Najciekawsze biblioteki w Polsce są nowoczesne i wygodne. Projektanci obalają mit o smutnych regałach z książkami! Urządzają biblioteki tak ja designerskie wnętrza, z pomysłem i na kolorowo, żeby zapraszały do czytania. To więcej niż biblioteki z książkami, to przestrzeń multimedialna, która łączy ludzi.

Biblioteka Nowy Horyzont

ul. Koszarowa 10A, Kraśnik

Kraśnicka biblioteka to nie tylko miejsce, w którym można wypożyczyć książki, ale i przestrzeń do aktywnego spędzania czasu. Za projekt odpowiada pracownia GK-Atelier Grzegorza Kłody, która zdobyła nagrodę w konkursie German Design Award 2024.

Biblioteka Nowy Horyzont w Kraśniku

Pomysł przyszedł projektantowi, gdy popijał kawę w jednej z wrocławskich kawiarni. Postanowił zaprojektować kraśnicką bibliotekę w stylu kawiarni z ogródkiem. Twórca projektu podzielił użytkowników biblioteki na trzy typy osobowości: introwertyków, ekstrawertyków oraz typ pośredni. Ten podział pomógł wydzielić trzy główne strefy, przeznaczone do różnych aktywności.

Część dla introwertyków zaaranżowano w dużej sali na parterze biblioteki. Znajdują się tam loże, w których można w samotności przeglądać książki czy odrabiać lekcje. Naprzeciwko nich, tuż przy oknie, umiejscowiono huśtawki przy małych stolikach kawowych.

Na parterze budynku biblioteki znajduje się także sala dla osób, których można nazwać "typem pośrednim". Jej centralnym punktem jest okrągła lada recepcyjna oraz kawiarniane stoły-drzewa z hokerami.

Przestrzeń dla ekstrawertyków znajduje się na piętrze biblioteki. To duża, otwarta sala przypominająca kawiarnię. Modułowe meble zaprojektowane na wymiar pozwalają na zaaranżowanie przestrzeni w zależności od potrzeb. Miejsce jest wykorzystywane podczas organizowanych tu wydarzeń kulturalnych, wernisaży czy spotkań lokalnej społeczności. We wnętrzu pojawiły się róże i błękity urozmaicone jasnym drewnem i roślinami. Elementem, który się wyróżnia, są tapety z motywami florystycznymi.

Stacja Kultura, Miejska Biblioteka Publiczna im. Floriana Ceynowy

ul. Starowiejska 2, Rumia

Stacja Kultura powstała w Rumi na Pomorzu, w miejscu, gdzie kiedyś znajdował się dworzec kolejowy. Powierzchnia była od lat nieużywana. Teraz stacja i biblioteka współistnieją w jednym miejscu i wzajemnie się przenikają. W wystroju biblioteki zastosowano elementy nawiązujące do kolejnictwa, takie jak półki na książki formą przypominające tory.

Miejska Biblioteka Publiczna im. Floriana Ceynowy w Rumi, Stacja Kultura

Biblioteka zdobyła pierwszą nagrodę w kategorii "Single Space Design" w międzynarodowym konkursie Library Interior Design Awards organizowanym w Stanach Zjednoczonych.

Bioteka, filia nr 6 Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego

Aleje Racławickie 22, Lublin

Bioteka powstała w dawnym lokalu kultowej restauracji z dancingiem Karczma Słupska, zamkniętej wiele lat temu. W Biotece znajdują się pełne bogatych zbiorów. Biblioteka mieści 18 tys. książek, 9 tys. audiobooków, 7 tys. filmów, jak również albumów muzycznych. Skąpana w zieleni zaprasza na spotkania i wydarzenia kulturalne.

Bioteka w Lublinie, proj. Grzegorz Kłoda GK-Atelier i Justyna Baran, fot. Grzegorz Kłoda

A wszystko zaczęło się od rewitalizacji lublińskiego Ogrodu Saskiego. Wnętrze biblioteki miało być naturalnym przedłużeniem ogrodu. W ten sposób pojawiły się zielony mech, tynk imitujący beton architektoniczny, opalane drewno na ścianach oraz mikrocement na podłogach. Autorami projektu jest pracownia architektoniczna GK-Atelier Grzegorz Kłoda, która na swoim koncie ma już nagrodę European Property Award za projekt "Biblioteki na Poziomie" w Lublinie.

Projekt Biblioteki również został nagrodzony: w konkursie German Design Award 2023 w kategorii Excellent Architecture - Interior Architecture oraz w plebiscytach European Property Awards 2022 i A' Design Award 2022.

Niespotykanym nigdzie indziej w Polsce pomyśle, wdrożonym przez Biotekę, jest to, że po wyjściu możemy trzymać w dłoniach nie tylko dobrą książkę, ale również… roślinę! Kwiatodzielnia jest jednym z obszarów działalności biblioteki. Bioteczna zieleń to nie tylko aranżacja wnętrz, ale również prowadzona na szeroką skalę edukacja proekologiczna.

