Sztuka uchodzi bowiem za towar szczególny, ekskluzywny, trudny do oceny i wyceny. Progi domów aukcyjnych czy galerii nierzadko wydają się bramą do tajemnego świata, której nie da się sforsować bez grubego portfela i przeczytanych setek pozycji z zakresu historii sztuki albo przynajmniej bez pomocy doradcy. Kupowanie sztuki w gruncie rzeczy nie jest takie trudne. Podpowiadamy, gdzie, jak, co i za ile kupować. Wędrówkę po rynku sztuki zaczynamy od domów aukcyjnych.
Na pytanie, dlaczego kupować sztukę w domach aukcyjnych, odpowiedź jest prosta. Gwarantują one najbardziej zróżnicowaną i najstaranniej dobraną ofertę oraz największe bezpieczeństwo transakcji.
 |
| Rynek Sztuki - dom aukcyjny w Łodzi |
W domach aukcyjnych sprzedawane są najlepsze dzieła sztuk. Tu sztab ekspertów pracuje nad tym, żebyśmy dokładnie wiedzieli, co kupujemy i mieli pewność, że jest to przedmiot autentyczny.
Dochodzi tu także do spektakularnych sprzedaży. Bo w przeciwieństwie do innych form handlu, zainteresowani kupnem konkretnego obiektu muszą o niego zawalczyć, a to niejednokrotnie sprawia, że uzyskana kwota znacznie przewyższa oczekiwania. Wygrywa oczywiście ten, kto da więcej.
Co ciekawe, tę emocjonującą formę sprzedaży dzieł sztuki wymyślili Skandynawowie, a dokładnie Szwedzi. Można by zażartować, że gorąca temperatura licytacji miała być może za zadanie rozgrzać w tym nierozpieszczającym surowym klimacie.
Trzema najstarszymi i wciąż działającymi domami aukcyjnymi na świecie są:
Dwie najsłynniejsze placówki - Sotheby's i Christie's - powstały w 1744 i 1766 roku. |
 |
| Dom aukcyjny Desa |
W Polsce rynek sztuki zaczął się rozwijać dopiero po 1989 roku. Przez wcześniejsze niemal pół wieku handel w tym zakresie odbywał się za pośrednictwem państwowego przedsiębiorstwa Desa. Jednak przez te 25 lat kilka firm zdołało zdobyć zaufanie klientów i wysoką pozycję.
Ostatnio pojawiło się kilka nowych podmiotów, będących swoistymi hybrydami domu aukcyjnego i galerii, oferujących prace młodych artystów, pozyskiwane bezpośrednio z ich pracowni. Jednak trzeba zaznaczyć, że z założenia domy aukcyjne zajmują się wtórnym obrotem dziełami sztuki.
Gdzie na aukcję sztuki w Polsce
Na mapie polskich domów aukcyjnych dominuje stolica. Aktualnie liderem, jeśli chodzi o liczbę i różnorodność organizowanych rocznie aukcji, obroty i rekordowe na polskim rynku ceny, jest Desa Unicum. Organizuje aukcje sztuki dawnej, współczesnej, nowej, młodej, prac na papierze, rzeźby, fotografii, komiksu czy biżuterii. Licytacje odbywają się tu bardzo często, średnio raz na tydzień.
Pewną różnorodność oferty zachowuje także Polswiss Art, choć zasadza się ona głównie na wyodrębnieniu akcji sztuk najnowszej i supermłodej. Odbywające się tu licytacje sztuki starszej osiągają za to oszałamiające niekiedy wyniki. Sprzedany w Polswiss Art w 2013 roku "Hektor polski" Jacka Malczewskiego jest najdroższym dziełem sztuki kupionym u nas na aukcji.
 |
 |
 |
||
| Dom aukcyjny Desa | Dom aukcyjny Agra | Dom aukcyjny Rynek Sztuki |
Raz w miesiącu licytacje organizuje Rempex, łącząc na jednej Aukcji Dzieł Sztuki i Antyków obiekty różnego rodzaju, reprezentujące sztuką dawną, współczesną i rzemiosło artystyczne. W stołecznej czołówce znajduje się też Agra-Art, która przygotowuje kilka aukcji w roku, opierając swoją ofertę o znanych przedstawicieli sztuki współczesnej i dawnej, oraz wyróżniający się interesującymi aukcjami tematycznymi Sopocki Dom Aukcyjny, mający siedzibę także w Gdańsku. Wśród firm krakowskich warto wymienić tutejszą Desę i Galerię Dom Aukcyjny Nautilus który specjalizuje się w pracach na papierze, a spośród pozostałych katowicką Desę oraz łódzki Rynek Sztuki.
 |
| Katalog domu aukcyjnego Polswiss Art |
Poznaj ofertę domów aukcyjnych
Jak się dowiedzieć z czego możemy wybierać? Można zrobić to na kilka sposobów. Podstawowe źródło wiedzy o ofercie domów aukcyjnych stanowi katalog. Przeważnie jest drukowany w formie bogato ilustrowanej książki, obok fotografii każdego obiektu znajduje się jego opis zawierający podstawowe dane, takie jak tytuł, data powstania, technika, w jakiej dzieło zostało wykonane, wymiary, a także informacje dodatkowe (pochodzenie, historia, wystawy, w jakich brał udział czy literatura, w jakiej był uwzględniony), które wpływają na wartość dzieła.
Oczywiście w katalogu podane są również ceny. Są to tzw. ceny wywoławcze, czyli kwoty, od których zaczyna się licytacja. Niektóre domy aukcyjne podają również wartość szacunkową, nazywaną inaczej estymacją. Określa ona przybliżoną wartość rynkową danego dzieła.
Cena wywoławcza i szacunkowa mogą przy tym znacznie się różnić. Zdarza się, że prace wystawiane są na aukcje w atrakcyjnych cenach wywoławczych po to, żeby przyciągnąć potencjalnych kupców. Pamiętajmy, że sprzedaż sztuki to też handel i posługuje się różnymi strategiami wobec klienta.
 |
| Dom aukcyjny Desa |
Katalogi można kupić w siedzibie domu aukcyjnego, ale jeśli chcemy być na bieżąco z ofertą, warto je zaprenumerować. Mniejsze domy aukcyjne drukują swoją ofertę w formie broszur. Katalogi są także udostępniane bezpłatnie na stronach internetowych domów aukcyjnych. Taka forma zapoznawania się z ofertą ma dodatkową zaletę, a mianowicie, możemy od razu łatwo przejść do prac interesującego nas artysty, które były już sprzedawane w danej placówce, a tym samym - przynajmniej w jakimś stopniu - zorientować się, jakie średnie ceny uzyskiwały wcześniej.
Ale, co potwierdzi każdy poważny kolekcjoner, oglądanie dzieł sztuki w Internecie czy w drukowanym katalogu nigdy nie zastąpi obejrzenia ich na żywo. Jeśli więc jakiś obiekt szczególnie nas zainteresuje, udajmy się do domu aukcyjnego i zobaczmy go na wystawie przedaukcyjnej. Jeśli już wybraliśmy obiekt, który chcemy nabyć, musimy wziąć udział w aukcji. A jak to zrobić, opowiemy w kolejnym odcinku naszego cyklu.
