Ta pięknie pachnąca, egzotycznie wyglądająca roślina z wyglądu przypomina trochę różę, a trochę różanecznik. Gardenia jaśminowata nie jest jednak spokrewniona z żadnym z powyższych gatunków i jej uprawa w domowych warunkach nie należy do najłatwiejszych. Warto dowiedzieć się, jakie ma wymagania, aby sprawić, by regularnie kwitła w naszym mieszkaniu.
Gardenia jaśminowata (Gardenia jasminoides) pochodzi z dalekich zakątków Azji. Na naturalnych stanowiskach można ją spotkać w lasach w Japonii i w Chinach, Wietnamie, a także na Tajwanie. Jest zimozielonym krzewem należącym do rodziny marzanowatych (Rubiaceae),do której należy również kawa arabska - roślina o wyglądzie nieco zbliżonym do gardenii. W naturze może osiągać nawet 2 metry wysokości, ale w warunkach domowych ma najczęściej ok. 50 cm wysokości i nie przekracza zwykle 1,2 metra.
Największym walorem ozdobnym gardenii są jej czysto białe kwiaty o średnicy 5-8 cm. Składają się one z zachodzących na siebie, wyglądających jakby były nawoskowane płatków. Środek kwiatu jest jasnożółty. Czysty gatunek ma kwiaty pojedyncze, ale w sprzedaży najpopularniejszą odmianą jest gardenia ‘Veitchiana’ o kwiatach pełnych rozwijających się w okresie zimowym.
Kwiaty gardenii pięknie kontrastujące z ciemną zielenią grubych, skórzastych, ciemnozielonych i całobrzegich liści o zaostrzonych końcach. Jednak ta roślina zyskała na popularności nie tylko ze względu na urodę kwiatów, ale też ze z uwagi na wydzielany przez nie przyjemny zapach.
Gardenia to symbol pokoju, radości i duchowości. Dawniej jej kwiaty wykorzystywano do ozdoby i wkładano do butonierek.
Gardenia to dość chimeryczna piękność, dla której najważniejsze są te cztery czynniki: odpowiednie stanowisko, rodzaj podłoża, temperatura oraz wilgotność powietrza i podłoża. Jeśli nie spełnimy wszystkich, nie mamy co marzyć o pięknie pachnących kwiatach w swojej domowej dżungli!
Stanowisko dla gardenii
Rosnącą w doniczce gardenię w domu należy postawić w dobrze oświetlonym miejscu, ale nie narażonym na bezpośrednie padanie promieni słonecznych. Ze względy na oryginalny wygląd gardenii, warto wyeksponować ją w salonie, w takim miejscu, by można było ją podziwiać odpoczywając na kanapie, czytając w fotelu albo spędzając czas z bliskimi przy świątecznym stole. Najlepiej prezentuje się w doniczce ceramicznej bez jakichkolwiek wzorów i ozdób.
Wybierając miejsce dla gardenii w domu trzeba pamiętać o tym, że ta roślina najlepiej rozwija się w temperaturze 15-20˚C. Okazy uprawiane w zbyt wysokiej temperaturze mogą nie zawiązać pąków kwiatowych i tracić liście. Zimą gardenia nie może stać w miejscu narażonym na przeciągi, ani zbyt blisko źródła ciepła (ze względu na wilgotność powietrza), a latem zbyt mocno nagrzewającym się pomieszczeniu. Na lato roślinę można wystawić na zewnątrz, do ogrodu, np. na zadaszony, zaciszny taras, gdzie nie będzie narażona na słońce i przesuszenie.
Ziemia w doniczce
Gardenii należy zapewnić lekką i przepuszczalną ziemię; przed posadzeniem rośliny na dno doniczki należy wsypać warstwę żwiru lub keramzytu, aby zapobiec gromadzeniu się zbyt dużej ilości wody w podłożu. Gardenia najlepiej rozwija się w mieszance składającej z równych porcji ziemi darniowej, kompostu, piasku i torfu o kwaśnym odczynie (czyli pH 5-6).
Pielęgnacja gardenii w domu
Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym, który warunkuje zdrowy wygląd rośliny jest podlewanie. Latem, szczególnie w czasie upałów, gardenię trzeba podlewać nawet 3 razy w tygodniu (podłoże w doniczce powinno być cały czas lekko wilgotne, ale nie mokre - aby nie doprowadzić do gnicia korzeni).
Jesienią i zimą podlewanie można ograniczyć do jednego zabiegu w tygodniu, ale wciąż należy dbać o to, by nie przesuszyć ziemi w doniczce. Kolejną bardzo ważną czynnością, o której nie można zapomnieć jest codzienne zraszanie liści gardenii odstałą wodą w temperaturze pokojowej nie zawierającą chloru.
Jeśli nie mamy zbyt dużo czasu na pielęgnację domowych roślin doniczkowych, możemy obok doniczki z gardenią postawić nawilżacz powietrza. Od wiosny do jesieni gardenię nawozimy co kilka tygodni preparatem w płynie rozcieńczonym w wodzie i nie zawierającym wapnia. Uważajmy na to, by nie stosować zbyt często i zbyt dużych dawek nawozu, ponieważ zbytnie zasolenie podłoża gardenii szkodzi. Gdy roślina przekwitnie, usuwamy przekwitłe kwiaty i przycinamy pędy, aby się zagęściła.
Rozmnażanie gardenii
Jeśli chcemy przygotować nowe okazy gardenii w domu, możemy to zrobić pobierając wiosną lub latem z rośliny materiał na sadzonki wierzchołkowe. W tym celu ucinamy wierzchołek pędu długości kilku centymetrów wraz z liśćmi, zanurzamy go w ukorzeniaczu i wkładamy do doniczki z ziemią. Stawiamy w ciepłym, jasnym miejscu i dbamy o regularne podlewanie czekając aż się ukorzeni.
Ze względu na dość trudną uprawę gardenii już w czasie jej zakupu warto być czujnym. Sprawdźmy, czy podłoże w doniczce nie jest przesuszone, ani zbyt mokre. Obejrzyjmy liście (powinny być błyszczące, nie mogą nosić śladów choroby lub żerowania szkodników).
Nie kupujmy okazów bardzo małych, bo będziemy musieli długo czekać na to, aż roślina osiągnie pożądaną wielkość i trudno będzie o nią zadbać. Jeśli gardenia ma pąki, przyjrzyjmy się, czy nie są uschnięte, a jeśli wybieramy wśród okazów kwitnących, wybierzmy taką roślinę, która ma najwięcej kwiatów osadzonych na równomiernie rozmieszczonych pędach. Okazy kupowane zimą na czas transportu trzeba porządnie otulić papierem i uważać, by roślina nie zmarzła w drodze do domu.