Biblioteka na Poziomie, filia Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego

ul. Sławin 20, Lublin  

Ta biblioteka przypomina biurowy open space, ale jest od niego zdecydowanie ładniejsza, bardziej nastrojowa i sprzyjająca spotkaniom towarzyskim po pracy.

Miejska Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie, Biblioteka na Poziomie, proj. Grzegorz Kłoda GK-Atelier i Justyna Baran, fot. Piotr Arnoldes

Cała przestrzeń zasadza się na ciekawym pomyśle, który wpadł do głowy architektom: a gdyby tak można było chodzić po regałach? W ten sposób powstały ciekawe regały-schody. Bezpieczne i estetyczne schody kryją niewielkie wnęki dla dzieci.

Projektanci dodatkowo stworzyli stalową konstrukcję, która nadaje nieco industrialny klimat wnętrzom, a na konstrukcji ukryli antresolę ze stanowiskami komputerowymi i fotelami, na którą można się dostać, wchodząc… po regałach. Antresola jest ukryta wysoko pod dachem - z góry widać jak na dłoni całą bibliotekę.

Dopełnieniem wnętrza jest zieleń. Wprowadzenie sztucznej zieleni pozwoliło architektom na niestandardowe formy, kształty i kolorystykę. Znajdziemy tutaj zielone kule, fioletowy mech i liściaste wstawki między książkami.

Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna

ul. Boh. Warszawy 9a, Głuchołazy

Miejska i Gminna Biblioteka w Głuchołazach zlokalizowana jest w wyjątkowym budynku służącym kiedyś za kino. Obiekt popadał w ruinę, zachowało się z niego tylko jedno pomieszczenie wykończone cegłą ze sklepieniami wspartymi na kamiennej kolumnie.

Miejska i Gminna Biblioteka w Głuchołazach

Budowa biblioteki okazała się świetną okazją do rozszerzenia istniejącego obok Domu Kultury. Pomiędzy powstającą bryłą biblioteki oraz istniejącym budynkiem domu kultury wpasowano dwukondygnacyjny hol-łącznik. To tu zaprojektowano wielofunkcyjną przestrzeń służącą za miejscem na wystawy i wykłady, a także na foyer audytorium.

We wnętrzach panuje neutralna kolorystyka. Dominują biel i drewno, które stanowią idealne tło dla – najważniejszych w bibliotece – zbiorów książek. Efektownym akcentem są detale, takie jak stolarka, brama wjazdowa, poręcze oraz elementy infografik, które utrzymano w kolorze starego złota. Wybór kolorystyki nie był przypadkowy - nawiązuje bowiem do historii miasta Głuchołazy, które słynęło niegdyś z kopalni złota.

Projekt biblioteki zdobył nominację do nagrody architektonicznej im. Miesa van der Rohe 2022.

Biblioteka Raczyńskich

plac Wolności 19, Poznań

Biblioteka Raczyńskich pełni rolę jednej z najważniejszych instytucji kulturalnych Poznania. Powstała w 1829 r. W rozstrzygniętym w 2003 r. konkursie architektonicznym na rozbudowę jej historycznej siedziby pierwszą nagrodę otrzymała praca autorstwa JEMS, która założyła prawie trzykrotne powiększenie powierzchni historycznego gmachu.

Biblioteka Raczyńskich w Poznaniu

Projekt polegał na umieszczeniu informacji, katalogów i czytelni na  poziomie reprezentacyjnym pierwszego piętra (piano nobile). Ponadto trzy poziomy magazynów bibliotecznych architekci zawiesili nad strefą publiczną. To pozwoliło jeszcze bardziej otworzyć powierzchnię parteru i wydzielić księgarnię, galerię oraz kawiarnię. XIX-wieczny budynek jest połączony przeszklonym korytarzem z nowoczesnym budynkiem, którego fasada jest lekka, zbudowana z betonowych filarów, przez które prześwieca szkło.

Biblioteka Grafit, filia nr 5 Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Tadeusza Różewicza

ul. Namysłowska 8, Wrocław>

Miejska Biblioteka Publiczna Grafit utworzono, łącząc cztery dotychczas osobne filie MBP przy ulicach Roosevelta 22, Staszica 15, Żeromskiego 79 i Wyszyńskiego 75. Biblioteka Grafit zajmuje 619 metrów kwadratowych powierzchni, a wystrój jest dziełem Pracowni Projektowej Synergia.

Miejska Biblioteka Publiczna Grafit we Wrocławiu

Obecnie filia jest w pełni skomputeryzowana z systemem zabezpieczeń zbiorów. Na półkach znajdziemy 35 tys. książek, 5 tys. filmów DVD, 2 tys. płyt CD z muzyką, 1 tys. płyt z multimediami (grami i programami komputerowymi), 2 tys. pomocy edukacyjnych i 30 tytułów prasowych. Obok wypożyczalni w Bibliotece Grafit znajduje się także miejsce spotkań, kącik malucha i strefa relaksu z trybuną.

