To, czy mamy do czynienia z dobrym designem, najlepiej ocenić w praktyce. Niemniej w całym bogactwie produktów na rynku trudno niekiedy namierzyć ten najlepszy. I tu z pomocą przychodzą wyróżnienia, a zwłaszcza to jedno, bodaj najważniejsze - Red Dot Award. Co to za nagroda i dlaczego cieszy się tak wielką renomą?
Choć za kuźnię najlepszego designu mogą uchodzić np. Włochy (Mediolan!) albo kraje skandynawskie, to jednak w kategorii prestiżowych wyróżnień zdecydowanie królują Niemcy. Warto wymienić m.in. German Design Award, iF Design Award, a przede wszystkim słynną „czerwoną kropkę” - Red Dot Design Award.
Historia „czerwonej kropki”
Historia Red Dot sięga lat 50. XX wieku. Dokładnie 30 lipca 1954 roku z inicjatywy Carla Hundhausena, dyrektora działu public relations i reklamy firmy Krupps, powstało stowarzyszenie Verein Industrieform. Jego celem była przede wszystkim modernizacja niemieckich towarów konsumpcyjnych, tak by mogły stać się jednym z motorów narodowego eksportu. W efekcie w 1955 roku odbył się pierwszy doroczny konkurs wzornictwa, zakończony słynną wystawą w Villa Hügel w Essen.
„Ständige Schau formschöner Industrieerzeugnisse”, czyli „Stała wystawa produktów przemysłowych o atrakcyjnym wzornictwie”, zyskała międzynarodowe uznanie. Zwracano uwagę z jednej strony na jej innowacyjność, z drugiej - na wysokie standardy wzornicze. Spore zmiany zaszły pod koniec lat 80. Przeprowadzka stowarzyszenia do dawnej biblioteki miejskiej w Essen w 1988 roku szła w parze z szeroką reorganizacją. Wprowadzono np. specjalną etykietę: „Ausgewählt durch Haus Industrieform Essen” („wybrane przez Haus Industrieform Essen”) i rocznik.
Ponadto zmodyfikowano cele instytucji - z naciskiem na promowanie wzornictwa poprzez aktywne zarządzanie nim. W 1990 roku Verein Industrieform przekształciło się w funkcjonujące do dziś Design Zentrum Nordrhein Westfalen (Design Zentrum Nadrenia Północna-Westfalia). Wprowadzono też nową szatę graficzną w komunikacji korporacyjnej, stworzoną przez Otla Aichera - z motywem przewodnim w postaci czarno-pomarańczowej kropki, której towarzyszyły napisy.
W 1991 roku stanowisko partnera zarządzającego instytucji objął Peter Zec, i to właśnie on zmienił logo na czerwoną kropkę. Ta zaś w 1992 roku po raz pierwszy (jeszcze jako Roter Punkt) posłużyła jako nazwa wręczanej nagrody. Wraz z jej rosnącym międzynarodowym uznaniem postanowiono wprowadzić nazwę anglojęzyczną - czyli Red Dot.
Red Dot - oscary designu?
Dziś Red Dot Design Award jest z pewnością jedną z najbardziej cenionych nagród (jeśli nie najważniejszą!) w świecie wzornictwa. Nic zatem dziwnego, że dla „czerwonej kropki” szuka się analogii z najbardziej pożądanymi wyróżnieniami w świecie filmu - nagrodami Amerykańskiej Akademii.
Jury Red Dota to około 50 międzynarodowych ekspertów. Rokrocznie oceniają kilkanaście tysięcy zgłoszeń, biorąc pod uwagę m.in. innowacyjność produktów i koncepcji, ich funkcjonalność oraz długowieczność. Co ważne, specjaliści także wszystko indywidualnie testują - i na tej bazie dokonują finalnej ewaluacji.
Kategorie Red Dot Design Awards
Nagroda przyznawana jest w trzech głównych kategoriach:
• Projektowanie produktu (product design) - to najdłużej przyznawana nagroda (do 2000 roku jako Design Innovationen).
W ramach niej istnieje aż 51 podkategorii, które obejmują zarówno meble, akcesoria, AGD, oświetlenie, materiały wykończeniowe, jak i np. modę, biżuterię, narzędzia, elektronikę, design dla dzieci, a nawet roboty, samochody, pociągi czy samoloty. Oprócz tego funkcjonują dwie „metakategorie” specjalne: smart products i innovative products.
• Projektowanie komunikacji (brands & communication design) - nagroda wręczana od 1993 roku w dziedzinie projektowania korporacyjnego, reklamy, mediów interaktywnych oraz dźwięku.
• Projekt koncepcyjny (design concept) - kategoria najmłodsza, bo wyróżnienia w ramach niej przyznawane są od 2005 roku. „Czerwona kropka” trafia do młodych, kreatywnych projektantów oraz firm - albo za sam pomysł (concept), albo za projekt już gotowy do wdrożenia (ready to launch). Samych podkategorii jest zaś aż 42.
Muzea designu
Nagrodzone produkty nie tylko zyskują zaszczytny tytuł - spora część z nich trafia również do jednego z trzech muzeów Red Dot: w niemieckim Essen, czyli kolebce nagrody, w Singapurze (często uznawane za najlepsze muzeum designu w Azji), a także w chińskim Xiamen.
