Za reedycję fotela „"F300" odpowiada marka Gubi. Jego autorem był francuski projektant Pierre Paulin. Fotel pojawił się w popularnym "Star Treku" (w kilku odcinkach serialu "Następnego pokolenia") oraz w filmie "W poszukiwaniu Spocka" (trzecim pełnometrażowym filmie z serii  Star Trek). Osiągnął sukces już w momencie zaprojektowania. Czy ponownie zrobi furorę?

Fotel F300, który został bohaterem

- F300 doskonale uosabia podejście mojego ojca do projektowania i równowagę między rzeźbą, elegancją i komfortem, których szukał w swojej pracy - powiedział Benjamin Paulin, syn Pierre’a Paulina, który stworzył słynny fotel. I dalej: - Projekt jest zakorzeniony w badaniach i praktycznym zrozumieniu tego, jak ludzie siedzą. F300 ma taki kształt, że prawie niemożliwe jest, aby się nie zrelaksować, gdy się w nim siedzi - dodaje Benjamin.

Fotel F300 projektu Pierre'a Paulina, fot. Gubi

Kiedy więc firma Gubi postanowiła zmodernizować oryginalny model F300 zaprojektowany przez Pierre'a Paulina podeszła do tego zadania z szacunkiem dla jego historii, kunsztu i komfortu, odrobinę go modyfikując i dostosowując do wymogów życia w XXI wieku. Ponieważ zachowało się niewiele dokumentów na temat produkcji fotela, Gubi przeprowadziło rygorystyczne badanie istniejących modeli. 

F300, zaprojektowany pod koniec lat 60. przez ojca futuryzmu, już w momencie powstania zyskał status ikonicznego. Projekt Pierre’a Paulina wyróżniał się na tle innych mebli z tego okresu nie tylko rzeźbiarską i futurystyczną formą – został zaprojektowany z myślą o maksymalnej wygodzie. 

Krzesła F300 po raz pierwszy pojawiły się w The Search for Spock, jako siedzenia w stołówce Earth Spacedock. Następnie zostały ponownie wykorzystane w kwaterach załogi i gości Enterprise-D w The Next Generation. Fot. Gubi

Fotel odzwierciedla wczesne ambicje Pierre'a Paulina jako rzeźbiarza. Pierwotnie wykonany był z włókna szklanego i poliuretanu - dziś, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, marka Gubi używa tworzywa polimerowego powstałego w wyniku recyklingu tworzyw sztucznych.

Rozszerzono również gamę kolorystyczną. Stelaż fotela dostępny jest w kolorze alabastrowej bieli i bardzo jasnej pastelowej zieleni. Tapicerka natomiast występuje w sześciu odcieniach: od beżu, przez czerwień, brąz aż po ciemny grafit. 

Kim był Pierre Paulin?

Pierre Paulin urodził się w 1927 roku. Jego ojciec był Francuzem, a matka pół Szwajcarką, pół Niemką. Dorastał we Francji obserwując pracę swoich wujków. Jeden, ze strony ojca, Georges Paulin, wynalazł mechaniczny system składanego dachu Eclipse i współpracował z markami Peugeot, Bentley i Rolls Royce. Drugi wujek, Freddy Stoll, był rzeźbiarzem i zaszczepił w młodym Paulinie przekonanie, że przedmiot powinien być piękny pod każdym kątem.

Pierre Paulin, fot. Wikimedia Commons

Pierre studiował we Francji - najpierw ceramikę w Vallauris, a następnie rzeźbę w kamieniu w Burgundii. Zamierzając zostać rzeźbiarzem. Niestety zerwane ścięgno w prawym ramieniu zniweczyło jego plany pójścia w ślady wujka-rzeźbiarza. Zapisał się więc do szkoły projektowania École Camondo w Paryżu, gdzie nauczyciel zachęcił go, żeby dołączył do warsztatu projektanta mebli Marcela Gascoina. Tam Pierre był praktykantem. Wśród inspiracji wymieniał Raya i Charlesa Eamesów oraz George'a Nelsona i, podobnie jak Nelson, uważał się za funkcjonalistę, który dodaje do swojej pracy "dwie małe krople poezji".

