Kubizm uznawany jest za jeden z ważniejszych przełomów artystycznych w historii sztuki. Ludwik Kazimierz Markus - przez Guillaume Apollinaire’a ochrzczony Louis Marcousissem, obok Pabla Picassa i Georges’a Braque’a współtworzył nowy nurt w sztuce nadając mu jego ikoniczny, syntetyczny charakter. Wystawa prac Marcoussisa w Domu Aukcyjnym Libra to niepowtarzalna okazja, aby na własne oczy obejrzeć dzieła dojrzałego kubizmu – od momentu kształtowania się stylu po jego oryginalną redakcję.
Marcoussis w Paryżu znalazł się w 1903 roku. Osiedlił się na Montparnassie - dzielnicy skupiającej bohemę artystyczną, szczególnie lubianą przez twórców polskiego pochodzenia. Na emigracji zmagał się z kryzysem twórczym przewartościowując wiedzę zdobytą podczas krótkiej nauki w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
W 1910 roku, w cyrku na skraju Montmartre’u, Marcoussis poznał poetę i teoretyka sztuki Guillaume Apollinaire’a. To dzięki temu spotkaniu wpadł w krąg artystów poszukujących nowej drogi obrazowania. Wkrótce, wraz z Picassem i Braque’em należał do ścisłego grona twórców nowego awangardowego nurtu - kubizmu.
Na wystawie zaprezentowane zostaną starannie wyselekcjonowane dzieła pochodzące z prywatnej kolekcji. Ekspozycja obejmie prace z okresu między 1912 a 1930 rokiem. Eksponaty o szczególnej wartości stanowią obiekty datowane na lata 20. Jest to czas dojrzałej fazy autorskiej redakcji kubizmu, kiedy artysta wyraźnie zaznaczył oryginalność twórczych poszukiwań. W tym okresie Marcoussis tworzył gwasze i obrazy olejne poddając je kubistycznej metodzie malarskiej analizy.
Podobnie jak u Picassa czy Braque’a rekwizyty jego prac stanowiły przedmioty codziennego użytku: karty do gry, gazety, naczynia oraz instrumenty muzyczne, które zgodnie z metodą kubizmu analitycznego, artysta „rozbierał” na części składowe, ukazując je z różnych perspektyw.
To co stanowi o oryginalności stylu Marcoussisa to szczególne użycie koloru – klasyczny kubizm na ogół operował zgaszoną paletą barw, Marcoussis natomiast w swoich pracach chętnie wykorzystywał jasne, jaskrawe kolory, wibrujące w oku dzięki kontrastowym zestawieniom. Eksperymenty malarza polegały także na wprowadzaniu do kompozycji dynamiki oraz budowaniu wrażenia ruchu. Służyła temu zróżnicowana faktura, którą artysta uzyskiwał uzupełniając podłoże malarskie o takie elementy jak skóra czy piasek, a także używając papieru o wyraźniej strukturze.
W polskich muzeach razi brak kubistycznych dzieł Marcoussisa. Za granicą prace artysty można oglądać w takich instytucjach jak Peggy Guggenheim Collection w Wenecji, MOMA w Nowym Jorku czy Tate Modern w Londynie oraz w wielu innych prestiżowych galeriach.
Louis Marcoussis, właściwie Ludwik Kazimierz Markus (1878-1941) - polski malarz żydowskiego pochodzenia, przez większą część życia tworzył w Paryżu. Pochodził z zamożnej rodziny warszawskich, zasymilowanych Żydów powiązanych ze środowiskiem artystycznym. Po krótkim okresie studiów prawniczych, porzucił je na rzecz nauki malarstwa na ASP w Krakowie pod kierunkiem Jana Stanisławskiego i Józefa Mehoffera.
W 1903 roku wyjechał do Paryża, gdzie szybko znalazł się wśród poszukujących awangardowych artystów, z którymi współtworzył zasady kubizmu. W latach 20. i 30., pozostając pod intelektualnym rygorem kubizmu eksperymentował podążając własną, dojrzałą drogą twórczą. Pod koniec lat 30. - prawdopodobnie pod wpływem przybierającego na znaczeniu ruchu surrealistycznego – w jego twórczości zaczęły pojawiać się elementy liryzmu i poetyckiej metafory.
Poza malarstwem sztalugowym, Marcoussis uprawiał grafikę i ilustrację książkową, wykonując prace m.in. do dzieł Apollinaire’a i Tristana Tzary. Jest także autorem znanego portretu Gertrude Stein - pisarki i mecenaski artystów, niezwykle znaczącej postaci międzywojennego Paryża.
Louis Marcoussis - polski twórca kubizmu
18.01-9.02.2019
Dom Aukcyjny Libra ul. Złota 48/54 00-120 Warszawa
