1. Sprawdzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP) lub uzyskanie warunków zabudowy

Zanim złożysz wniosek o pozwolenie na budowę domu, musisz sprawdzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (MPZP) lub uzyskać warunki zabudowy, jeśli takiego planu nie ma dla Twojej działki budowlanej. MPZP lub warunki zabudowy powinny wskazać Ci wszystkie wymagania dotyczące Twojej działki, łącznie z rodzajem zabudowy, liczbą kondygnacji budynku, kolorem dachu itp.

2. Wystąpienie o warunki przyłączenia do sieci

Po uzyskaniu MPZP lub warunków zabudowy powinieneś wystąpić o warunki przyłączenia przyszłego domu do odpowiednich sieci: wodociągowej, energetycznej, gazowej i kanalizacyjnej.

3. Wykonanie mapy sytuacyjno-wysokościowej

Następnie musisz zlecić uprawnionemu geodecie wykonanie mapy sytuacyjno-wysokościowej do celów projektowych, w skali 1:500. Na mapie tej powinien znaleźć się obrys wybranego projektu domu. Geodeta przygotowuje także projekt zagospodarowania terenu.

4. Sporządzenie projektu architektoniczno-budowlanego

Mając już MPZP lub warunki zabudowy wraz z mapą do celów projektowych i wstępnym projektem domu, możesz przystąpić do sporządzenia projektu architektoniczno-budowlanego dopasowanego do działki. Projekt należy wykonać w czterech jednakowych egzemplarzach.

5. Złożenie wniosku o pozwolenie na budowę - dotychczasowe przepisy

Złożenie wniosku o pozwolenie na budowę to kluczowy moment w procesie przygotowań do budowy domu. Wniosek składasz w urzędzie miasta lub w urzędzie gminy. Do wniosku musisz dołączyć szereg dokumentów:

Oświadczenie wnioskodawcy o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane - dokument ten potwierdza, że jesteś właścicielem działki lub masz prawo do jej użytkowania na cele budowlane.

Decyzja o wydaniu warunków zabudowy, jeśli nie ma MPZP - dokument ten określa, jakie są warunki zabudowy dla Twojej działki. Wypis z rejestru gruntów dla swojej działki oraz działek sąsiednich oraz wyrys z mapy ewidencji gruntów - dokumenty te dostarczają informacji o Twojej działce i działkach sąsiednich.

Cztery egzemplarze projektu budowlanego - dołącz do nich opisy, uzgodnienia, pozwolenia i wszelkie inne dokumenty wymagane przepisami Prawa budowlanego. Warunki techniczne uzyskane od dostawców mediów - dokumenty te określają, jakie są warunki przyłączenia domu do sieci wodociągowej, energetycznej, gazowej i kanalizacyjnej.

Oświadczenie projektanta oraz sprawdzającego o sporządzeniu projektu budowlanego, zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Dokumenty, które będą poświadczać, że projektanci mają wymagane prawem, właściwe uprawnienia i zaświadczenia o wpisie do właściwej izby samorządu zawodowego.

W samym wniosku o pozwolenie na budowę wpisujesz z kolei:

• wszystkie swoje dane, jako inwestora;

• rodzaj realizowanej inwestycji - na przykład: budowa domu jednorodzinnego;

• adres budowy;

• oznaczenie nieruchomości, jaką zamierzasz wybudować.

Po złożeniu wszystkich wymaganych dokumentów, właściwy organ dokonuje sprawdzenia zgodności projektu zagospodarowania działki z przepisami techniczno-budowlanymi. Weryfikowane jest to, czy projekt budowlany jest w pełni zgodny z zapisami planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy oraz z wymogami z zakresu ochrony środowiska.

6. Czekanie na decyzję

Czas oczekiwania na decyzję o pozwoleniu na budowę może wynosić do 65 dni od dnia złożenia wniosku. Organ wydający decyzję ma obowiązek podjąć odpowiednie działanie w tym czasie. Jeżeli starosta czy inny organ wydający decyzję o pozwoleniu na budowę stwierdzi błędy lub braki w złożonej dokumentacji, wówczas wezwą Cię do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.

Będziesz mieć wskazany termin, w którym powinieneś to zrobić. Decyzja staje się prawomocna po upływie 14 dni od daty jej doręczenia do Ciebie, jeśli w tym czasie żadna ze stron postępowania nie złoży odwołania.

