Królik, lisek, jamnik - to nazwy nie tylko zwierząt, ale również mebli. W czasach PRL-u znajdowały się prawie w każdym domu i klubokawiarni. Zwracały uwagę oryginalnym określeniem i kształtem. Teraz na nowo są modne.
Meble z okresu PRL-u już od kilku lat przeżywają swój renesans. Po latach znów zostały docenione i zachwycają prostotą konstrukcji, formą i ergonomią. Wiąże się z tym moda na styl retro. Chociaż projektanci w dobie socrealizmu musieli mierzyć się z wieloma ograniczeniami, to już wtedy polski design zachwycał międzynarodową publiczność. Na liście kolekcjonerskich ikon z PRL-u ważne miejsce zajmują fotele – w tamtych czasach obecne w każdym polskim domu. Prezentujemy dwie marki, które w znacznym stopniu przyczyniły się do popularności mebli z epoki PRL i rozpoczęły ich reedycję.
Marka Vzór - ambasador polskiego designu na świecie
Firma Vzór, założona w 2006 roku, od początku swojej działalności postawiła za cel przywrócenie do życia najważniejszych dzieł polskiego designu. Jest nie tylko producentem mebli, ale także instytucją kultury, która dba o dziedzictwo polskiego designu.
Jednym z najważniejszych projektów Vzoru jest kolekcja mebli autorstwa Romana Modzelewskiego. Dzięki nowoczesnym technologiom firma zdołała odtworzyć meble z zachowaniem ich oryginalnego charakteru.
Roman Modzelewski - twórca ikonicznych mebli
Projekty Romana Modzelewskiego (1912-1997) to klasyki polskiego dizajnu, które mają wpływ na współczesną sztukę. Meble zachwycają swoją nowoczesnością i uniwersalnością. Mimo zmieniających trendów pozostają uniwersalne.
Modzelewski zajmował się malarstwem, rzeźbą, projektował biżuterię, budował jachty (w drugiej połowie lat 70. zaprojektował i wykonał jacht "Amulet") , a oprócz tego był wykładowcą na łódzkiej ASP. Do lat 90. malował abstrakcyjne obrazy reliefowe o kontrastujących fakturach. Inspirował się designem światowym i z powodzeniem przenosił je na rodzimy grunt. Był jednym z pierwszych artystów w Polsce, którzy eksperymentowali w połowie lat 50. z tworzywami sztucznymi. Nie bał się wprowadzać rewolucyjnych materiałów - używał na przykład tworzywa służącego do budowy jachtów.
Fotel RM58 - projekt z kompozytu
Najsłynniejszym projektem Modzelewskiego jest jego kultowy fotel z 1958 roku - RM58, który został wskrzeszony w 2012 roku przez markę Vzór. Jego organiczna forma i nowoczesny wygląd sprawiły, że stał się symbolem polskiego designu tamtych lat. Model zdobył uznanie samego Le Corbusiera.
Wersja fotela jest wiernym odwzorowaniem historycznego projektu. Siedzisko wykonane zostało z wielowarstwowego kompozytu zbrojonego włóknami szklanymi pokrytego warstwą barwionego żelkotu (syntetyczna żywica). Dostępny w oryginalnej gamie kolorystycznej: czerwony, czarny, biały, zielony, żółty.
Krzesło RM56 - sklejkowy mebel
RM56 WOOD ze sklejki zaprojektowany został przez prof. Romana Modzelewskiego. Prototyp siedziska powstał w latach 50. i wykonany został ze sklejki. Uformowane w organicznym kształcie siedzisko osadzone zostało na metalowej konstrukcji o abstrakcyjnej formie. Był to jeden z pierwszych przykładów zastosowania plastycznych właściwości sklejki w polskim meblarstwie. W 1956 roku Roman Modzelewski powtórzył ten projekt w winidurze - polichlorku winylu. Krzesło wykonane w tej wersji otrzymało II nagrodę w kategorii mebli indywidualnych na II Ogólnopolskiej Wystawie Architektury Wnętrz w Warszawie w roku 1957.
Niestety sytuacja polityczno-gospodarcza w PRL nie pozwoliła projektantowi na masową produkcję krzeseł. Marzenie projektanta o seryjnej produkcji mebla spełniło się ponad pół wieku później. W 2016 roku historyczne krzesło zostało odtworzone przez VZÓR i wprowadzone do seryjnej produkcji w 2016 roku. Pierwotnie krzesło nie miało określonej nazwy. Zgodnie z formatem nazewnictwa VZÓR dla produktów z kolekcji Romana Modzelewskiego krzesło otrzymało nazwę RM56. Nazwa została zatwierdzona przez żonę Romana Modzelewskiego, która posiada patent na projekt.