Grafit jest bardzo aktywny i zaangażowany w różne projekty, odbywają się tu wernisaże, wystawy, warsztaty. Niedawno w ramach Wrocławskiego Budżetu Obywatelskiego pojawił się nietypowy, ale wychodzący naprzeciw nowym preferencjom użytkowników, projekt "Wrocław czyta. Książkomaty". Książkomaty to urządzenia wyglądające jak paczkomaty, które pozwolą na wypożyczenie i zwrot książek przez całą dobę siedem dni w tygodniu. Wystarczy zamówić książkę online, podejść i odebrać w książkomacie. Kto wie, może również inne miasta pójdą za przykładem Wrocławia.

Sopoteka. Galeria kultury multimedialnej, filia Biblioteki Sopockiej

ul. Tadeusza Kościuszki 14, Sopot

"W dobie cyfryzacji mamy coraz mniej spotkań z papierową książką, a przecież żaden czytnike-booków nie zastąpi nam kontaktu z papierem, jego zapachu i faktury. Nie przyjdziecie do nas, my przyjdziemy do was!". Miasto Sopot postanowiło wyjść naprzeciw osobom, którym nieobce są książki, i otworzyło Sopotekę – pierwszą publiczną bibliotekę, która mieści się w… galerii handlowej Sopot Centrum na terenie dworca.

Biblioteka Sopoteka w Sopocie

Do Sopoteki wejdziemy jak do wielu innych sklepów znajdujących się obok. Miejsce zachęca przestrzenią. Znajdziemy w niej strefę z licznymi wspólnymi siedziskami oraz budkami, które przypominają plażowe kosze. Jest też specjalna strefa dla dzieci z grami i zabawkami.

Sopoteka to największa z filii Biblioteki Sopockiej. Łączy w sobie klasyczne podejście do książek z najnowocześniejszymi rozwiązaniami elektronicznymi i cyfrowymi. Biblioteka służy profesjonalnym sprzętem, audiobookami, filmami, dużą liczbą stanowisk komputerowych, a także konsolami.

Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka

ul. Bankowa 11a, Katowice

Biblioteka akademicka powstała z inicjatywy dwóch katowickich uczelni, Uniwersytetu Ekonomicznego i Uniwersytetu Śląskiego. Znajduje się w miejscu dawnego lodowiska. Monumentalny gmach poprzedzony jest centralnym placem uniwersyteckim pełniącym rolę forum.

Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka w Katowicach, fot. Jakub Certowicz / CINiBA

Bryła budynku złożona jest z dwóch prostopadłościanów: niższy odpowiada średniej wysokości budynków na terenie kampusu, wyższy podkreśla rangę miejsca (w tej części mieści się zamknięty księgozbiór).

Okładzina elewacji wykonana została z piaskowca, którego kolor naśladuje sąsiednie ceglane budynki. Abstrakcyjny kształt tej okładziny może się kojarzyć z książkami ustawionymi na regałach. Pomiędzy elementami okładziny są wąskie okna - za dnia przeszklone szczeliny zapewniają dopływ rozproszonego światła naturalnego do wnętrz biblioteki. Po zmierzchu sztuczne światło sączy się przez nie na zewnątrz.

Miejska Biblioteka Publiczna im. Jana Pawła II

ul. Minorytów 4, Opole

Budynek biblioteki zbudowany jest z dwóch różnych modułów: starszy to XIX-wieczna kamienica z neoklasycystyczną fasadą, nowy moduł o prostej formie wtapia się w otoczenie.

Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu

Główne wejście do biblioteki znajduje się w nowej części budynku. Miejsce to wyznacza przeszklona szczelina między pylonami (dawniej wieżami, tu betonowymi fragmentami na elewacji nowego modułu). Wydzielony pas chodnika przenika do wnętrza. Do wejścia prowadzi również parkowa aleja z pochylnią dla spacerowiczów.

Elewacja starej XIX-wiecznej kamienicy (odnowiona i adoptowana bez przebudowy) zestawiona została z nową, prostą formą. Oddzielenie stanowi przeszklona szczelina. Nowa część z pylonami ma w sposób symboliczny kojarzyć się z funkcją biblioteki - z tomami książek ustawionymi na półce. Ściany pokryte są gazetowym graffiti, które przedstawia ulubione teksty Edwarda Stachury z czasów studenckich. Całość płynnie przechodzi z zewnątrz do środka.

Reminiscencją z przeszłości jest fragment odnowionego średniowiecznego ceglanego miejskiego muru obronnego, który prowadzi z parku na poziom przystani na Odrze. Nad wspomnianym zejściem, na elewacji południowej, zaprojektowano balkony - symboliczne punkty obserwacyjne w miejscu dawnej baszty.

Autor
Najładniejsze biblioteki w Polsce. Zobacz 10 dizajnerskich bibliotek
Monika Utnik
Dziennikarka, wieloletnia redaktorka pism wnętrzarskich, absolwentka polonistyki i italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autorka książek dla dzieci. Zadebiutowała...