Zmiany w Prawie budowlanym w 2023 roku - czy pozwolenie nadal potrzebne?

Jak widać uzyskanie pozwolenia na budowę dotychczas potrafiło zająć inwestorom nawet 3 miesiące. A jak jest dziś? Jeśli zacząłeś budowę wiosną tego roku, powyższe czynności Cię nie dotyczą! Co to oznacza? 

29 marca 2023 roku przyniósł istotne zmiany w prawie budowlanym. Rząd uchwalił projekt nowelizacji Prawa budowlanego, umożliwiając budowę domów jednorodzinnych powyżej 70 m² bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę. Zmiana ta ma na celu przyspieszenie i uproszczenie procesu inwestycyjno-budowlanego. Według nowych przepisów, budowa domu wymaga jedynie zgłoszenia na podstawie projektu, z obowiązkowym kierownikiem budowy. Kierownik budowy potwierdza możliwość oddania budynku do użytku i zamieszkania.

Inwestor ma dwa tygodnie na zgłoszenie zakończenia budowy i rozpoczęcie użytkowania domu. Zniesienie obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę dotyczy nie tylko domów, ale również przydomowych budynków, takich jak zadaszone tarasy do 35 m², ganki czy krużganki. Ułatwienia w procesie budowlanym dotyczą tylko prywatnych inwestorów, deweloperzy nadal muszą uzyskać pozwolenie na budowę. Nowelizacja to krok w stronę uproszczenia procesu budowy domów jednorodzinnych.

7. Rozpoczęcie budowy

Po uzyskaniu pozwolenia na budowę, możesz rozpocząć inwestycję. Pamiętaj, że w decyzji starosta czasami określa warunki, jakie musisz dopełnić np. w kwestii zabezpieczenia budowy i prowadzenia robót budowlanych.

Jednym z kluczowych elementów rozpoczęcia budowy jest zatrudnienie kierownika budowy. Kierownik budowy to osoba posiadająca odpowiednie uprawnienia budowlane, która nadzoruje realizację inwestycji, kontroluje jakość używanych materiałów i zgodność prac z projektem budowlanym. Kierownik budowy jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo na budowie i przestrzeganie przepisów BHP.

Zatrudnienie kierownika budowy jest obowiązkowe. Jego brak może skutkować nałożeniem przez inspektora nadzoru budowlanego kary, a nawet wstrzymaniem budowy. Zgodnie z prawem budowlanym, kierownik budowy musi spełniać następujące warunki:

• Posiadać odpowiednie uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w danej specjalności i zakresie.

•  Być zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o dzieło.

• Być dostępnym na budowie w czasie prowadzenia robót budowlanych.

• Nie kierować jednocześnie więcej niż pięcioma budowami.

Pamiętaj, że wybór odpowiedniego kierownika budowy jest kluczowy dla prawidłowego przebiegu całego procesu budowy. Dlatego warto poświęcić odpowiednio dużo czasu na znalezienie odpowiedniej osoby, która będzie posiadała nie tylko wymagane uprawnienia, ale także doświadczenie i umiejętności niezbędne do skutecznego zarządzania budową.

8. Zakończenie budowy

W 2023 roku Prawo budowlane przeszło istotną nowelizację, która wprowadziła znaczące zmiany w procesie budowy domu. Jedną z najważniejszych jest zlikwidowanie obowiązku uzyskiwania pozwolenia na użytkowanie domu. Zamiast tego, inwestor ma obowiązek zgłoszenia zakończenia budowy w ciągu dwóch tygodni od jej zakończenia. Zgłoszenie to można złożyć drogą elektroniczną. Pozwolenie na użytkowanie domu jest nadal wymagane, ale tylko w sytuacjach, gdy inwestor sam zdecyduje się o nie wystąpić, lub gdy w budynku trwają jeszcze prace budowlane, ale inwestor już chce w nim zamieszkać.

Budowa domu to skomplikowany proces, który wymaga nie tylko czasu i pieniędzy, ale także cierpliwości i staranności w dopełnianiu wszelkich formalności. Pamiętaj, że każdy krok jest ważny i nie można go pominąć. Dzięki temu unikniesz problemów prawnych i będziesz mógł cieszyć się swoim nowym domem bez żadnych przeszkód.