Lampa Arco. Na początku była latarnia

Można nie wiedzieć jak się nazywa, kto ją zaprojektował oraz która firma ją produkuje. Jednak trudno nie wiedzieć jak wygląda. Zdecydowana większość z nas widziała ją co najmniej raz, czy to w telewizji, w filmie, jako tło sesji zdjęciowej topowej modelki bądź rapera, czy też w reklamie.

Jest to bowiem jedna z najczęściej kopiowanych i reprodukowanych lamp w historii. Lampa Arco, bo o niej mowa, została zaprojektowana w 1962 roku przez jeden z najsłynniejszych duetów projektowych - braci Achilla i Piera Giacoma Castiglionich. Biorąc się za projektowanie lampy nie przypuszczali nawet, że stworzą evergreen, który na dziesięciolecia opanuje wszystkie kontynenty. Początki jednak, jak to często bywa, były pozbawione glamouru.

Bracia Castiglioni w otoczeniu swoich projektów, w tle lampa Arco.

Achille (1918-2002) i Pier Giacomo (1913-1968) byli synami włoskiego rzeźbiarza. Obaj studiowali architekturę na mediolańskiej politechnice. Po studiach zajmowali się zarówno architekturą, jak i designem. Bracia byli wyjątkowo utalentowanymi projektantami, odnieśli sukces w produkcji niezwykle pomysłowych pod względem technicznym, a przy tym bardzo wyrazistych wizualnie obiektów.

Castiglioni chcieli oświetlić stół jadalniany bez wiercenia dziur w suficie i plączących się dookoła kabli. Inspiracji zaczęli szukać w codziennym otoczeniu. Ich wzrok szybko skierował się w stronę... ulicznych latarni. Źródło światła wiszące na długim, metalowym słupie stało się zaczątkiem dla lampy, która później zyskała nazwę Arco (łuk). Nie było to w ich twórczości czymś niezwykłym.

Szczególnie Achille często sięgał po masowo produkowane przedmioty codziennego użytku jako trampolinę do wymyślania kolejnych przedmiotów. Często w swej praktyce projektowej korzystał także z ready made - przedmiotów gotowych, które włączał do nowych projektów. W ten sposób Castiglioni zaprojektował między innymi słynny stołek Sella, którego siedzisko było siodełkiem rowerowym. Tu jednak przedmiot gotowy posłużył jedynie za inspirację.

Synonim nowoczesności Lampa Arco pojawia się wszędzie tam, gdzie ceni się nowoczesność. Jedynym ograniczeniem bywa brak miejsca - ramię lampy ma zasięg ponad dwóch metrów.		Łuk triumfalny Podłogowa lampa w kształcie łuku stała się dla braci Catiglionich niemalże łukiem triumfalnym. Jest to ich najbardziej znany projekt, który do dziś pozostaje w produkcji.

Kunszt inżynierii Projektanci - wykształceni architekci - zadbali o techniczną stronę projektu. Starannie wyrysowali i opracowali każdy szczegół.

Projektanci zaprojektowali metalowy, kulisty klosz z otworami u góry. Zawiesili go na długim na dwa metry metalowym pręcie, który osadzili w masywnym, ważącym 65 kilogramów, bloku marmuru kararyjskiego. Okazała podstawa zapewniała lampie równowagę i stabilizację, a do tego nadała jej luksusowy wyraz. W marmurze wykonano otwory, jednak nie ze względów estetycznych, a praktycznych. Lampa jest na tyle ciężka, że aby ją przenieść z miejsca na miejsce, trzeba włożyć w otwory kij np. od szczotki. Dopiero przy jego pomocy można ją unieść.

Cały projekt wygląda bardzo okazale, nowocześnie i elegancko. Czysta forma lampy i staranne wykończenia są efektem subtelnej inżynierii. Lampa od razu trafiła do produkcji, którą zajęła się debiutująca na rynku włoska firma Flos. Bracia Castiglioni związali się z tą marką na początku jej istnienia.

Lampa Arco była jednym z pierwszych projektów duetu dla Flos, i jak się miało okazać - najważniejszym. Szybko bowiem zwróciła na siebie uwagę nowoczesną formą i ekstrawagancją - w końcu nie można jej było wstawić do każdego mieszkania. Potrzebne było miejsce i... pieniądze. To otworzyło drzwi dla tańszych kopii i podróbek, których współcześnie jest cały wysyp. Być może jest to swoistą miarą sukcesu - im więcej kopii, tym większe uznanie. Jeśli tak, Arco odniosła niebywały sukces.