Fotel Ribbon pojawił się w Star Trek. Po raz pierwszy w odcinku The Original Series „The Cloud Minders”. W „The Cloud Minders” krzesło to jest symbolem bogactwa i statusu wyższej klasy społeczeństwa podzielonego na kasty. Natomiast w TNG jest odwrotnie: to synonim komfortu i estetyki dostępnej dla wszystkich obywateli Federacji w postkapitalistycznym społeczeństwie opartym na współpracy i równości. Oryginalnie fotel był pomarańczowy. Fot. artifort.com

Jego nisko zawieszone meble zapewniły nowe spojrzenie na życie, a jego eklektyczne i rzeźbiarskie podejście do projektowania odzwierciedlało nastrój swingujących lat 60. W 1975 roku zaprojektował wygodny fotel Pacha Lounge Chair, oddający ducha lat 70. Hedonistyczny, falisty styl projektów Paulina sprawił, że objęli go patronatem francuscy prezydenci, Georgesa Pompidou i François Mitterranda, dla których udekorował część Pałacu Elizejskiego.

Fotel Pacha Lounge Chair Paulin zaprojektował w 1975 roku. Tórca fotela stał się pionierem nowoczesnego stylu życia. Organiczne kształty Pacha zostały zaprojektowane tak, aby "służyć ciału". Pacha Lounge Chair wygląda dziś tak nowocześnie, jak wtedy, gdy zostało zaprojektowane. Fot. artifort.com

Paulin nie chciał jednak wykorzystać tego sukcesu, ani nie marzył o rekomendacjach. Zaszył się w górach Cévennes w południowej Francji. Wszystkie swoje wysiłki włożył w zaprojektowanie wiejskiego domu - ostatniego arcydzieła przed śmiercią, która nastąpiła w 2009 roku w wieku 81 lat.

Przed jego śmiercią żona, Maïa Wodzislawska-Paulin, ich syn Benjamin i żona Benjamina Alice Lemoine (której matka była kolorystką Paulina i przyjaciółką rodziny) stworzyli rodzinne przedsięwzięcie o nazwie "Paulin, Paulin, Paulin", aby zadbać o spuściznę projektanta. Człowieka, któremu należy się uznanie, na które zasługiwał za życia, ale był zbyt skromny, by o nie zabiegać.

Pomysł na Mushroom przyszedł do głowy projektantowi, gdy obserwował na plaży kobiety ubrane w kostiumy kąpielowe oraz ich piękne krągłości. Fot. artifort.com
Krzesła Pierre'a Paulina zostały wykorzystane w Star Trek, większość z nich w The Next Generation. Tulip Midi (F549) pojawia się w kilku kwaterach załogi i w ambulatorium. Fot. artifort.com

Dziś Paulin ma oddanych fanów wśród kolekcjonerów designu, a jego prace można znaleźć w kolekcjach sztuki współczesnej i designu na całym świecie, od Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Nowym Jorku po Muzeum Wiktorii i Alberta w Londynie i Centre Pompidou w Paryżu.

Te przedmioty i meble zagrały w "Star Treku"

W kultowym filmie grało więcej przedmiotów i mebli niż tylko fotel Paulina. Wiele zaprojektowali znani projektanci, którzy przeszli do historii designu, lub ją tworzą na naszych oczach. Pokazujemy zaledwie kilka z całej puli słynnych projektów.

Czajnik 9093 - śpiewający gwizdek

Michael Graves dla Alessi, 1985, w produkcji

Michael Graves był amerykańskim architektem i projektantem przemysłowym, czołowym przedstawicielem postmodernizmu. Był autorem pierwszego produktu amerykańskiego projektanta w katalogu Alessi. Jego czajnik 9093 łączy w sobie cechy postmodernizmu i popkultury. Sprzedał się w największej liczbie sztuk w całej historii firmy. 

Czajnik 9093 projektu Michaela Graves'a z 1985 roku. Fot. Fabryka Form
Czajnik 9093 pojawił się w kilku odcinkach Voyagera jako czajnik do herbaty Neelixa w mesie Voyagera. Na potrzeby filmu nie ma on gwizdka. Fot. star-trek.design

Oryginalnie gwizdek ma formę ptaszka, ale został on usunięty na potrzeby filmu. Użyto go w odcinku "The Next Generation" - "The Survivors" w Uxbridge House oraz w kilku odcinkach "Voyagera" jako czajnik do herbaty Neelixa w mesie Voyagera.

