Dzieła sztuki to dziś atrakcyjna lokata kapitału oraz prestiżowa forma dekorowania wnętrz. Rozwój handlu oryginalnym malarstwem, grafiką, czy plakatem - m.in. dostęp do bogatej oferty wirtualnych galerii sztuki - sprawa, że sztuka zaczyna być ważnym elementem wystroju wnętrz prywatnych i publicznych.

Galerie sztuki ekspozycję obrazów opanowały do perfekcji. Ich eksperci wiedzą, jak najlepiej zaprezentować dany format czy kolor płótna, i dysponują profesjonalnym oświetleniem, systemami mocowań a czasem i multimediów, podkreślających potencjał artystyczny prezentowanych wizji malarskich. Stworzenie podobnych warunków do odbioru sztuki w domu czy w mieszkaniu, gdy już kupiliśmy upatrzone dzieło, może okazać się trudne, ale nie niemożliwe. Poprosiliśmy malarkę Justynę Pennards-Sycz, projektantkę wnętrz Annę Pardy i architekta Pawła Koseckiego o rady, jak najlepiej wyeksponować sztukę w domu.

Na co zwracać uwagę, kiedy wieszamy obraz?

Justyna Pennards-Sycz: Kryteriów dopasowania dzieła sztuki do wnętrza, przy zachowaniu jego potencjału artystycznego, jest wiele. Od strony estetycznej są to kolor, format oraz pozycja względem mebli i innych dzieł, od strony technicznej - ciężar i metoda ekspozycji.

Najlepszym wyjściem z sytuacji jest dokładne przyjrzenie się wnętrzu, w którym chcemy umieścić dzieło. Jeżeli jest bardziej nowoczesne – dobrym wyborem będzie sztuka współczesna, jeżeli jest utrzymane w tradycyjnym stylu - możemy pokusić się o pracę stylizowaną na sztukę dawną lub martwą naturę.

Warto również wykorzystać oświetlenie dzienne, np. wieszając obraz na ścianie naprzeciwko okna.

Gdzie wieszać obrazy?

Aneta Pardy: Sztuka, którą kupujemy stanowi odzwierciedlenie naszego gustu i wrażliwości. Nie warto jej zatem ukrywać w miejscach trudno dostępnych oraz pomieszczeniach, w których spędzamy mało czasu. Malarstwo najlepiej czuje się na dużych ścianach pozbawionych detali, ewentualnie pokrytych wzorzysta tapetą. Nie powinna ona jednak zlewać się z obrazem. Złym pomysłem jest kupowanie obrazu pod kolor ściany. Dużo leszy efekt uzyskamy, gdy odcień pracy będzie kilka tonów intensywniejszy niż ściany lub będą się wzajemnie dopełniać.

Zasada ta nie obowiązuje w przypadku ścian białych i w odcieniach szarości, które są  neutralne i nie odciągają uwagi od obrazu.

Płótna doskonale prezentują się na ścianach surowych, np. o fakturze starej cegły lub drewna. Ściany szklane oraz luksfery przepuszczają i załamują światło, co niekorzystnie wpływa na odbiór dzieła. Obraz sprawia wtedy wrażenie zacienionego, a kolory tracą nasycenie i prezentuję się dużo gorzej, nawet gdy pracę dodatkowo doświetlamy.

Kolejnym problemem bywa dostęp do obrazu. Widz potrzebuje miejsca, by dojrzeć szczegóły lub móc ogarnąć wzrokiem całość. Duże formaty wymagają większej przestrzeni nie tylko na samej ścianie, lecz także przed nią, małe mniej. Na przykład kolekcja niewielkich fotografii zawieszona nad łóżkiem z może stanowić ciekawą kompozycję, ale nie będzie można do niej wygodnie podejść, by dojrzeć detale zdjęć. Podobnie trudno oglądać duże obrazy wiszące w wąskich pomieszczeniach i przejściach.

Czy obraz oprawiać w ramę?

Paweł Kosecki: Rama sama w sobie ma potencjał dekoracyjny, jest praktyczna i zabezpiecza płótno przed zniszczeniem. Doskonale również maskuje naddatek pracy, który zazwyczaj nie wygląda estetycznie. Jednak jednym z trendów, znanym np. ze stylu shabby, jest wieszanie obrazów bez ram, dla podkreślenia artystycznej niedbałości wnętrza.

Obrazy nieoprawione, szczególnie te abstrakcyjne, świetnie prezentować będą się we wnętrzach pozbawionych sztukaterii i minimalistycznych, utrzymanych w duchu skandynawskim. Minusem tego rozwiązania jest narażenie często kosztownej pracy na przypadkowe uszkodzenie, plusem niższa waga, co może okazać się kluczowe w przypadku ścian parawanowych.

Unikać powinniśmy ram we wnękach. Pomniejszą one optycznie przestrzeń, przez co obraz może wyglądać groteskowo.

Jak wieszać obrazy?

Justyna Pennards-Sycz: Po wyborze miejsca i oprawy czas na zawieszenie obrazu. Istnieje kilka metod mocowania ich do ściany. Podstawową zasadą jest, aby sposób zawieszenia obrazu nie przeszkadzał w odbiorze dzieła oraz nie narażał go na zniszczenie. Takim zagrożeniem mogą być gwoździe i zbyt mało punktów podparcia.

Powinniśmy unikać wbijania czegokolwiek bezpośrednio w ramę lub krosno malarskie, gdyż łatwo o uszkodzenie płótna. Zamiast tego zalecane jest użycie mocowań typu D-ring - zakończonych okrągłą metalową pętlą lub linki przykręcanej do drewna. Tak przygotowany obraz zawieszamy na minimum dwóch haczykach przytwierdzonych do ściany. Środek obrazu powinien znajdować się na wysokości wzroku.

Alternatywą jest stawianie obrazów i grafik wprost na blatach i podłodze. Wybór miejsca powinien być uzależniony od formatu dzieła. Należy przy tym pamiętać, że płótno nie może utrudniać poruszania się w pomieszczeniu.