Ten dom ma kształt oka! Obejmują go lasy deszczowe

Serra da Bocaina to jeden z największych chronionych obszarów atlantyckiego lasu deszczowego. Znajduje się w Brazylii, na granicy stanów Rio de Janeiro i São Paulo. Region ten jest częścią Serra do Mar, pasma górskiego rozciągającego się na długości około 1500 kilometrów wzdłuż południowo-wschodniego wybrzeża kraju. Region obejmuje masywne góry i wodospady. Lasy są domem dla bogatej fauny, w tym gatunków endemicznych i zagrożonych, takich jak jaguar.

Z daleka ten dom wygląda jak serce. Z lotu ptaka jak oko. Obejmują go ramionami drzewa lasu tropikalnego.

W przeciwieństwie do domu o eliptycznym kształcie basen jest okrągły. Co ciekawe, woda w nim nie jest niebieska od kafelków, ale zielona. W ten sposób nie konkuruje z otaczającą budynek zielenią.

Jednym z ciekawszych atrakcji tego obszaru jest Złoty Szlak. Między XVII a XIX wiekiem, czyli w okresie kolonialnym, szlakiem tym transportowane było złoto i diamenty z kopalni na wybrzeże, a tam ładowane na statki płynące do Europy. Złoto i diamenty pochodziły kiedyś z miejscowości Diamantina (stąd nazwa miasta), która została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Jakie są ekologiczne rozwiązania w budynku?

Świadome budownictwo charakteryzuje wszystkie obecnie tworzone projekty i duże inwestycje. Nic dziwnego więc, że architekci starali się minimalnie ingerować w środowisko. Dzięki eliptycznemu kształtowi dom wpisuje się w naturalnie środowisko, łagodząc granicę między budynkiem a jego otoczeniem.

Dom minimalnie ingeruje w otoczenie. Prowadzą do niego płaskie stopnie z kamienia.

Dach podtrzymują grube belki. Z balkonu jest wejście do części wspólnej na parterze, w którym stoi kominek.

Na terenie, na którym stoi dom, powstała cysterna do przechwytywania wody deszczowej o pojemności 45 000 litrów. Poza tym wszystkie urządzenia sanitarne w domu zostały wykonane przy użyciu technik permakultury, takich jak BET (zbiornik ewapotranspiracyjny). Pojawiła się również oczyszczalnia ścieków, która zamienia je w składniki odżywcze zasilające glebę.

Plan ukazuje zagospodarowanie działki. Zaawansowane technologicznie rozwiązania sprawiają, że dom jest przyjazny dla środowiska.

Dom oko - niezwykła konstrukcja

Projekt domu jest niebanalny. Składa się z dwóch kwadratów połączonych łukami, co nadaje budynkowi kształt elipsy. W tych kwadratach znajdują się po cztery apartamenty, do których wpada światło z licznych okien zasłanianych okiennicami.

Budynek jest eliptyczny - kształtem przypomina oko.

Plan pokazuje konstrukcję domu: charakterystyczne kwadraty po bokach budynku i łuki tworzące elipsę.

Pomiędzy kwadratami znajduje się wspólny salon, kuchnia oraz kominek, który stanowi niejako rdzeń domu. Okna są uchylne na całej długości przestrzeni między kwadratami, a dookoła biegnie wąski balkon. 

Rdzeniem domu jest kamienny kominek, wokół którego toczy się życie. Metalowe belki ciągną się przez całą długość budynku.

W salonie znajdują się również kuchnia i jadalnia.

W salonie nie potrzebne jest sztuczne oświetlenie. Światło wpada przez częściowo przeszklony dach oraz wielkie uchylne okna.

Nie ma tu prawie w ogóle sztucznego oświetlenia. Światło wpada głównie przez częściowo przeszklony dach w części wspólnej i tańczy po domu przez wszystkie pory dnia. Półcień z miękkimi plamami światła sprawia, że mimo ogromnych i wysokich pomieszczeń w domu tworzy się przytulna atmosfera.

