Wiosenne kwiaty - szafirki

Tego o szafirku nie wiesz

Nazwa łacińska szafirka - Muscari, podobno pochodzi od greckiego słowa moschos lub angielskiego musk, co oznacza piżmo, została nadana ze względu na charakterystyczny zapach niektórych gatunków szafirka. Barwa kwiatów i ich nazwa kojarzy się jednak ze szlachetnym kamieniem - szafirem. Jednak niektóre gatunki i odmiany szafirków przybierają najróżniejsze odcienie błękitu, granatu oraz fioletu. Bywają także kwiaty w dwóch odcieniach błękitu, a nawet białe, różowe oraz żółte.

W zachodniej Europie nazwa tych wiosennych kwiatków nie ma nic wspólnego z ich kolorem, a z kształtem. Pojedyncze kwiaty, które przypominają malutkie dzwoneczki, zebrane są w gęste grona na bezlistnych łodyżkach - stąd angielska nazwa Grape Hyacinth oraz niemiecka Traubenhyazinthen dosłownie hiacynt gronowy, bo z hiacyntem jest blisko spokrewniony - obie rośliny należą do rodziny szparagowatych (łac. Asparagaceae).

Wdzięczne szafirki posadzone w koszykach lub glinianych doniczkach znakomicie sprawdzają się w rustykalnych stylizacjach.

Ciekawostką jest fakt, iż szczytowe kwiatki szafirka (tzw. kwiaty płonne) nie są zdolne do wytwarzania nasion, tylko dolne są płodne. Rodzaj szafirek obejmuje około 50 gatunków, pochodzących najczęściej z krajów śródziemnomorskich oraz z obszaru Azji Mniejszej. Różnią się między sobą głównie wysokością i kolorem kwiatów. Najczęściej uprawianymi szafirkami są: armeński (Muscari armeniacum), groniasty (M. neglectum), drobnokwiatowy (M. botryoides), miękkolistny, wąskokwiatowy i lazurowy.

Wspomniany szafirek miękkolistny (M. comusum, a właściwie Leopoldia comosa) oprócz swojego ozdobnego zastosowania jest także wykorzystywany w kuchni - choć trudno w to uwierzyć robi się z niego pikle zwane lampascioni. We Włoszech dziko rosnące cebule są wykopywane od lata do wczesnej wiosny. Po obgotowaniu są zalewane octem i oliwą z oliwek z domieszką aromatycznych ziół.

Szafirki w doniczkach

Ogrodowe szafirki kwitną wczesną wiosną, kiedy drzewa i krzewy pozbawione są jeszcze liści. Jeśli nie ma mrozu kwiaty rozwijają się już w marcu. Jednak szafirki to nie tylko kwiaty ogrodowe, można z powodzeniem uprawiać je także w doniczkach - i to kilka tygodni przed rozpoczęciem wiosny. Można je kupić w kwiaciarniach i supermarketach już od początku lutego. Wystarczy kilkanaście małych szafirków, aby stworzyć miniaturowy wiosenny ogródek w doniczce, misie, wiklinowym koszyczku, a nawet w starej filiżance.

Osoby lubiące nowoczesne ozdoby mogą posadzić cebulki w szklanych wazonach lub kryształowych kieliszkach. Pamiętajmy, że białe naczynia w naturalny sposób podkreślą urok niebieskich szafirków, za to białe kwiaty najpiękniej będą się prezentować w ciemniejszych doniczkach. Można jednak puścić wodze fantazji i stworzyć szafirkowe ozdoby według naszych indywidualnych upodobań.

Szafirki w "doniczkach" ze skorupek jajek będą uroczą wielkanocną dekoracją.

Przed świętami Wielkiej Nocy szafirki można posadzić w skorupkach jajek - takie ozdoby wprowadzą nas w doskonały świąteczny nastrój. Podczas przesadzania uważajmy na ich wrażliwe korzenie - nie można ich połamać!

Szafirki -kwitnienie na życzenie

Aby cebule szafirków zakwitły o dowolnej porze roku, ogrodnicy poddają je specjalnemu zabiegowi - pędzeniu. Jest to to małe oszukiwanie natury polegające na chłodzeniu cebul przez określony czas, a następnie przyspieszonej uprawie. Możemy ten zabieg przeprowadzić w domu i nie potrzeba nam specjalnej przechowalni i szklarni – wystarczy tylko parapet, lodówka i zdrowe cebule kupione we wrześniu w centrum ogrodniczym. Cebulki szafirków wkładamy do lodówki i zostawiamy je na 10-15 tygodni. To wystarczy aby dostały odpowiednią porcję chłodu (taka kontrolowana zima) i zainicjować kwitnienie. Po tym czasie cebulki sadzimy w doniczkach tak, aby pozostawić odkrytą ich górną część w 1/3. W chwili wyjęcia ich z lodówki i wyeksponowania na światło, oszukane cebule "pomyślą", że nadeszła wiosna i zaczną intensywnie rosnąć. Wystarczy im jedynie odrobina wody i temperatura nie przekraczająca 15 stopni. Po kilku tygodniach spomiędzy cienkich liści wyłonią się pierwsze kwiaty.

Nie wyrzucaj doniczkowych szafirków po przekwitnięciu! - ich cebule (po wysuszeniu i przechowaniu) można posadzić w ogrodzie już we wrześniu. Sadzimy na jesieni, aby cieszyć się ich pięknem na wiosnę.

Warto spróbować przeprowadzić pędzenie szafirków w domu, gdyż nie ma nic przyjemniejszego jak obserwowanie jak cebula budzi się do życia po kilkumiesięcznym odpoczynku.

Szafirki - co po kwitnieniu?

Ogrodowe szafirki przekwitają na przełomie maja i czerwca, doniczkowe znacznie wcześniej - jednak nie musimy ich wyrzucać. Doniczkowe szafirki mogą w kolejnym sezonie być ozdobą ogrodu. Wystarczy tylko odpowiednio o nie zadbać, a nie jest to trudne, gdyż szafirki są łatwe w uprawie. Przekwitłe kwiaty obcinamy, a rośliny wynosimy do chłodnego pomieszczenia. Podlewamy je oszczędnie do czasu, aż ich liście zaczną żółknąć. Gdy zaschną, cebule wyjmujemy z ziemi, wkładamy do skrzynek i zasypujemy torfem. Najlepiej przechować je w suchej piwnicy aż do jesieni.

We wrześniu cebule szafirków sadzimy w ogrodzie (na głębokości 6–8 cm), najlepiej w dużych grupach po około 20–25 cebulek - wtedy wyglądają najefektowniej. Raz posadzone i pozostawione w gruncie, nie wymagają pielęgnacji, a co najważniejsze nie muszą też być wyjmowane z ziemi na okres letni. Szybko się rozmnażają dzięki licznie wyrastającym cebulkom przybyszowym. Wystarczy posadzić kilka cebul, a po dwóch, trzech latach rozrosną się, tworząc cudowne szafirowe dywany będące efektowną zapowiedzią wiosny. Najlepiej rosną na stanowisku słonecznym lub półcienistym, na glebie żyznej i próchniczej.