Fotel RM57 - jedyny taki w tapicerce
RM57 jest wyrazem zamiłowania Modzelewskiego do abstrakcji i geometrii form. Prosty i minimalistyczny w kształcie łączy w sobie nawiązujące do kubizmu siedzisko i ciekawą kompozycję nóg. Mebel jest jedynym tapicerowanym siedzeniem Modzelewskiego.
366 Concept - nazwa od fotela
Nazwa marki wywodzi się od krzesła 366 zaprojektowanego przez Józefa Chierowskiego w 1960 roku. W 2014 roku, po przerwie trwającej ponad 30 lat, i po uzyskaniu wyłącznych praw licencyjnych, firma ponownie wprowadziła na rynek zapomnianą ikonę polskiego wzornictwa, bazując na oryginalnych rysunkach z lat 60. Tak zaczęła się jej historia.
Fotel 366 - ikona PRL-u
Fotel model 366 z 1962 roku to jeden z ikonicznych polskich mebli z lat 50-60. Swoją popularność w pewnym stopniu zawdzięcza przypadkowi. Wszystko zaczęło się na początku lat 60-tych, kiedy pożar zniszczył fabrykę mebli w Świebodzicach. Nagle pojawiła się pilna potrzeba stworzenia nowych, prostych i szybkich w produkcji mebli. Sytuację postanowił wykorzystać młody projektant, kompozytor i wykładowca Uniwersytetu Artystycznego we Wrocławiu Józef Chierowski.
Minimalistyczne wzornictwo i lekka drewniana konstrukcja zadecydowały o tym, że fotel natychmiast został wprowadzony do masowej produkcji. Stał się hitem i bardzo szybko znalazł się w prawie w każdym biurze, klubokawiarni czy restauracji w całej Polsce.
Przez ponad 20 lat model 366 nie schodził z produkcji - sprzedano ponad 500 000 egzemplarzy w krajach całego Bloku Wschodniego! Charakterystycznym elementem fotela stały się nogi ułożone w kształt nożyc, z widocznymi śrubami łączącymi je z siedziskiem. W oryginalnym projekcie, na którym bazuje reedycja dokonana przez markę 366 Concept, śruby były ukryte, a pojawiły się ze względu na brak odpowiednich mocowań.
Bunny - fotel zajączek
Choć Bunny znaczy królik, to przyjął się "Zajączek". Fotel przydomek ten zawdzięcza charakterystycznym podłokietnikom, a sławę swojej oryginalności, która przejawia się w postaci kształtu. Projekt fotela Bunny przypisywane jest Józefowi Chierowskiemu ale znawcy tematu obalają tę tezę, twierdząc, że nie zachowały się żadne dowody, które mogłyby potwierdzić jego autorstwo.
Ten doskonały projekt cieszył się w czasach PRL dużą popularnością i produkowany był, obok kultowego modelu 366, od początku lat 60. do połowy 80. XX wieku w kilku fabrykach: Słupskich Fabrykach Mebli, Zakładach Przemysłu Terenowego w Lęborku, Gościcińskiej Fabryce Mebli.
Var - krzesło do brydża
Krzesło 200-125 VAR, znane potocznie także jako Krzesło Aga, to kolejny znany projekt Józefa Chierowskiego. Zainspirowany został pasją jego twórcy - grą w brydża. Premiera krzesła 200-125 zbiegła się z ówczesną fascynacją klubami dyskusyjnymi i czytelniczymi, dlatego krzesło tak szybko stało się popularne.
To przemyślany i wysublimowany projekt o oszczędnej skandynawskiej formie. Mocne, drewniane nogi o trapezowym kształcie dodają mu lekkości.
Krzesło 200-190 - inspiracja Skandynawią
Krzesło zostało zaprojektowane w latach 60. przez prof. Rajmunda Hałasa i momentalnie stało się niekwestionowaną ikoną polskiego designu dzięki charakterystycznemu oparciu i ergonomicznej konstrukcji. Lekka i funkcjonalna forma krzesła nawiązuje do duńskiego oszczędnego w wyrazie wzornictwa.
Podczas stypendium w Finlandii Hałasa oczarowało nordyckie wzornictwo. Wyjazdy pozwolił mu na poznanie twórczości czołowych światowych projektantów, takich jak Alvar Aalto czy Gordon Russell. Może właśnie dlatego lekka i funkcjonalna forma krzesła nawiązuje do duńskiego oszczędnego w wyrazie wzornictwa. Krzesło 200-190 reedytowane przez 366 Concept w swoim nowym wcieleniu jest wykonane w drewnie jesionowym i wykończone mosiężnymi dodatkami.
