Rumianek pospolity to jedno z najbardziej znanych i najczęściej stosowanych ziół. Herbatka z rumianku ma liczne właściwości prozdrowotne. Zioło to jest też wykorzystywane w kosmetyce. Ponadto rumianek to piękna roślina ozdobna, która jest również uwielbiana przez owady pożyteczne takie jak pszczoły czy trzmiele.
Rumianek jest rośliną łatwą w uprawie. Ma on niewielkie wymagania i nie wymaga wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Może rosnąć zarówno na ogrodzie, jak i balkonowych skrzynkach lub donicach. Możemy posadzić go wyłącznie jako roślinę ozdobną i przyjazną owadom, ale nic nie stoi na przeszkodzie, abyśmy my również z niego skorzystali. Możemy zebrać ziele rumianku z własnej uprawy, wysuszyć i wykorzystać do sporządzenia pysznego i zdrowego naparu. Poznaj tajniki uprawy rumianku w ogrodzie i na balkonie.
Rumianek - cenne zioło i piękna roślina ozdobna
Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla) to roślina jednoroczna z rodziny astrowatych Asteraceae. Dziko rośnie on na polach, przydrożach i łąkach. Ma bardzo niewielkie wymagania siedliskowe i jest rośliną odporną. Łodyga rumianków jest silnie rozgałęzione i pusta w środku. Gatunek ten osiąga do 60 cm wysokości. Liście rumianku są bardzo charakterystyczne - drobne, pierzaste o koperkowatym wyglądzie. Kwiaty zebrane są bardzo dekoracyjne biało- żółte koszyczki. Ich zewnętrzną część stanowią nibyjęzyczkowate białe kwiaty żeńskie, natomiast środkową żółtą część koszyczka wypełniają żółte rurkowate kwiaty obupłciowe. Owocem rumianku jest maleńka beżowa niełupka. Rumianek jest rośliną zielarską wykorzystywaną w celach leczniczych i kosmetycznych od setek lat. Roślina ta zawiera cenny olejek eteryczny o charakterystycznym delikatnym przyjemnym aromacie.
Rumianek zawiera takie składniki aktywne jak:
- olejek eteryczny, w skład którego wchodzą chamazulen, bisabolol, spiroeter,
- cholina,
- kumaryny,
- flawonoidy,
- sole mineralne,
- związki śluzowe.
Rumianek - uprawa
Uprawa rumianku nie jest trudna. W naturze rośnie on praktycznie na każdej glebie od tej piaszczystej po ciężką, a nawet gliniastą. Rośliny nie wymagają też żadnych specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Warto jednak zadbać o to, by nasz rumianek rósł w jak najlepszych warunkach, ponieważ przełoży się to na jego atrakcyjniejszy wygląd oraz sprawi, że będzie on zawierał więcej związków biologicznie czynnych.
Rumianek przeważnie wysiewa się z nasion. Możemy to zrobić w dwóch terminach- wiosennym lub jesiennym. Nasiona siejemy wprost do gruntu w ogrodzie lub do donic bądź skrzynek balkonowych. W ogrodzie możemy je wysiać we wrześniu roku poprzedniego lub dopiero na wiosnę w kwietniu. Natomiast na balkonie zaleca się siew wiosenny. Możemy też poszukać w kwiaciarniach, sklepach ogrodniczych lub na miejscowych bazarkach gotowych sadzonek rumianków w doniczkach, które wysadzamy do gruntu po 15 maja, gdy minie już ryzyko wiosennych przymrozków.
Aby rumianki ładnie rosły i obficie kwitły, warto zapewnić im następujące warunki:
1. Stanowisko
Rumianek kocha słońce. Postarajmy się więc wybrać dla niego stanowisko bardzo słoneczne i ciepłe. Najlepiej osłonięte od silnych wiatrów. Idealne będzie miejsce wychodzące na południe. Nie zaleca się sadzenia rumianków w miejscach silnie ocienionych na przykład w cieniu dużych drzew i krzewów oraz na balkonach i tarasach o wystawie północnej, gdzie przez większość dnia jest cień.
2. Podłoże
Rumianek jest bardzo tolerancyjny w stosunku do podłoża. Będzie on rósł praktycznie każdej ziemi. Jednak optymalnie roślina czuje się w lekkiej przepuszczalnej średnio zasobnej i umiarkowanie wilgotnej glebie. Może to być na przykład klasyczna ziemia ogrodnicza zmieszana z odrobiną piasku. Unikajmy jedynie sadzenia rumianków na glebach podmokłych i bagnistych.
3. Podlewanie i nawożenie
Rumianek to roślina odporna na czasowy niedobór wody. W ogrodzie niekiedy nie wymaga podlewania wcale. Konieczne jest ono jedynie podczas dużych upałów lub długotrwałej suszy. Z kolei w uprawie pojemnikowej na balkonie lub tarasie rośliny są bardziej narażone na więdnięcie ze względu na ograniczoną objętość podłoża. Dlatego konieczne jest ich codzienne umiarkowane podlewanie. Najlepiej nawadniać rośliny wczesnym rankiem lub wieczorem. Warto zadbać o to, by nasza uprawa rumianku była ekologiczna. Jest to szczególnie ważne, jeśli chcemy dokonać jego zbioru do celów zielarskich. Dlatego rumianki nawozimy wyłącznie nawozami naturalnymi takimi jak kompost czy biohumus. Ten pierwszy mieszamy z podłożem jesienią lub na wiosnę przed siewem czy sadzeniem roślin, natomiast drugim warto podlewać rumianki raz na 10-14 dnia przez cały sezon.
Rumianek- zbiór surowca zielarskiego
Surowcem zielarskim rumianku są koszyczki kwiatowe. Największe wartości będą miały takie pozyskane w początkowym okresie kwitnienia, czyli późną wiosną lub wczesnym latem. Aby zachowało się w nich jak najwięcej substancji biologicznie czynnych, należy je suszyć w temperaturze do 35 stopni. Najlepiej sprawdzi się więc suszenie naturalne na powietrzu. Unikajmy wszelkich mechanicznych suszarek czy suszenia ziół w piekarniku. Kwiaty rumianku rozłóżmy na papierze w przewiewnym miejscu, może ono znajdować się na dworze, ważne, aby było w cieniu. Wysuszą się one w ciągu kilku dni. Suszone zioła najlepiej przechowywać w torebkach z szarego naturalnego papieru lub w szklanym słoiku z daleka od światła na przykład w szafce.
Rumianek ma piękny kojący zapach. Warto posadzić go w ogrodzie w pobliżu domu lub na balkonie tuż przy oknie. Jego delikatny aromat uspokaja i poprawia samopoczucie. Właściwości prozdrowotne rumianku są ogromne. Napar z jego kwiatów działa antyalergicznie, łagodząco i przeciwzapalnie. Ponadto koi nerwy i pomaga w dolegliwościach trawiennych. Oprócz picia napar z własnoręcznie wyhodowanego ekologicznego rumianku możemy wykorzystać do pielęgnacji skóry oraz jamy ustnej. Łagodzi on bowiem wszelkie podrażnienia, swędzenie skóry, oparzenia słoneczne i termiczne, a także ukąszenia owadów. Przyspiesza też gojenie stanów zapalnych w jamie ustnej i pozytywnie wpływa na stan dziąseł.