Up-cycling to trend doskonale znany w Polsce i na świecie. Ale czy wiecie, że również jubilerstwo wykorzystuje przedmioty, materiały i resztki, które zostały uznane za bezwartościowe? Jedną z przedstawicielek kreatywnego podejścia do rzeczy jest projektantka biżuterii Anna Orska. Razem ze studentami School of Form Uniwersytetu SWPS i mistrzami szkła kryształowego z Huty Julia w Piechowicach wzięła właśnie udział w projekcie "Biżuteria dla Domu". Uczestnicy podzielili się doświadczeniem, wiedzą i umiejętnościami. W efekcie współpracy powstały przedmioty do wnętrz pokazujące nowe zastosowania szkła szlifowanego oraz możliwości połączenia technologii z rękodziełem.
Wspólny projekt edukacyjny School of Form, Anny Orskiej i Huty Julia to próba połączenia dwóch, pozornie odległych, od siebie światów. Nowoczesnego projektowania opartego na technologii i tradycyjnego rzemiosła, w którym człowiek stanowi niezastępowalny element procesu. To także chęć zainspirowania młodych projektantów, by w swoich twórczych poszukiwaniach, sięgali do doświadczenia i warsztatu mistrzów, którzy od wielu pokoleń tworzą niepowtarzalne przedmioty.
- Istotnym celem projektu było podkreślenie, że naszym społecznym obowiązkiem i odpowiedzialnością jest zadbanie o to, by sztuka rękodzieła - szczególnie lokalnego, charakterystycznego dla naszego kraju - nie odeszła w zapomnienie - mówi Sara Boś, kierowniczka pracowni robotycznej i digital.
Szkło kryształowe uwolnione z kredensowego zapomnienia
Szkło kryształowe postrzegane było jako relikt przeszłości. PRL-owskie kredensy w babcinych mieszkaniach, w których za witrynami piętrzą się kieliszki, wazy, półmiski. Huta Julia w Piechowicach nadała szkłu szlifowanemu całkiem nową jakość. Korzystając z kilkusetletnich metod rzemieślniczych, mistrzowie z huty łączą tradycję z funkcjonalnością, zapraszając do celebracji kryształu na naszych stołach.
- Nowoczesność powinna spotkać się z rzemiosłem, które nie jest skansenem, a źródłem inspiracji dla współczesnych projektantów. Projekt zrealizowany wraz z Anną Orską i studentami School of Form to krok w przyszłość, która korzysta z nowoczesnych technologi i nie zapomina o naszym dziedzictwie oraz rzemieślniczej tradycji. A wręcz przeciwnie - kultywuje ją i rozwija dla kolejnych pokoleń, tworząc nowe oblicze rzemiosła - mówi Agnieszka Browarny, prezes Huty Julia w Piechowicach.
Rzemiosło i rękodzieło - źródłem inspiracji do nowych zastosowań
Anna Orska, projektantka biżuterii artystycznej, autorka marki ORSKA, od lat przemierza świat i Polskę, odkrywając miejsca słynące z unikalnych technik rękodzielniczych. W swoich podróżach dotarła właśnie do Piechowic, by poznać historie oraz warsztat hutników i zdobników z ostatniej huty szkła kryształowego w Polsce. Do udziału w tej wyjątkowej przygodzie zaprosiła studentki i studentów School of Form Uniwersytetu SWPS.
Młodzi adepci wzornictwa mieli za zadanie stworzenie biżuterii dla domu z wykorzystaniem elementów szkła kryształowego powstałych w hucie. Pod okiem Anny Orskiej, mistrzów z huty i swoich wykładowców studenci podjęli wyzwanie pracy z nowym materiałem i technikami. W efekcie powstały oryginalne obiekty pokazujące nowe zastosowania szkła kryształowego, ale także opowiadające unikalne historie o wartości przedmiotów, którymi się otaczamy.