Rajmund Hałas - artysta plastyk, architekt, projektant, pedagog. Wychował się w rodzinie od pokoleń zajmującej się stolarstwem. W 1922 roku jego ojciec założył w Krobii (w poznańskiem) zakład stolarski, w którym Rajmund już jako 14-latek rozpoczął pracę. Stolarstwo miał więc we krwi.
Jego twórczość obejmuje wiele projektów z różnych dziedzin artystycznych. Wśród prac znajdują się m.in.: regał o zmiennych wysokościach (meble szkieletowe), opracowanie kompleksowe linii automatycznej do produkcji żarówek dla Pilskiej Fabryki Żarówek Lumen, projekt wnętrza koszalińskiej katedry, liczne witraże, projekty dwóch tronów dla Jana Pawła II. Otrzymał również wiele nagród i wyróżnień, m.in. w konkursie na meble dziecięce organizowanym przez Spółdzielnię Ład, w różnych konkursach na plakaty czy pomniki. Wierzył w "demokratyczny" design – tworzył meble dostępne dla każdego, proste w produkcji i praktyczne w użytkowaniu.
Fox - fotel Lisa
Fotel 300-190, zaprojektowany przez Henryka Lisa, jest jednym z najbardziej uznanych projektów swojej epoki. W latach 60. widywano go niemal w każdej kawiarni i klubie. Od nazwiska jego autora jest pieszczotliwie zwany Liskiem.
Historia "Liska" rozpoczęła się w 1966 roku w Dolnośląskiej Fabryce Mebli w Świebodzicach. To tam pracował Henryk Lis, mało znany wówczas projektant, któremu przypadło w udziale odpowiedzialne zadanie. Gdy zapadła decyzja o stworzeniu nowej linii foteli, która mogłaby konkurować na rynku z niezwykle popularnym modelem 366, projekt powierzono właśnie jemu. O sukcesie modelu 300-190 może świadczyć fakt, że produkowano go prawie przez 15 lat do końca lat 70.
Fotel Stefan - "ładowski" sukces
Fotel B-7522, znany pod nazwą Stefan, zaprojektowany przez Zenona Bączyka został wyprodukowany w Swarzędzkich Fabrykach Mebli, w drugiej połowie lat 60. Mebel przykuwa uwagę świetnym wzornictwem, ma niską, rozłożystą konstrukcję i doskonałe proporcje, które stylem nawiązują do designu skandynawskiego. Organiczny profil podłokietników i ażurowe oparcie nadają mu lekkiego, modernistycznego charakteru.
Zenon Bączyk to wybitny polski artysta, grafik i projektant form przemysłowych, związany ze Spółdzielnią Artystów "ŁAD". Brał udział w wystawie jubileuszowej Spółdzielni Artystów "ŁAD" w 1967 roku, gdzie zaprezentował zestaw mebli mieszkalnych. Przez długie lata współpracował ze Swarzędzkimi Fabrykami Mebli. Linia wzornicza Duo autorstwa Bączyka zdobyła w 2005 roku tytuł „Dobry Wzór IWP 2005”. Jego twórczość to harmonijne połączenie nowoczesnych rozwiązań z zachowaniem elegancji i powściągliwości.
Stolik Jamnik - długi i chudy
Długi stolik z serii Fox ma zgrabnie zaokrąglone kanty. To jeden z ulubionych motywów projektantów mebli z lat 60., który doskonale odnajdywał się we wnętrzach PRL-u. Mebel o prostych, cienkich nóżkach i ażurowej półce pod blatem były niezwykle oszczędne i praktyczne, zachowane w estetyce duńskiego designu. Ława "Jamnik" była wytwarzany w Obornickiej Fabryce Mebli na przełomie lat 60 i 70.
Komoda Sirius - mała, ale pojemna
Reedycja ikonicznej komody z zestawu Sirius, zaprojektowanej w 1962 roku w Polsce, to nowa interpretacja klasyki. 366 Concept nadał jej nowoczesny charakter, łącząc funkcjonalność z wyjątkowym stylem. Ten uniwersalny, ponadczasowy design idealnie komponuje się z różnorodnymi aranżacjami i wnętrzami.
Pomimo swoich kompaktowych rozmiarów, komoda La Petite oferuje dwie przestronne półki, za którymi można schować wszystko, od książek po dekoracje. Przesuwane drzwiczki zapewniają łatwy dostęp do przechowywanych przedmiotów, łącząc funkcjonalność z eleganckim designem. Jedne z drzwiczek zostały wykonane z klasycznego brązowego szkła, które nadaje komodzie dodatkowej lekkości i szlachetności.
