Józef Chierowski był człowiekiem skromnym. Niewiele wiemy o dzieciństwie i młodości Chierowskiego, za to bardzo dużo o fotelu, który zaprojektował. Wolał, aby opowiadały o nim przede wszystkim solidne, funkcjonalne i bardzo komfortowe meble, które tworzył.
O polskim designie można zacząć mówić dopiero od przełomu XIX i XX wieku, kiedy Polska była pod zaborami. Pierwszą próbą stworzenia czegoś, co by mogło być nazwane narodowym rzemiosłem i sztuką użytkową, był styl zakopiański. To wyzwanie podjął Stanisław Ignacy Witkiewicz.
Jednak prawdziwy wpływ na narodziny polskiego designu miały założone w 1913 roku Warsztaty Krakowskie, które skupiały pracownie meblarskie, tkackie, hafciarskie, zabawkarskie, ceramiki, rzeźby. Wybuch I wojny światowej pokrzyżował plany rozwoju rodzimego rzemiosła. Ale po odzyskaniu przez Polskę niepodległości Warsztaty Krakowskie wznowiły prężnie swoją działalność i istniały do 1925 roku. Ich dzieło kontynuowała Spółdzielnia Artystów ŁAD w Warszawie. Był to czas, kiedy meble reprezentowały wyjątkowo funkcjonalne rozwiązania do małym wnętrz.
Po zakończeniu II wojny światowej w 1950 roku powstał Instytut Wzornictwa Przemysłowego, który zapoczątkował design w pełnym znaczeniu tego słowa. Założony przez Wandę Telakowską, był jednym z pierwszych takich instytucji w Europie. Świadomy powojennej polskiej rzeczywistości skupił się na produkcji mebli do małych mieszkań w blokach, zgodnie z zasadą komunizmu, że wszyscy obywatele są równi i po równo mają, tak w sferze ekonomicznej, jak w sferze wnętrz. W świadomości Polaków najbardziej utkwiły meblościanki, a przecież lata 50. i 60. dostarczyły nam wiele niezapomnianych projektów krzeseł, foteli i stolików. Jednym z takich mebli jest fotel Józefa Chierowskiego.
Kim był Józef Chierowski?
Józef Chierowski urodził się w 1927 roku we Lwowie. Oprócz mebli projektował także... pianina dla Wytwórni Instrumentów Muzycznych w Kaliszu i Legnicy. W 1952 roku uzyskał dyplom z architektury wnętrz na uczelni we Wrocławiu. W 1976 roku związał się na stałe z wydziałem, zostając kierownikiem Katedry Wzornictwa. Prowadził tam jedną z pracowni dyplomujących. Józef Chierowski funkcję kierownika katedry sprawował do końca 1980 r., po czym wrócił do Katedry Architektury Wnętrz i zaczął wraz z Piotrem Karpińskim prowadzić Pracownię Projektowania Mebla.
Józef Chierowski był związany z Fabryką Mebli w Świebodzicach. Pod koniec lat 50. XX wieku zaprojektował fotel 366, masowo produkowany w okresie PRL-u. Ponadto, działając między innymi we wrocławskim Miastoprojekcie, zaprojektował wnętrza Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej we Wrocławiu i w Kaliszu, wnętrza Kliniki Chirurgii Urazowej Akademii Medycznej we Wrocławiu, wnętrza Dolnośląskiego Centrum Diagnostyki Medycznej "Dolmed" (1977, projekt zespołowy) oraz liczne meble, za które uzyskał m.in. nagrodę Rady Wzornictwa (1960) oraz nagrodę Miastoprojektu (1974).
Fotele Chierowskiego - artysta debiutuje po pożarze
Rok 1959 stanowił w karierze Chierowskiego punkt zwrotny. Dostał bowiem od Świebodzickiej Fabryki Mebli zadanie przygotowania prostego, nie wymagającego demontażu mebla.
Fabryka ucierpiała właśnie w pożarze, dlatego by wznowić jej działalność trzeba było wystartować z nowym, pomysłowym fotelem, który ponownie zwróci oczy wszystkich na Świebodzice. Wytwórnia podkreśliła, że ma to być mebel, który sprzeda się w jak największej ilości egzemplarzy.
