Jest jedno wydarzenie, które co roku sprawia, że zabytkowe budowle rozkwitają w nowym świetle. Tegoroczna konferencja „Między ortodoksją a kreacją” - 22 i 23 listopada w warszawskiej siedzibie SARP - zderzy ze sobą perełki renowacji z ostatnich dwóch lat, a wśród nich Cytadelę Warszawską i Rotundę Dynasy, z planami rewitalizacji całych kwartałów, jak Towarowa 22 czy wizje odbudowy Pałacu Saskiego i Pałacu Brühla. Dla gości przygotowano niespodziankę w postaci zwiedzania piwnic pałacowych na Pl. Piłsudskiego pod przewodnictwem samego Michała Grabowskiego (23 i 24.11).
„Dwa dni debat i prelekcji pod dachem pawilonu SARP przy ul. Foksal 2 to czas wymiany myśli i doświadczeń między konserwatorami a architektami, inwestorami a urbanistami, a także dialogu z miastem i jego mieszkańcami. Wszystko po to, aby umożliwić skuteczną i staranną renowację historycznych obiektów, która rezonować będzie z wizją nowoczesnych, bliskich człowiekowi miast.” - mówi Elżbieta Czyżewska, organizator wydarzenia. Przedstawiane tu projekty pokazują, jak wiele inicjatyw realizują wspólnie konserwatorzy i architekci, połączeni pasją i szacunkiem dla dziedzictwa kulturowego.
Dziedzictwo architektury oznacza doprowadzony do nienagannego i możliwie wiernego stanu zabytek architektoniczny. Przeciętny zabytek musi jednak podołać spotkaniu z nową, zupełnie współczesną funkcją, a także z sąsiedztwem budowli wznoszonych współcześnie. Jak to uczynić w zgodzie z istotą zabytku, w sposób poddający się próbie czasu? To nieustannie aktualne pytania, na które najbardziej aktualne odpowiedzi przyniesie tegoroczna konferencja.
Wydarzenie otwarte. Zapisy: konferencje.trygon@gmail.com
DZIEŃ PIERWSZY (środa)
Cykl wystąpień otworzy Agnieszka Kalinowska-Sołtys, Prezeska SARP, nawiązując do myśli przewodniej spotkań: „Dziedzictwo architektury w roli moderatora przestrzeni współczesnych miast”. Niewątpliwe przykładem takiej właśnie przestrzeni jest spektakularny projekt Towarowa 22. Na powierzchni 6,5 h, na granicy Woli i Śródmieścia, powstanie kompleks budynków mieszkalnych i biurowych z rozległym parkiem i dwupoziomowym ogrodem miejskim, wkomponowanym w pozostałości Domu Słowa Polskiego. Plany na tę niezwykłą metamorfozę przybliżą Maciej Rydz i Natalia Janik.
Nie mniej ciekawa będzie opowieść o rewitalizacji Browarów Wrocławskich, gdzie poprzemysłowa tkanka, wraz z fragmentami dawnych urządzeń i konstrukcji, została wkomponowana w wielobarwną przestrzeń miejską. Opowie o niej Dorota Jarodzka-Śródka. Tego samego dnia poznamy też historię warszawskiej Rotundy Dynasy - fantazyjnego obiektu, który stworzono, by pomieścił gigantyczną panoramę Tatr o długości 115 m długości i 16 m wysokości. Dziś, na resztkach ruin, powstał budynek-dzieło sztuki, którego zamysł przedstawią Natalia Paszkowska i Marcin Mostafa.
Nowinką tegorocznej edycji będzie dyskusja o ogrodach zoologicznych. A konkretnie o zagospodarowaniu tych terenów po tym, jak ogrody będą musiały być wygaszone (do 2050 r.). Wizjonerskie podejście do tego zagadnienia przedstawi Dorota Szlachcic, która od 10 lat zajmuje się projektowaniem biotopów - tworzeniem immersyjnych przestrzeni biologicznych w centrach dużych miast.
