Shou Sugi Ban dosłownie oznacza "spaloną deskę cedrową". Nazwa odnosi się do japońskiej techniki konserwacji drewna polegającej na kontrolowanym zwęglaniu powierzchni desek w celu zwiększenia ich trwałości i odporności na czynniki zewnętrzne. Technika Shou Sugi Ban narodziła się w Japonii w XVIII wieku i szybko stała się popularną metodą w japońskim budownictwie. Ze względu na ognioodporność drewna stosowano ją na obszarach wiejskich do okładzin zewnętrznych domów, ogrodzeń i magazynów, w których przechowywano ryż i inne produkty spożywcze.
Japońscy stolarze wypalali deski cyprysowe. Na Zachodzie ten rodzaj cyprysu jest bardziej znany jako cedr japoński. W Europie i Ameryce Północnej technika zwęglania drewna została wypróbowana również na innych gatunkach drzew, takich jak sosna, cedr, świerk, Accoya i modrzew.
Często jako synonimu Shou Sugi Ban używa się słowa Yakisugi. Jednak oba terminy mają różną etymologię - subtelną, ale jednak odmienną. Yakisugi odnosi się do drewna, natomiast Shou Sugi Ban opisuje metodę spalania drewna w połączeniu z naturalnymi i syntetycznymi olejami.
Drewno Shou Sugi Ban może przetrwać kilkadziesiąt lat. Jego wyjątkowy wygląd zainspirował współczesnych projektantów. Starożytna technika cieszy się dzisiaj coraz większą popularnością wśród architektów na całym świecie. Doceniają oni surowy wygląd drewna, a zarazem jego stylowość. Jednak metoda ta jest kosztowna i dlatego wciąż mało powszechna.
Shou Sugi Ban - ta technika sprawia, że drewno jest trwałe
Shou Sugi Ban znacznie wydłuża żywotność drewna. Jego podgrzewanie w temperaturze 230-260°C powoduje wypalenie cukrów, co powoduje utwardzanie powierzchni drewna, a także czyni je odpornym na szkodniki, takie jak termity i mrówki cieśle, które żywią się owymi cukrami i celulozą. Staje się ono mniej podatne na ogień, gnicie i pleśń, a także warunki atmosferyczne, takie jak wiatr, deszcze i śnieg. Japończycy odkryli również, że zwęglone drewno jest naturalnie chronione przed promieniowaniem UV. Inaczej mówiąc, powstaje swoisty pancerz ochronny. Drewno hartowane powierzchniowo jest twarde i wytrzyma co najmniej pięćdziesiąt lat, bez konieczności konserwacji środkami chemicznymi.
Wypalane deski - różne kolory i faktury
Shou Sugi Ban wymaga umiejętności i doświadczenia. Montaż elewacji z drewna zwęglonego wymaga skrupulatnych procesów. Błędy negatywnie wpływają na jego trwałość. Po wypaleniu drewniane deski szczotkuje się i smaruje olejem, który uwydatnia ich teksturę i usłojenie. Technika Shou Sugi Ban pokazuje, jak stare rzemiosło pięknie łączy funkcjonalność ze sztuką. Doświadczenie i wyjątkowy instynkt rzemieślników przy wypalaniu drewna czyni je istnym dziełem sztuki.
Plastyczność drewna pozwala eksperymentować z jego wykończeniami, dopasowując je do stylu domu. Zależnie od stopnia zwęglania drewna można uzyskać różne jego odcienie: od głębokiej czerni, przez soczyste brązy, po szarości. Deski można również barwić na kolorowo. Wszystko jedno, czy ma się chatę na wsi czy nowoczesny apartament - wszechstronność techniki Shou Sugi Ban czyni ją wyjątkową.
Kontrolowane wypalanie zostawia również przepiękne wzory na drewnie przypominające spękaną ziemię lub zwietrzałą korę. Na drewnie tworzą się różnorakie faktury: od przypominającej skórę aligatora po jedwabiście gładką. Nie ma dwóch identycznych zwęglonych desek – pęknięcia, zgrubienia i przydymione odcienie mieszają się w niepowtarzalny sposób.
Wypalane drewno na elewacji i we wnętrzach
Dotychczas wypalone drewno stosowano tylko na elewacjach. Głębia i ruch fasady, jej bogate, zróżnicowane odcienie zmieniające się w zależności od światła słonecznego, ożywiały architekturę. Teraz technika Shou Sugi Ban wkracza śmiało do wnętrz: na ścianach pojawiają się deski w postaci na przykład boazerii lub skomplikowanych wzorów. Architekci i projektanci, wykorzystując wszechstronność tej techniki, projektują przestrzenie, które urzekają swoim wyjątkowym, niepowtarzalnym pięknem. Od elewacji zewnętrznych po akcenty wewnętrzne Shou Sugi Ban przekracza granice, wnosząc do projektów wyjątkowy charakter. Ta wyjątkowość tkwi przede wszystkim w niedoskonałości.
Firmą, która podtrzymuje ponad 200-letnią tradycją, jest Nakamoto Forestry - najstarsza firma na świecie produkującą Yakisugi tradycyjną metodą. Niezmiennie inspiruje architektów, którzy wykorzystują wszechstronność tego materiału, aby tworzyć przestrzenie, które odzwierciedlają ich oryginalne wizje, łącząc funkcjonalność z urzekającą, jedyną w swoim rodzaju estetyką.