Pojemniki na olej i ocet - mały przedmiot wielkiego projektanta

Achille Castiglion dla Alessi, 1984, nie jest już produkowany

Achille Castiglioni był włoskim projektantem mebli i wzornictwa przemysłowego. Współpracował ze swoim bratem, Pier Giacomo. Był pionierem współczesnego włoskiego designu i jednym z najbardziej wpływowych jego bohaterów. Najbardziej znany jest z lampy Arco oraz Toio, które zaprojektował dla legendarnej marki oświetleniowej Flos, i które znajdują się w stałej kolekcji Muzeum Sztuki Nowoczesnej MoMA w Nowym Jorku. Mawiał: "Moja metoda polega na ciągłej redukcji. Proces ten trwa, dopóki nie znajdę głównego komponentu: kształtu lub cechy które spowodują, że projektowany przedmiot spełni swoją funkcję. Chcę móc powiedzieć: mniej już się nie da".

- Design nie powinien być trendy. Dobre wzornictwo powinno trwać w czasie tak długo, jak to możliwe - powiedział ojciec chrzestny włoskiego XX-wiecznego designu Achille Castiglioni. Fot. star-trek.design
Pojemnik na oliwę i ocet Achille Castiglionego (na szklanym stoliku). Fot. star-trek.design

Pojemniki na olej i ocet ma charakterystyczne uszy ze stali nierdzewnej, które utrzymują pokrywki podczas nalewania płynu. Pojemniki zostały wykorzystane jako dekoracja kwater załogi w kilku odcinkach serialu "The Next Generation".

Armug - kubek teorektyka

Aldo Rossi dla Alessi, 1991, nie jest już produkowany

Aldo Rossi, czołowy zwolennik postmodernistycznego wzornictwa, zasłynął nie tylko jako architekt. Był również, a może przede wszystkim, znakomitym teoretykiem architektury i dydaktykiem wykładającym na kilku uczelniach. 

Oprócz publikacji zajmował się też projektowaniem przedmiotów codziennego użytku. Współpracował głównie z marką Alessi, dla której projektował przedmioty codziennego użytku nawiązujące formą do budynków architektury współczesnej. Wśród nich: ekspresy do kawy The Conical oraz La Cupola, krzesła Paris i Milan czy stolik Consiglio. 

Kubek Armug projektu Aldo Rossiego. Fot. star-trek.design

Jego kubki Armug zostały wykorzystane w odcinku "The Next Generation" - "Lower Decks" w Ten Forward, a także w kilku odcinkach "Voyagera". Są częścią spuścizny produktów, które zaprojektował dla Alessi.

Lampa stołowa Shogun - inspiracja Japonią

Mario Botta dla Artemide, 1986, w produkcji

Mario Botta to szwajcarski architekt i projektant przemysłowy. Jako architekt stoi w opozycji do współczesnych mu tendencji, próbując powrócić do ponadczasowych wartości i wiecznego ładu. Wykorzystuje proste geometryczne kształty, z których tworzy niezwykłe obiekty. Bawi się grawitacją, symetrią, przestrzenią. Zwraca szczególną uwagę na światło. Wpływ na rozwój jego osobowości twórczej miały trzy czynniki: miejsce urodzenia, zamiłowanie do architektury średniowiecznej oraz kontakt z wielkimi architektami XX wieku: Carlo Scarpą, Louisem I. Kahnem i Le Corbusierem.

Lampa Shogun projektu Mario Botty. Jej regulowany dwuwarstwowy klosz tworzy różne cienie przez perforowane stalowe płyty, a jego czarno-biały korpus w paski przywołuje na myśl tradycyjne domy Toskanii. Fot. star-trek.design
Lampa Shogun pojawiła się w odcinku The Next Generation - A Matter of Perspective, w sypialni na stacji badawczej Tanuga IV. Fot. star-trek.design

Oprócz głównej działalności Botta projektuje również przedmioty codziennego użytku. Lampa stołowa Shogun, pokaźnych rozmiarów, ma wygięte w łuk blachy perforowane. Górne elementy są regulowane niezależnie od siebie. To jeden z tych ikonicznych projektów, który na zawsze wpisały się w światową historię designu. Dziś można go oglądać w Metropolitan Museum w Nowym Jorku. 