Cykl prezentacji 22 listopada obfitować też będzie w wykłady problemowe prowadzone przez znamienitych gości, jak: Bolesław Stelmach (NIAiU), Maksymilian Cherka, Krzysztof Pykel, Aleksandra Szeląg, Szymon Wojciechowski, Piotr Stępniak oraz Władysław Grochowski i Piotr Grochowski (projekt Królewska Fabryka Papieru).
Dzień podsumuje wystąpienie Przemo Łukasika „Archi-konteksty” - opowieść o ciągłym poszukiwaniu łączności z otoczeniem. Czy beton może być dobry a zieleń zła? Kiedy wielkie rewitalizacje podcinają skrzydła? Czym jest kontekst w odniesieniu do klimatu, ekonomii, religii czy estetyki?
DZIEŃ DRUGI (czwartek)
Dominującym tematem drugiego dnia spotkań będą projekty rewitalizacyjne związane z burzliwą historią Polski, wśród których szczególne miejsce zajmie Pałac Saski i Pałac Brühla. Czwartkowy poranek rozpoczniemy od zwiedzania piwnic obu historycznych budowli, odsłoniętych na Pl. Piłsudskiego, pod kuratelą wybitnego eksperta tej tematyki, Michała Grabowskiego. Zapisy na zwiedzanie prowadzone będą w środę, na recepcji konferencji. (W przypadku dużej liczby chętnych, dostępny będzie dodatkowy termin - piątek.)
Nie ma chyba projektu, który budziłby tyle emocji i dyskusji w temacie rekonstrukcji zabytków, jak plany odbudowy Pałacu Saskiego, Pałacu Brühla oraz kamienic na Placu marsz. Józefa Piłsudskiego.„Postanowiliśmy więc kompleksowo przyjrzeć się zagadnieniu i szansom na jego realizację. Przedstawimy wyniki konkursu i zaprosimy do dyskusji ekspertów i pasjonatów tego projektu. Od badań archeologicznych, przez proces inwestycji, po szerokie spojrzenie na koncepcję Osi Saskiej” - komentuje Adam Czyżewski, współorganizator wydarzenia.
Ważny blok rozmów rozpocznie Jakub Lewicki, mazowiecki wojewódzki konserwator zabytków, który przedstawi znaczenie rekonstrukcji zabytków architektury w Polsce i na świecie. Głosem w dyskusji będzie także obszerne wystąpienie Łukasza Korzeniowskiego, wojewódzkiego konserwatora zabytków z Katowic. W tym duchu przyjrzymy się, jak powstawał jeden z największych obiektów muzealnych w Polsce: Cytadela Warszawska, mieszcząca Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego. Językiem narracji w odkrywaniu śladów przeszłości został tu kamień, a inspirację dla projektu stanowiła XVIII-wieczna kompozycja przestrzenna tego miejsca z czasów, kiedy pełniło ono rolę koszar. O historii koncepcji i drodze do realizacji opowie Marta Sękulska-Wrońska.
Wśród innych wybitnych projektów prezentowanych tego dnia znajdą się: rewitalizacja fabryki w Dąbrowie Górniczej, powojenne koncepcje zagospodarowania warszawskiego Placu Zwycięstwa, projekt hospicjum Caritas w Olsztynie, a także zamek Dewinów-Bibersteinów w Żarach.
Prelekcje i debaty odbędą się w pawilonie siedziby głównej SARP przy ul. Foksal 2 - zaaranżowanym wedle artystycznej wizji partnerów wydarzenia, firm NowyStyl oraz Paradyż. Duet artystek, Karina Królak i Patka Smirnow, zaprezentuje serię lamp wykonanych z materiałów wtórnych. Projektantki pracują i tworzą w powołanym przez nie Stowarzyszeniu Inżynierska 3.
Pełny program wydarzenia dostępny pod linkiem: https://www.sarp.pl/pliki/3354_654c977b722ec-program.pdf
ORGANIZATORZY WYDARZENIA:
Stowarzyszenie Architektów Polskich, SARP.pl
Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki, NIAiU.pl
TRYGON Agencja Artystyczna
