Nie daj się oszukać - to wcale nie kamienie - to niezwykłe rośliny. Rosną tuż przy ziemi i swoim wyglądem nie różnią się od leżących dookoła nich kamyków. Wszystko po to, aby nikt ich nie zauważył.
Nazwa Lithops pochodzi od greckich słów "lithos" - kamień i "opsis" - wyglądać. W Polsce oraz w krajach niemieckojęzycznych nazywamy je "żywymi kamieniami" lub po prostu kamykami.
Anglicy i Amerykanie mówią o nich "kwitnące kamienie", zaś rdzenni mieszkańcy Afryki nazwali je "beeskloutjies". Stanowiska naturalne, na których występują żywe kamienie znajdują się w Afryce Południowej - zajmują one obszar o powierzchni ok. 1,3 mln km² - pomiędzy Windhoek w Namibii a Pretorią i Kapsztadem w RPA
Rośliny jak kamienie
Litopsy są niewielkich rozmiarów i osiągają maksymalnie kilka centymetrów średnicy i wysokości. Trudne warunki (piaszczyste tereny ubogie w roślinność) są przyczyną ich niezwykłego wyglądu - upodabniają się do leżących na pustyni kamieni. Ukrywają się w ten sposób przed zwierzętami, które mogłyby je zjeść. Szarobrunatna barwa, podobna do podłoża, sprawia że są niezauważalne. Zjawisko to nazywa się mimetyzmem.
Te dziwne rośliny doskonale się przystosowały do bardzo suchego powietrza i silnego nasłonecznienia panującego na pustyni. Zbudowane są z jednej pary mięsistych, zrośniętych ze sobą liści, w których gromadzą zapas wody (nawet do 95% masy), pozwalający im przetrwać wielomiesięczne okresy suszy.
Litopsy nie bez powodu są nazywane kamykami. Wyglądem i kolorem istotnie przypominają skalne odłamki. |
Kwiaty pachnące jak migdały
Litopsy stają się jednak dobrze widoczne w okresie kwitnienia, kiedy to, na jedno tylko popołudnie, spomiędzy liści wyłaniają się białe lub żółte promieniste kwiaty. Niestety są nietrwałe, lecz za to duże - ich średnica niejednokrotnie przekracza średnicę rośliny. Ich przyjemny zapach przypomina woń migdałów.
Rośliny przynoszące szczęście
Żywe kamienie uważane są przez rdzennych mieszkańców Afryki za przynoszące szczęście. Potwierdza to historia odkrywcy, brytyjskiego podróżnika i botanika Williama J. Burchell, który przemierzając południową Afrykę w 1811 roku natrafił na dziwny kamień. Kiedy podniósł go z ziemi, ku swemu zdziwieniu odkrył, że trzyma w ręku żywą roślinę. Jak potem twierdził, od chwili odkrycia tych fascynujących roślin - jego życie zmieniło się na lepsze.
Jak uprawiać Litopsy w doniczce?
Uprawa tych niezwykłych roślin w warunkach domowych nie jest bardziej wymagająca od uprawy kaktusów. Podlewamy je znacznie rzadziej niż inne rośliny domowe - w okresie od maja do września - co 2 tygodnie. W miesiącach od listopada do marca, gdy litopsy pozostają w stanie spoczynku - nie podlewamy ich wcale. Utrzymujemy je wówczas w temperaturze 10-15 ºC. W doniczce powinny mieć przepuszczalne podłoże z dodatkiem żwiru i piasku, gdyż nadmierna wilgotność prowadzi do gnicia.