Studenci stworzyli: ozdobę na stół, inspirowaną koronkową serwetką („Grechy”, autorki: Anastazja Derenowska, Yelyzaveta Gordiy, Anastasiia Karpenko), misę do medytacji („Ritual Bowl” autorzy: Gulce Yergal, Taleb Bonilla), ozdobną plombę na dziurę w ścianie („Flaws” autorzy: Jagoda Harton, Matylda Wolwowicz, Jakub Walter), firankę ze szkła („Firanka Julia” autorki: Julia Bujak, Julia Karnaś ) oraz wizjer ze szkła kryształowego („Peephole” autorzy: Yagmur Incekulak, Ayberk Kaya, Egehan Yelgen).
- Wierzę, że nowoczesna technologia może wspierać kilkusetletnie rzemiosło. Nie musi być zagrożeniem, może być szansą. Razem ze studentami School of Form chcieliśmy pokazać, że połączenie wieloletniego doświadczenia z nowymi możliwościami, niemal z innego świata, może otworzyć drzwi, o których nikt jeszcze nawet nie pomyślał - mówi Anna Orska, projektantka biżuterii artystycznej ORSKA.
Technologia w służbie tradycji - biżuteria dla domu
Głównym bohaterem projektowanych przedmiotów było szkło kryształowe i wyeksponowanie jego wyjątkowych cech - faset, które odbijają światło. Studentki i studenci podczas wizyty w hucie zapoznali się z całym procesem produkcji szkła - od projektów szlifu, przez wytapianie, do ręcznej obróbki szlifów. Podczas pracy koncepcyjnej postawili przed sobą wyzwanie połączenia tradycyjnych metod rzemieślniczych z technologią.
Każdy zespół projektowy z wykorzystaniem gotowych form hutniczych zaprojektował własne szlify, na bazie których powstały komponenty, które następnie połączono z metalowymi elementami. Do ich obróbki wykorzystany został robot KUKA z pracowni robotycznej School of Form. Studenci pracowali nad połączeniem tych dwóch materii pod opieką wykładowczyni - Sary Boś.
- Pracowaliśmy z technologiami, które mamy już opracowane. Największym wyzwaniem było spójne połączenie ze sobą tak wielu elementów: kryształu i metalowych komponentów wytwarzanych przez robota. Doświadczenie pracy z pełnymi pasji technologami z Huty Julia i Anną Orską było dla nas źródłem wielu inspiracji. Przede wszystkim była to lekcja nowoczesnego projektowania w poszanowaniu rękodzieła i tradycji - dodaje Sara Boś, kierowniczka pracowni robotycznej i digital.
Warsztat połączony z wiedzą o człowieku - sam przedmiot to nie wszystko
Program studiów w School of Form ukierunkowany jest na poszukiwanie nowych rozwiązań projektowych z myślą o człowieku, społeczeństwie i środowisku naturalnym. W trakcie zajęć studenci zdobywają nie tylko warsztat pracy z różnymi technikami i narzędziami, ale także wiedzę o kontekście humanistycznym lub społecznym podejmowanego zagadnienia. Tak było również w przypadku przedmiotu Projekt Biznes, zrealizowanego z Anną Orską i Hutą Julia.
- Zależało nam, by studenci podczas projektowania biżuterii dla domu, zagłębili się w kulturowy kontekst przedmiotów codziennego użytku, którym nadajemy szczególne, często „magiczne”, znaczenie. Bazowaliśmy także na badaniach socjologicznych, które pokazały, że ważny jest nie tylko sam przedmiot, ale i historia o nim. Odpowiednia narracja stanowi dopełnienie doświadczenia kupującego i wpływa na zwiększenie subiektywnej wartości obiektu - opowiada dr Joanna Jeśman, kulturoznawczyni, wykładowczyni School of Form.
W ten sposób powstały wyjątkowe historie do każdego projektu biżuterii dla domu. Nabywając produkt, możemy zapoznać się z opowieścią, która stoi za zaprojektowanym przedmiotem.
We współpracy ze School of Form Uniwersytetu SWPS Anna Orska zrealizowała także film dokumentalny „Rzemiosła świata według Orskiej - szkło kryształowe”.
Więcej informacji oraz opis projektów studentów School of Form: www.sof.edu.pl
