Kaszuby znane są z rzemiosła. Plecionkarstwo, garncarstwo, wielobarwne hafty, rzeźba to tylko niektóre z dziedzin sztuki ludowej, z których słynie ten region. Również język kaszubski stanowi wielkie dziedzictwo, które przez wieki było symbolem odrębności i niezależności. Do dziś Kaszuby pilnie strzegą swojej odmienności. Powojenne losy naznaczyły Kaszuby traumą, dzisiaj ją pokonują, oferując bogatą tradycję i malownicze widoki na pasma morenowe poprzecinane rynnami polodowcowymi.

Rzemiosło i krajobraz Kaszub zostały docenione i uszanowane przez architekta Kubę Tomaszczyka, założyciela pracowni Studio Onu. W Domu Las, jak nazwał ten projekt, odbijają się wszystkie charakterystyczne cechy regionu. 

25 lat temu właściciel kupił pole. Dziś stoi tu designerski dom z cegły

25 lat temu Kuba dostał puste pole, które należało do jego dziadka. Miał w planach zbudować na nim dom, który byłby w przyszłości letniskiem. Na siedmiohektarowej działce posadził sosny i brzozy oraz ukształtował łąki. Młode sadzonki drzew po kilkunastu latach przekształciły to nieużywane pole w atrakcyjny i zróżnicowany krajobraz, odzwierciedlający rodzimą florę regionu. Teraz przyszedł czas na budowę domu.

Dwa budynki, każdy o powierzchni 60 metrów kwadratowych, które składają się na Dom Las, są wynikiem dialogu między oryginalnym stylem Kaszub, tradycyjnymi materiałami i środowiskiem naturalnym. Jeden z nich pełni funkcję mieszkalną, w drugim znajduje się warsztat dziadka.

Metalowe okiennice i elewacja z ornamentami - tak architekci zastosowali tradycyjne kaszubskie materiały! 

Styl Kaszub i charakterystyczne materiały podkreślone zostały poprzez detale dwóch budynków. Okiennice z perforowanej stali zostały stworzone przez lokalnych rzemieślników - metalowa siatka nie tylko chroni mieszkańców przed insektami, ale również delikatnie filtruje światło do wnętrza i pięknie je rozprasza, tak że wpadające promienie słońca tworzą na podłodze subtelne wzory.

Elewacja zewnętrzna to z kolei dzieło kaszubskiego murarza, który doskonale rozumiał bogactwo faktur, ornamentykę i hafty regionu. Powstały więc bryły z cegły pokryte częściowo dekoracyjnymi prostokątnymi wypustkami - to taka reinterpretacja tradycyjnych motywów nawiązujących do kaszubskich wzorów obecnych w malowidłach czy w drewnianych zdobieniach. Cegły pochodziły z lokalnej cegielni, a ich odcień nawiązuje do gleby regionu.

Budynki są na wskroś nowoczesne i minimalistyczne. Pierwszą rzeczą, jaka rzuca się w oczy, to małe, wąskie i nieregularnie rozmieszczone okna, które sprawiają, że dom jest frapujący, jakby krył jakąś tajemnicę.

Tradycyjne rzemiosło i dużo drewna - tak urządzono ceglany dom 

Kuba Tomaszczyk jest nie tylko architektem, ale również autorem wystroju wnętrz. W pomieszczeniach tak samo jak na zewnątrz dają o sobie znać tradycyjne rzemiosło i kunszt detali. Są tu nostalgiczne pamiątki, które właściciel odziedziczył po krewnych, i cenne przykłady rodzimego rękodzieła. 

Drewno sosnowe zostało użyte do belek stropowych i pionów na antresoli. Konstrukcja domu nawiązuje w ten sposób do drzew w parku. Drewno zastosowane we wnętrzu tworzy ciągłość z tym, co na zewnątrz. Dodatkowo przesuwne drzwi tarasowe, na których tle rośnie sosna, sprawiają, że las zdaje się wchodzić do budynku.

Zieleń i mosiądz - dwa kolory w domu z cegły

Zieleń sosen wyraża się w odcieniach ścian i szkliwionych płytkach ceramicznych znajdujących się w kuchni i łazience. W kuchni pionowo ułożona mozaika w kolorze brudnej zieleni jest przecięta wąskim prostokątnym oknem. Podobnie w łazience.

Czarny jest zlew i piekarnik, szare są szafki, a okap zrobiono z mosiężnej blachy. Zieleń, czerń, szarości i złoto wpadające w miedź - wydawać by się mogło, że kolory te, zastosowane razem w niewielkim aneksie kuchennym, nie będą w ogóle do siebie pasować, tymczasem tworzą zgraną całość i wprowadzają jedyny barwny akcent do stonowanego domu.

Nowoczesne akcenty w ceglanym domu 

Architekci ze Studia Onu zaprojektowali stoliki jadalniane i kawowe, czerpiąc inspirację z kaszubskich mebli toczonych. Tradycyjnie w kaszubskich domach nogi stołów były wszystkie takie same, w nowoczesnym wydaniu są asymetryczne. Co więcej, charakterystyczne kule w nogach dużego stołu znajdują się na różnych wysokościach.

Oprócz stołów wszystkie meble i dodatki pochodzą od współczesnych marek, na przykład lampy są duńskiej firmy Madam Stolz, fotel to ikona polskiego dizajnu projektu Romana Modzelewskiego (tyle że obita tkaniną), a na wskroś abstrakcyjne wazony zaprojektowała ceramiczka Aneta Koć. Choć nowoczesne, dobrze wpisują się w tradycyjny dom.

Haftowane gobeliny - takie tkaniny są dumą Kaszub

W sypialni właścicieli znajduje się duży gobelin, który odwołuje się do haftowanych tkanin typowych dla Kaszub. Przedstawia maki na niebieskich łodygach, które rosną dziko na łąkach i na obrzeżach pól. Z łodygami świetnie współgrają szaroniebieskie wiszące lampy i metalowe szafki nocne.

Haftowane, wielobarwne tkaniny początkowo powstawały w klasztorach norbertanek w Żukowie i benedyktynek w Żarnowcu. Motywy roślinne (tulipany, lilie, margaretki czy owoce granatu) można było spotkać na obrusach ołtarzowych i innych kościelnych tkaninach oraz na czepcach już w XVII i XVIII w. Te ostatnie były na ogół wyszywane złotą lub srebrną nicią. 

Palenisko - serce kaszubskiego domu z cegły

Ogień to konieczny akcent w każdym domu. Dlatego Kuba postawił na dwustronny kominek. Ale tym, co stanowi o oryginalności Domu Las, jest palenisko. Można powiedzieć, że jest ono sercem Domu Las, ale usytuowanym nie wewnątrz domu, lecz między dwoma wolnostojącymi budynkami, które wizualnie łączy. Widać je prawie z każdego okna. Palenisko jest otoczone półokrągłym murkiem oporowym, na który materiały pozyskano z lokalnego rynku. 

Na murku można rozłożyć poduchy do siedzenia i z tego miejsca podziwiać widok na łąki, drzewa i przydrożną kapliczkę - symbolem kaszubskiej ziemi.

 

Autor
Ceglany dom na Kaszubach. Designem nawiązuje do stylistyki regionu!
Monika Utnik
Dziennikarka, wieloletnia redaktorka pism wnętrzarskich, absolwentka polonistyki i italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autorka książek dla dzieci. Zadebiutowała...