilością azotu - wyrosną bujne liście, ale kwiatów będzie jak na lekarstwo.
Pielęgnacja dalii w sezonie - przycinaj, podwiązuj, usuwaj przekwitłe kwiaty
Jednym z najważniejszych zabiegów w sezonie jest regularne usuwanie przekwitłych kwiatów. Warto ścinać je aż do pierwszego rozgałęzienia - to pobudzi roślinę do wypuszczania nowych pąków. Dzięki temu dalia kwitnie obficie aż do pierwszych przymrozków. Jeśli chcesz cieszyć się daliami w domu, ścinaj tylko w pełni rozwinięte kwiaty. Pąki niestety nie rozwiną się w wazonie. Regularne cięcie ma dodatkowy plus - im więcej kwiatów zetniesz, tym więcej pojawi się nowych.
Wysokie odmiany dalii trzeba koniecznie podwiązywać do palików lub bambusowych tyczek. Ich kwiaty są tak duże i ciężkie, że bez podparcia łatwo łamią się pod własnym ciężarem, zwłaszcza po deszczu lub przy silnym wietrze.
Uwaga na ślimaki - dalie to ich przysmak
Młode pędy dalii to prawdziwy rarytas dla ślimaków. Jeśli zauważysz ogryzione liście lub ślady śluzu - działaj od razu. Zanim sięgniesz po środki chemiczne, warto wypróbować naturalne metody ochrony: piwne pułapki, cynamon, fusy z kawy, popiół drzewny albo pokruszone skorupki jajek. Regularna kontrola i szybka reakcja mogą uratować sadzonki dalii przed zniszczeniem.
Kiedy i jak wykopać dalie na zimę?
Dalie nie przetrwają polskiej zimy w gruncie. Tuż po pierwszych przymrozkach, kiedy liście sczernieją, należy przystąpić do wykopywania karp. Zrób to ostrożnie, najlepiej widłami, żeby ich nie uszkodzić. Karpy oczyść z ziemi, usuń łodygi i pozostaw do przeschnięcia w przewiewnym miejscu. Na zimę przechowuj dalie w chłodnym (4-8°C), ciemnym i suchym miejscu, np. w piwnicy lub nieogrzewanym garażu. Karpy dalii można ułożyć w skrzynkach z trocinami, torfem lub suchym piaskiem. Co jakiś czas warto je kontrolować - jeśli któraś zacznie gnić, trzeba ją usunąć, by nie zainfekowała reszty.
Dalie do wazonu - domowy bukiet, który cieszy oczy
Dalie to jedne z najlepszych kwiatów ciętych. W wazonie potrafią przetrwać nawet tydzień, zachwycając intensywnością barw i kształtów. Pamiętaj tylko, że do cięcia nadają się wyłącznie w pełni rozwinięte kwiaty. Nie ścinaj pąków, bo nie zakwitną w domu. Nawet pojedynczy kwiat włożony do szklanego wazonika doda wnętrzu uroku. Idealnie nadają się także do kwiatowych dekoracji stołu. Dla miłośników roślin - nawet niewielka rabata z dalii to prawdziwa oaza pięknych kwiatów do codziennych bukietów. Wystarczy kilka odmian, aby co kilka dni tworzyć świeże kompozycje do salonu, kuchni czy jadalni.
Dalie leczą duszę - spróbuj terapii kwiatowej
Uprawa dalii to coś więcej niż ogrodnictwo. To naturalna terapia kolorami, kształtami i zapachem. Codzienny spacer po ogrodzie wśród kwitnących dalii koi nerwy i daje ogrom satysfakcji. Nic dziwnego, że wiele osób, które raz je posadziły, wraca do nich każdego roku i systematycznie powiększa kolekcję. Jeśli jeszcze nie masz dalii w swoim ogrodzie - znajdź choćby mały kawałek ziemi, aby je posadzić. Ich uroda i wdzięczność za pielęgnację potrafią uzależnić. A kiedy zobaczysz pierwszy w pełni rozwinięty kwiat - zrozumiesz, dlaczego tylu ogrodników mówi o nich z zachwytem.
Podsumowanie: czy warto mieć dalie?
Dalie to kwiaty, które odwdzięczają się spektakularnym kwitnieniem za odrobinę troski. Jeśli zapewnisz im słońce, wodę, żyzną ziemię i wsparcie w trudnych momentach - odwdzięczą się setkami kolorowych główek. To rośliny, które nie tylko zdobią ogród, ale też wzbogacają codzienność domowymi bukietami i radością z uprawy.
