Piękne i trochę straszne; chyba właśnie te dwie cechy sprawiają, że moda na rośliny owadożerne nie mija. Te tajemnicze rośliny pociągają nas nie tylko swoim niezwykłym wyglądem, ale też oryginalnym sposobem odżywiania się. Jednym z popularniejszych i dość łatwych w uprawie gatunków roślin należących do grupy owadożernych w warunkach domowych jest muchołówka amerykańska. Zobacz, jak ją przezimować i rozmnożyć w na swoim parapecie.
Muchołówka amerykańska (Dionaea muscipula) to bylina, czyli wieloletnia roślina zielna, która w naturze występuje na terenach bagiennych w Ameryce Północnej, w Południowej i Północnej Karolinie. Są to miejsca, gdzie podłoże jest ubogie w substancje pokarmowe, ale też cały czas wilgotne. Aby móc rozwijać się w tak niesprzyjających warunkach, muchołówka musiała wykształcić specyficzny sposób pobierania substancji odżywczych; różni się więc wyglądem od typowych bylin, które uprawiamy w ogrodach, spotykamy w lasach czy na łąkach.
Ma liście dwojakiego rodzaju. Charakterystyczne liście-pułapki są zaokrąglone i na krawędziach mają kilkanaście długich (ok. 6 mm) kolców, które utrudniają ucieczkę złapanej ofierze oraz pachnący nektar przyciągający do siebie owady. Z zewnątrz pułapki są jasnozielone, a od środka czerwone lub różowe i wyposażone w kilka włosków czuciowych, dzięki którym pułapka się zatrzaskuje.
Liście drugiego rodzaju to tzw. liście asymilacyjne, mają jasnozielony kolor, są wydłużone, lekko sercowate i dorastają nawet do 12 cm długości przy ok. 2-4 cm szerokości. W tych liściach przebiega proces fotosyntezy. Oba rodzaje liści tworzą niską rozetę. Natomiast biało-zielone, mało efektowne kwiaty muchołówki wyrastają na dość długim pędzie kwiatostanowym (25-30 cm). Pojawiają się latem.
Odmiany muchołówki
Poza czystym gatunkiem w sprzedaży dostępne są też ciekawe, stworzone przez hodowców odmiany muchołówki, różniące się wielkością, kształtem i kolorem liści. Całkowicie czerwonymi liśćmi charakteryzuje się odmiana ‘Red Burgundy’. Zwartym pokrojem i czerwonymi w środku liśćmi pułapkowymi wyróżnia się odmiana ‘Red Green’. Odmiana ‘B52’ jest jedną z najwyższych w uprawie; ma czerwone w środku liście pułapkowe i długie, przyciągające uwagę kolce znajdujące się na ich krawędziach.
Do jednych z bardziej oryginalnych odmian należy muchołówka ‘Fire Mouth’, której liście pułapki są prawie całkowicie zielone, z krótkimi kolcami i lekko pofalowanymi brzegami. Ciekawą odmianą jest też muchołówka ‘Belzebub’, wytwarzająca liście-pułapki i duże, i małe, i poskręcane. Wartą uwagi, ładnie wybarwiającą się jest również odmiana ‘Akai Ryu’ o liściach pułapkowych czerwonych z obu stron, z zielonym brzegiem i czerwonymi kolcami.
Jak działają liście-pułapki?
Muchołówka wabi swym zapachem owady, które potem zatrzaskuje w liściach-pułapkach. Mechanizm zamyka się w mgnieniu oka, gdy tylko owad siądzie wewnątrz liścia-pułapki i dwukrotnie dotknie jednego z włosków czuciowych, albo dotknie dwóch włosków naraz w odstępie czasu 30 sekund. Potem roślina zaczyna wydzielać enzymy trawienne, które powodują rozkład owada, po czym wchłania potrzebne substancje pokarmowe.
Taki cykl, w zależności od wielkości owada, trwa kilka dni (przeciętnie 7, ale może przeciągnąć się nawet do 10 dni). Jeden liść może złapać i strawić nie więcej niż 4 owady, po czym zamiera bądź zmienia się w liści asymilacyjny.
Uprawa muchołówki w domu
Te niezwykłe rośliny możemy z powodzeniem uprawiać w domach i to przez wiele sezonów. Warunkiem jest jednak zapewnienie im odpowiednich warunków glebowych oraz okresu spoczynku. Muchołówka musi rosnąć w podłożu przypominającym podłoże na bagnach - stale wilgotnym, będącym mieszanką torfu i piasku w proporcjach 2:1. Podłoże to powinno mieć odczyn kwaśny, czyli wartość pH utrzymującą się między 3 a 5.
Wiosną i latem muchołówki potrzebują ciepła oraz wilgoci. Doniczki z tymi egzotycznie wyglądającymi roślinami powinny więc w tym okresie stać na mocno nasłonecznionym, np. południowym parapecie, gdzie temperatura utrzymuje się w granicach 20-35˚C, albo na tarasie czy balkonie w słonecznym miejscu. Aby podłoże cały czas było wilgotne, pod doniczki należy podstawić wysokie podstawki, w których cały czas będzie znajdowała się woda.
Muchołówek ani latem, ani zimą nie nawozimy. Najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym jest więc podlewanie odstałą, miękką wodą w temperaturze pokojowej pozbawioną składników mineralnych. Może to być też woda destylowana! Wody nie wlewamy wprost pod rośliny, ale dolewamy ją regularnie do podstawki, aby podłoże nią samo nasiąkało.
Zimowanie muchołówek
Na okres jesienno-zimowy muchołówki trzeba przenieść w chłodniejsze, bardziej zacienione miejsce, z dala od grzejników, aby mogły przejść okres spoczynku. W tym czasie powinny stać w pomieszczeniu, w którym temperatura utrzymuje się w granicach 10-15˚C. Przestajemy je wówczas podlewać tak silnie, jak latem, ale nie możemy doprowadzić do całkowitego wyschnięcia podłoża (musi być stale wilgotne).
Rozmnażanie i przesadzanie
Co kilka lat, gdy zauważymy że rozeta liści mocno się rozrosła, muchołówkę należy przesadzić do większej doniczki, pamiętając, by zapewnić jej odpowiedni rodzaj podłoża. Można wówczas podzielić jej grube kłącza, by otrzymać kilka nowych egzemplarzy. Skutecznym, choć trudniejszym i bardziej czasochłonnym sposobem rozmnażania muchołówki jest wysiew nasion do pojemników wypełnionych torfem.
