Jednym z najpopularniejszych gatunków roślin doniczkowych uprawianych w domach jest dracena obrzeżona o wąskich liściach ozdobionych kolorowym brzegiem lub prążkami. Jest jednym z wielu gatunków należących do rodzaju dracena i występujących na naturalnych stanowiskach w tropikalnych i subtropikalnych regionach Afryki oraz Azji. W tych ciepłych regionach świata draceny osiągają rozmiary drzew. Aby przystosować się do wysokich temperatur i okresów suszy, rośliny wykształciły grube pnie, w których gromadzą wodę na zapas. Zaliczane są więc do grupy tzw. sukulentów.
Dracena obrzeżona (Dracaena marginata) to roślina pochodząca z Madagaskaru. Spośród innych gatunków dracen wyróżniają ją bardzo wąskie, długie liście z czerwonym brzegiem, tworzące pióropusz wyrastający na szczycie dość cienkiego, często lekko powyginanego pnia.
Bardzo rzadko w uprawie domowej na dracenach pojawiają się kwiaty (zazwyczaj u starszych, dobrze pielęgnowanych okazów). Są one bardzo drobne, zebrane w luźne kwiatostany wyrastające na szczycie pędu pomiędzy liśćmi i mają kremowozieloną barwę. Mogą wydzielać delikatny zapach.
„Dracena nazywana jest również smokowcem lub smoczą palmą. Nazwa rośliny najprawdopodobniej pochodzi o czerwonego koloru żywicy.”
W sprzedaży znajdziemy kilka ciekawych odmian draceny obrzeżonej, różniących się zabarwieniem liści:
• dracena ‘Magenta’ - ma ciemnozielone liście u nasady, które w środkowej i końcowej części mają ciemne, purpurowe obrzeżenie
• dracena ‘Bicolor’ - jej liście są dwukolorowe - zielone z kremowo-żółtym obrzeżeniem
• dracena ‘Tricolor’ - ma trzykolorowe liście - zielone z kremowymi i różowoczerwonymi paskami
• dracena ‘Colorama’ - ma różowoczerwone liście z cienkim, zielonym paskiem pośrodku
Wymagania draceny
Uprawa draceny w domu jest wyjątkowo mało kłopotliwa. Ten gatunek należący do rodziny szparagowatych (Asparagaceae) najlepiej ustawić w mieszkaniu w jasnym miejscu, jednak nie narażonym na bezpośrednie promieniowanie słońca - w przeciwnym razie liście draceny będą opadać. Może więc to być wschodni lub zachodnim parapet, jasny salon bądź kuchnia lub sypialnia, gdzie światło jest rozproszone.
Draceny to rośliny ciepłolubne, dlatego latem w pomieszczeniu, w którym rosną temperatura nie powinna być niższa niż 22˚C, natomiast zimą nie może spadać poniżej 15˚C. Podłoże w doniczce z draceną obrzeżoną powinno być zasobne w składniki pokarmowe, próchniczne, ale przepuszczalne. Ponieważ draceny nie lubią, gdy woda zalega w podłożu, na dnie doniczki powinien znajdować się drenaż, w postaci warstwy żwiru lub keramzytu.
Jak pielęgnować dracenę?
Do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych draceny obrzeżonej należy podlewanie. Latem trzeba wykonywać ten zabieg tak często, by podłoże w doniczce było cały czas lekko wilgotne. Podczas upałów nawet co dwa dni. Jeśli podłoże będzie zbyt suche, dracena zacznie zrzucać dolne liścia, ale z drugiej strony, jeśli będzie zbyt mokre, jej korzenie zaczną gnić. Jesienią i zimą ograniczamy podlewanie. Sięgamy po wodę tylko wtedy, gdy ziemia w doniczce przeschnie.
Od wiosny do jesieni dracenę obrzeżoną trzeba zasilać nawozem (dawkowanie i częstotliwość nawożenia wg etykiety na opakowaniu). Najlepiej sięgać po preparaty dla roślin ozdobnych z liści, które mają dużą zawartość potasu i fosforu, albo specjalne preparaty dla palm, juk i dracen.
Zraszanie liści draceny nie jest konieczne, ale z pewnością nie zaszkodzi, jeśli przeprowadzimy je raz na jakiś czas, latem, podczas upalnej pogody lub zimą, gdy ogrzewanie mocno wysuszy powietrze w pomieszczeniu. Na długich liściach dracen, tak jak na każdej roślinie doniczkowej uprawianej w domu, gromadzi się kurz. Dlatego warto raz na pewien czas przecierać delikatnie liście wilgotną ściereczką, uważając przy tym, aby nie poranić palców o krawędzie rośliny.