Miękkie plamy światła wpadają przez wszystkie przeszklenia. Schody prowadzą do apartamentów na piętrze.

W ciągu dnia biała kamienna podłoga chroni przed gorącem słońca; w nocy oświetla przestrzeń, odbijając światło księżyca.

W nocy dom jest rozświetlony. Przez przeszklony częściowo dach blask księżyca wpada do głównego pomieszczenia, przeglądając się w gładkiej kamiennej podłodze.

Tarasy i wodospady w fascynującym domu

Górne tarasy znajdują się po północnej i południowej stronie budynku i zwieńczone są rynnami w kształcie litery V, które zwężają się i kierują wodę deszczową z ponad 300 metrów kwadratowych dachu do studni położonej pod nimi.

Rynna widziana z przodu jest w kształcie litery V.

Z trzech tarasów na osi wschód-zachód roztaczają się panoramiczne widoki na góry i rozgwieżdżone niebo.

W czasie burzy tropikalnej dom jest najatrakcyjniejszy, bo z jego rynien spada deszcz wyglądający jak jeden wielki wodospad.

Dom jak oko - jakie materiały zostały użyte do jego budowy?

Konstrukcja domu powstała z kilku materiałów. Fundamenty domu wykonane są ze zbrojonego betonu; wewnątrz metalowe belki łączą kwadratowe bloki i wspierają płyty tarasowe oraz drewnianą konstrukcję dachu.

Dom głównie jest zbudowany z drewna. Istniały duże obawy co do jego pochodzenia, biorąc pod uwagę, że w ostatnich latach w Brazyli wycinka drzew przekracza ich przyrost. Dlatego całe drewno kupione na konstrukcję, elewację, podłogi i okładziny dachowe pochodzi ze zrównoważonej gospodarki leśnej; a cała stolarka wykonana jest z materiałów pochodzących z rozbiórki. Drewno użyte na elewacjach to Itaúba, co w języku indian Tupi - rdzennych mieszkańców tego obszaru - wywodzi się od słów "kamień i "drewno". Ponieważ jego naturalna żywica spala się i uszczelnia drewno pod wpływem słońca, jest ono twardsze i bardziej szare. Na marginesie: plemię to, jeszcze przed kolonizacją, piło yerba mate zanim napój ten stał się popularny na szerszą skalę.

Głównym materiałem użytym do budowy było drewno.

Jedna z sypialni z małą łazienką, do którego wpada światło przez okno połaciowe.

Z jednej z sypialni można wyjść na balkon. Sypialna jest na planie kwadratu. Okna przesłania drewniana okiennica.

W kwadratowej przestrzeni, na parterze, położona jest pracownia z osobną kuchnię.

Trzecim materiałem są zasłony z włókien naturalnych, które otaczają wnętrza, działając jak filtr, przez który wpada do domu światło. Zasłony znajdują się w części salonu oraz w jednej z łazienek, oddzielając ją w ten sposób od sypialni.

Pod wieczór okna przesłaniają zasłony z naturalnych włókien.

Otwarta łazienka w jednej z sypialni jest odgrodzona od pokoju taflą szkła. Z łazienki roztacza się widok na góry.

Kiedy to potrzebne, intymność osoby przebywającej w łazience chronią zasłony z naturalnych włókien.

Z biegiem czasu fasada domu i położone na niej drewno zestarzeje się, a jego zewnętrzna część przybierze kolor kamienia, tworząc twardą skorupę kontrastującą z miękkim rdzeniem. Dom jeszcze bardziej wtopi się ciemny las.

Autor

Monika Utnik

Dziennikarka, wieloletnia redaktorka pism wnętrzarskich, absolwentka polonistyki i italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autorka książek dla dzieci. Zadebiutowała...

Dossier redaktora Poznaj innych autorów