Lampa Shogun Botty została zaprojektowana dla producenta luksusowego oświetlenia, Artemide i wykorzystana w odcinku The Next Generation "A Matter of Perspective", w sypialni na stacji badawczej Tanuga IV.

Stolik E1027 - ikona modernizmu

Eileen Gray dla ClassiCon, 1927, w produkcji

Eileen Gray była irlandzką architektką, projektantką mebli i pionierką wczesnego modernizmu. Stolik E1027 to klasyk klasyków, który stał się jedną z najpopularniejszych ikon wzornictwa XX wieku. Jego nazwa pochodzi od willi E 1027 "Maison en bord de mer", który Eileen Gray zbudowała dla siebie i swojego partnera, Jeana Badovici. Natomiast nazwa kodowa pochodzi od E jak Eileen, 10 jak Jean (J to dziesiąta litera alfabetu), 2 jak B(adovici) i 7 jak G(ray). Le Corbusier od razu zakochał się w willi i był o nią zazdrosny (podobno też o samą Eileen). Z czasem zazdrość przerodziła się w zawiść, która sprawiła, że Eileen nigdy więcej do willi nie wróciła. Obecnie dom jest udostępniony do zwiedzania. 

Stolik E1027 autorstwa Eileen Gray stanął w jej willi, którą zaprojektowała dla siebie i swojego partnera, Jeana Badovici. Fot. star-trek.design
Eileen Gray mówiła o sobie, że jest architektem bez dyplomu i projektantem bez wykształcenia. Mimo to stworzyła ikoniczny fotel, który stworzył scenografię w równie ikonicznym filmie. Na zdjęciu stolik znajduje się po lewej stronie. Fot. star-trek.design

Stolik jest chromowany, a blat ma ze szkła. Jest też regulowany. Został zaprojektowany jako stolik boczny i wykorzystany w filmie "The Search for Spock", w salonie oficerskim Gwiezdnej Floty.

Papyrus - krzesło wiklinowe w wersji light

Ronan i Erwan Bouroullec dla Kartella, 2008, w produkcji

Bracia Ronan i Erwan Bouroullec to współcześni francuscy projektanci przemysłowi. Ich praca obejmuje wiele dziedzin: od projektowania małych przedmiotów po aranżacje przestrzenne i architekturę, od rzemiosła po meble na skalę przemysłową, od rysunków po filmy wideo i fotografię. W swoim dorobku mają limitowane kolekcje przedmiotów oraz instalacje: na przykład stworzony dla Swarovkiego kryształowy żyrandol, który zawisnął w Wersalu. Współpracują z Vitrą, Axor, Steelwood, Kartell, Magis czy Ligne Roset. Bracia Bouroullec słyną m.in. z łączenia różnych materiałów. Również w tym projekcie skojarzyli ze sobą tkaniny oraz ultraelastyczną piankę poliuretanową.

Krzesło Papyrus - jego nazwa nawiązuje do lekkości prezentowanego tu modelu, uzyskanej za sprawą przeźroczystego poliwęglanu użytego do produkcji mebla. Retro charakter tego modelu podkreśla również paleta kolorów w "starym stylu. Dostępny jest również model kryształowy. Fot. star-trek.design
Ronan i Erwan Bouroullec zaprojektowali krzesło Papyrus dla znanej włoskiej firmy Kartell. Fot. star-trek.design

Twórcy krzesła Papyrus postanowili odświeżyć wizerunek tradycyjnego wiklinowego fotela, dość przewrotnie nadając mu nazwę Papyrus. Nawiązuje ona do lekkości krzesła, uzyskanej za sprawą przeźroczystego poliwęglanu. Krzesła Papyrus zostały wykorzystane w odcinku Picard "Maps and Legends" jako siedzenia na patio w domu Raffiego Musikera w Vasquez Rocks.

Autor
Grał w Star Treku, dziś podbija salony! Kultowy fotel F300 powraca po 50 latach
Monika Utnik
Dziennikarka, wieloletnia redaktorka pism wnętrzarskich, absolwentka polonistyki i italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autorka książek dla dzieci. Zadebiutowała...