Tak powstało krzesło 366. Fotel Chierowskiego był bardzo nowoczesny jak na owe czasy - jeden z pierwszych w Polsce produkowanych z wykorzystaniem wypełnienia w postaci syntetycznego tworzywa silikonowego. Tapicerka w naturalnych kolorach ziemi i przytwierdzone do ramy pasy wzbudziły uznanie. Nogi w kształcie litery "A" łączyły się z wygodnym siedziskiem za pomocą śrub montażowych (nie taki był pierwotny zamysł projektanta, ale z uwagi na brak odpowiednich mocowań do połączenia użyto śrub).
Powstała również wersja fotela na ramie ze stalowych rur. W 1959 roku model został zaprezentowany na III Targach Krajowych w Poznaniu. Fotel Chierowskiego sprzedał się w rekordowej liczbie ponad 500 tys. egzemplarzy. Był eksportowany za granicę.
Jakie inne meble projektował Józef Chierowski?
Przemysł meblarski okresu PRL-u płodny był w nowe projekty zrywające ze starym podejściem do produkcji mebli. Zmian tych oczekiwały władze kierujące Zjednoczeniem Przemysłu Meblarskiego w Poznaniu, które brutalnie weryfikowane były przez trudne powojenne czasy i ciągłe odbudowywanie kraju. Liczyły się meble proste, funkcjonalne i odpowiednio małe, by nie zabierały dużo miejsca. Projektanci odpowiadali tym potrzebom, dodając coś jeszcze - walor estetyczny. Meble z lat 60. były po prostu ładne i wcale nie gorsze od ówczesnym projektów skandynawskich. W ten kierunek wpisywał się jak najbardziej Chierowski, który oprócz krzesła 366 miał na swoim koncie również inne projekty.
Fotele Chierowskiego wracają po latach
Moda na meble retro legła u podstaw marki 366 Concept. Od 2014 roku konsekwentnie wskrzesza ona ikony polskiego designu. Uzyskawszy wyłączne prawa patentowe, odtwarza zapomniane meble z lat 60., które po odwilży zaowocowały świetnymi projektami polskich artystów. To właśnie wtedy powstały fotele, krzesła i stoliki, takie jak krzesło 200-190, Lisek, słynny RM58 projektu Modzelewskiego, stolik "jamnik" czy "łezka". Marka bazuje na oryginalnych rysunkach z tamtych lat.
Nazwa marki wzięła się od fotela 366 Józefa Chierowskiego, który odświeżyła jako pierwszy. Ale wśród mebli tego projektanta pojawiły się także inne, m.in. krzesło fotelowe VAR, zwane także potocznie Agą, które zostało zaprojektowane w połowie lat 70.
Siedzisko do brydża - fotel VAR Józefa Chierowskiego
Projekt powstał w czasie, w którym twórca wraz ze swoimi przyjaciółmi spędzał wieczory i noce na graniu w brydża. Znajomi żartowali, że Chierowski powinien zaprojektować wygodne siedzisko przystosowane do długich rozgrywek. Słowa przerodziły się w rzeczywistość.
Premiera fotela VAR zbiegła się z ówczesną falą fascynacji klubami dyskusyjnymi i czytelniczymi. Powstały pierwsze Empiki, czyli kluby prasowe. Jeden z nich, we Wrocławiu, został zaprojektowany przez Chierowskiego.
Odtworzenie projektu Chierowskiego było tym razem dla 366 Concept - Retro Furniture trudniejsze niż w przypadku innych reedycji zrealizowanych przez markę. Wszelkie rysunki techniczne zaginęły i jedynie dzięki pomocy córki Chierowskiego, Katarzyny, oraz dużej liczbie modeli próbnych, udało się marce odtworzyć dynamikę linii i proporcje krzesła VAR. Razem z fotelem 366 przeszły do legendy.
Mimo że Chierowski projektował wnętrza i stworzył kilka innych mebli, artysta pozostawał w cieniu swojego fotela 366. Dzięki niemu został jednak zapamiętamy, a legendarny już model na stałe wszedł do kanonu designu.