Przesadzanie draceny
Młode okazy draceny obrzeżonej trzeba przesadzać co roku (najlepiej to robić wczesną wiosną). Potem, gdy roślina przyrasta wolniej, zabieg ten przeprowadzamy rzadziej, co 2-3 lata. Zanim wyjmiemy dracenę z doniczki sprawdźmy, czy podłoże jest lekko wilgotne (wówczas będzie ją łatwiej wyjąć nie uszkadzając korzeni).
Na dno nowej, o rozmiar większej doniczki wsypujemy warstwę drenażową, trochę podłoża, a następnie wkładamy dracenę i obsypujemy ją dokładnie po bokach przepuszczalną ziemią zasobną w próchnicę. Ziemię ugniatamy, aby po bokach nie pozostawić pustych przestrzeni, po czym roślinę podlewamy.
Rozmnażanie draceny
Najłatwiejszym sposobem rozmnażania draceny obrzeżonej jest przygotowanie tzw. sadzonek wierzchołkowych. Ścinamy wierzchołek pędu rośliny (ok. 10 cm długości) i umieszczamy go bezpośrednio w pojemniku z wodą, aby wypuścił korzenie, albo zanurzamy w ukorzeniaczu i wkładamy do doniczki wypełnionej piaskiem zmieszanym z torfem (1:1) i umieszczamy w ciepłym miejscu dbając o regularne podlewanie.
Można również wykonywać tzw. sadzonki pędowe. Wystarczy uciąć bezlistny fragment pędu (np. z okazu, który zrzucił liście), umieścić go w naczyniu z wodą i posadzić do doniczki dopiero, gdy wypuści korzenie. Uwaga: Świeżo posadzonych sadzonek i przesadzonych roślin nie nawozimy przez okres miesiąca!
Uprawa draceny - najczęstsze problemy
Dracena obrzeżona to gatunek rośliny doniczkowej, która dość rzadko choruje i raczej nie bywa atakowana przez szkodniki. Najczęstszymi problemami, jakie mogą nas spotkać w czasie uprawy tej rośliny są zasychające końcówki liści, zasychanie brzegów lub całych liści bądź opadanie liści w dużej ilości. Zasychające końcówki liści to efekt zbyt suchego powietrza w pomieszczeniu (np. zimą, gdy roślina stoi zbyt blisko źródła ciepła).
Jeśli zauważymy takie objawy, należy roślinę przestawić w inne miejsce i podstawić pod doniczkę podstawkę, w której będzie stała woda (parująca woda zwiększy wilgotność powietrza). Można też przeprowadzać raz na kilka dni zraszanie liści.
Latem, w czasie upałów, zdarza się, że dolne liście dracen zaczynają zasychać i opadać. Wówczas należy sprawdzić, czy nie zasuszyliśmy rośliny (powinna w tym okresie mieć stale lekko wilgotne podłoże).
Zasychające i opadające liście u draceny zimą mogą być objawem zbyt niskiej temperatury (np. roślina stoi podczas mrozów na parapecie i dotyka szyby) - wtedy dracenę trzeba przestawić w cieplejsze miejsce.
Choroby
Na liściach dracen mogą pojawić się plamy, świadczące o chorobie grzybowej (początkowo żółte, z czasem ciemniejące, nieregularne plamy oraz widoczne skupiska zarodników) lub bakteryjnej (wodniste, szybko powiększające się plamy, z których wydziela się nieprzyjemny zapach).
W pierwszym przypadku trzeba zastosować środek grzybobójczy w formie oprysku, ale w przypadku zaawansowanej choroby bakteryjnej, lepiej rośliny się pozbyć, gdyż trudno będzie ją uratować.
Jeśli zauważymy, że dracena przestała rosnąć, a podstawa jej pędu zbrązowiała, możemy mieć do czynienia z fytoftorozą (chorobą, której przyczyną jest przelanie rośliny). W takiej sytuacji trzeba sięgnąć po odpowiedni preparat w postaci oprysku.
Szkodniki
Najczęściej obserwowanymi szkodnikami na dracenach są mszyce (liście pokryte owadami i lepką cieczą), wełnowce (białe, puchate, drobne owady na liściach lub w ich kątach) lub wciornastki (paski żółtego lub srebrnego koloru oraz owady od spodu liści). Wówczas należy sięgnąć po preparat (najlepiej ekologiczny, na bazie roślin) dedykowany do zwalczania konkretnej grupy szkodników.
