Wiosna stroi się w rozmaite kwiaty, ale żaden nie występuje w tak wielu odmianach jak kolorowy bratek. Urok tych wdzięcznych roślin uprzyjemni nam każdą chwilę spędzoną na balkonie i tarasie. Bratki, braciszki - tak przed wiekami na polskiej wsi nazywano niepozorne, dziko rosnące fiołki trójbarwne.
Bratek czy fiołek?
Dziś bratkami nazywa się pyszniące się różnymi kolorami, popularne ogrodowe kwiaty. Ta zbieżność dziwić nie powinna - po prostu znany nam wszystkim bratek jest fiołkiem. Jego botaniczna nazwa to fiołek ogrodowy (łac. Viola x wittrockiana). Litera „x” oznacza, że gatunek powstał w wyniku skrzyżowania kilku fiołków - żółtego, trójbarwnego, rogatego i ałtajskiego - dziko rosnących w Europie i Azji.
Historia hodowli kolorowych bratków
Pierwsze kolorowe bratki zostały wyhodowane na początku XIX wieku w Anglii przez ogrodników lorda Jamesa Gambiera. Nowa roślina bardzo szybko zdobyła popularność, choć nie od razu była tak efektowna, jak dziś. Pierwsze bratki miały niewielkie kwiaty i występowały tylko w trzech kolorach: białym, fioletowym i żółtym. Kolejne pokolenia były jednak coraz większe i bardziej kolorowe. Wkrótce wielokolorowe bratki dosłownie zalały całą Europę.
Kolorowe bratki najlepiej rosną w słonecznych i półcienistych miejscach. |
Dziś mamy je we wszystkich barwach. No, prawie wszystkich - ogrodnikom bowiem jak dotąd nie udało się wyhodować tej rośliny o kwiatach zielonych. Moda na kolorowe bratki trwa. Dość powiedzieć, że na przykład w samej tylko Holandii sprzedaje się rocznie ponad 70 milionów sadzonek, a liczba ta stale rośnie. Hodowcy co roku zaskakują nas nowymi, wymyślnymi odmianami. Są coraz większe, coraz dłużej kwitną i intensywniej pachną.
Symbolika wiosennych bratków
Wiele kolorowych bratków ma na płatkach plamki, tworzące charakterystyczny rysunek. Niektórzy dopatrują się w nim dziecięcej twarzy, strojącej śmieszne miny, inni widzą głowę wąsatego staruszka lub groźnego samuraja. Dolny płatek, zawsze największy, żartobliwie nazywany bywa macochą. Mniejsze płatki, po bokach - to córki macochy, zaś górne, najmniejsze, zwane są kopciuszkami. Nasi zachodni sąsiedzi nazywają bratki kwiatami macochy, ale i rodacy z Poznania mówią na nie macoszki.
Z kolei angielska nazwa kolorowych bratków - pansy - pochodzi od francuskiego słowa pensée, czyli myśl. Pewnie dlatego symbolizują one wdzięczność, lojalność, troskę i braterską więź. Wierzono także, że kolorowe bratki sprzyjają wierności i miłości. Podobno wystarczy skropić ich sokiem powieki śpiącej osoby, a ta po przebudzeniu na wieki zakocha się w tym, kogo zobaczy. W Anglii nieśmiali chłopcy wyznają miłość, wysyłając wybrance ususzony kwiatek bratka.
Kolorowe bratki to znakomita wiosenna dekoracja tarasu lub balkonu. |
Wiosenne kwiatki do sałatki
Kolorowe bratki są tak piękne, że… chciałoby się je zjeść. Proszę bardzo - są jadalne i w dodatku bardzo smaczne! W wiosennej sałatce będą pysznym, łagodnym dodatkiem i zarazem niezwykłą ozdobą dania. Są również doskonałym materiałem do dekoracji tortów i ciast. Można je nawet zamrażać w kostkach lodu, by później komponować z nich kwiatowe drinki i koktajle.
Jak dbać o kolorowe bratki
Wiosną następuje prawdziwy wysyp kolorowych bratków. Warto je kupić jak najwcześniej i od razu posadzić w ogrodzie lub w doniczkach. Będą piękną ozdobą tarasu, schodów lub ogrodowych mebli. Ich wielką zaletą jest to, że można je sadzić na zewnątrz wtedy, gdy inne rośliny jeszcze nie są gotowe do nocowania na powietrzu.
Kolorowe bratki są roślinami dwuletnimi, jednak nie łudźmy się, że przetrzymają zimę w ogrodzie, gdyż egzemplarze dostępne w sklepach mają już jeden rok. Traktujmy je więc jako sezonowe dekoracje ogrodu. To idealne rośliny dla każdego. Nie mają szczególnych wymagań, najlepiej jednak rosną w słonecznym lub półcienistym miejscu. Większość kwitnie do końca czerwca, nowe odmiany kolorowych bratków aż do połowy wakacji, a niektóre, najpierw robiąc sobie letnie wakacje, zakwitają ponownie jesienią.