Nagroda ufundowana przez Komisję Europejska i Fundację Miesa van der Rohe przyznawana jest od 1988 r. Ma podkreślać wkład architektów w rozwój nowych idei i technologii we współczesnej urbanistyce oraz wpływ projektów na zrównoważony rozwój i dobrobyt obywateli.
Przyznawana jest co dwa lata. Jury wybiera prace architektoniczne spośród wszystkich krajów Europy. Oprócz nagrody głównej (60 tys. euro) wręczana jest też nagroda dla młodego architekta (20 tys. euro). Nagroda podkreśla również zaangażowanie Unii Europejskiej we wspieranie europejskiej architektury.
Sławy wśród finalistów
Fundacja ma siedzibę w Barcelonie i zarządza odbudowanym przez siebie pawilonem niemieckim z wystawy światowej. Statuetka w postaci rzeźby nawiązuje kształtem do pawilonu. Fundacja sporządza również katalog i organizuje wystawę objazdową, na której pokazuje prace nominowane, wybrane i nagrodzone w każdej z kategorii.
Wśród nagrodzonych architektów są takie gwiazdy, jak nieżyjąca już Zaha Hadid, która zaprojektowała parking i dworzec tramwajowy Hoenheim Nord czy David Chipperfield, autor projektu Muzeum Neues.
Polskie projekty nominowane do nagrody
To duże wyróżnienie, że z gwiazdami architektury mogły na przestrzeni lat konkurować polskie projekty. W edycji konkursu 2022 z 532 europejskich obiektów nominowanych do nagrody jury wybrało 40. Wśród nich znalazł się Park Pamięci Wielkiej Synagogi w Oświęcimiu - dzieło pracowni NarchitekTURA. Kompozycja przestrzenna została wykonana z szarych płyt piaskowca pomiędzy parkowymi drzewami. Projektanci odtworzyli w ziemi zarys stojącej tu niegdyś synagogi.
W poprzednich edycjach konkursu aż 20 prac zostało nominowanych do nagrody, m.in. warszawski pawilon Zodiak, odświeżony dworzec PKS w Kielcach, Elektrownia Powiśle w Warszawie czy warszawskie stacje metra "Płocka", "Młynów" oraz "Księcia Janusza".
Mies van der Rohe - człowiek i architektura
"Krzesło jest bardzo trudnym obiektem. Drapacz chmur jest o wiele łatwiejszy" - powiedział kiedyś Mies van der Rohe. Naprawdę nazywał się Maria Ludwig Michael Mies. W wieku 30 lat postanowił użyć nazwiska matki i połączyć je z nazwiskiem ojca z „van der” pośrodku.
Uchodzi za jednego z najbardziej wpływowych architektów XX wieku obok Alvara Aalto, Le Corbusiera, Waltera Gropiusa i Franka Lloyda Wrighta. Wszyscy byli uznawani za pionierów architektury modernistycznej. Jest autorem słów “Mniej znaczy więcej”.
Jedne z najsłynniejszych prac architektonicznych to Dom pani Farnsworth, luksusowa willa Tugendhatów w Brnie, Willa Langego w Krefeld, wieżowiec Harbor Point przy jeziorze Lake Shore Drive, Pawilon na Wystawie Światowej w Barcelonie, Lafayette Park i wiele innych.
Miesa van der Rohe chciał tworzyć funkcjonalne konstrukcje, które miały odzwierciedlać industrialne społeczeństwa. W swoich projektach używał nowoczesnych materiałów, stali przemysłowej i szkła, brązu, chromu i cegły. Kładł nacisk na otwarte przestrzenie i prostotę. Jego budynki łączą to, co na zewnątrz z tym, co wewnątrz - podstawą są duże przeszklenia. Uważał, że duże wieżowce mogą być same w sobie atrakcyjne zamiast wtapiać się w otaczające je miasto.
Budował nie tylko wieżowce, ale też domy - minimalistyczne bryły pozbawione ornamentów. Wiele z jego prac nie zostało nigdy zrealizowanych.
Zdjęcie otwierające artykuł: Marcin Szneider
