30 września 2024 roku zmarł Peter Opsvik. Norweg na wiele lat przed współczesnymi ortopedami wskazywał, jak ważne jest ergonomiczne siedzenie. Projektował krzesła, o których mówił, że „to sposób na życie”.

Peter Opsvik chciał zaprojektować krzesło, które może być używane zarówno do lekkiej drzemki, jak i do pracy przy komputerze. 

Kim był Peter Opsvik

Peter Opsvik urodził się w 1939 roku w Norwegii. Jest jednym z wiodących na świecie projektantów krzeseł. Tworzy siedziska, które inspirują do poszukiwania i przyjmowania przeróżnych pozycji ciała, wygodnych i ergonomicznych. Podczas gdy inni szukali idealnej pozycji siedzącej, on postawił na zmienność i ruch. Jego ikonicznym krzesłem jest Tripp Trapp. Prywatnie grał amatorsko free jazz i jest ojcem muzyka jazzowego Eivinda Opsvika. Projektant zmarł 30 września 2024 roku, w wieku 85 lat

Peter Opsvik - norweski projektant ergonomicznych krzeseł

Fotel Gravity - pozycja ma znaczenie

Peter Opsvik zamiast projektantem równie dobrze mógłby zostać ortopedą, rehabilitantem czy ekspertem od ergonomii. Ale wybrał design. I słusznie, bo to, o czym mówią lekarze, on od razu wcielał w życie.

Peter Opsvik poszukiwał wygodnych pozycji do siedzenia. Wygodnych, ale zawsze ergonomicznych, które pozwalałyby swobodnie ułożyć ciało. Zwykle przyjmujemy na krześle jakąś pozycję. Po czym po jakimś czasie ją zmieniamy. Zmienność bowiem jest naturalna. „Najlepsza pozycja siedząca to ta następna” - tłumaczył zjawisko Peter. Dlatego skupiał się na tym, by jedno krzesło pozwalało na uzyskanie jak największej liczby możliwych wariantów siedzenia. Przykładem może być fotel Gravity. Opsvik mówił o nim: „Po chwili odpoczynku chcemy być aktywni, a po chwili aktywności chcemy odpocząć. Dlaczego nie możemy naprzemiennie przyjmować aktywnej i leżącej pozycji ciała na jednym i tym samym krześle?”. Gravity „to nie jest krzesło, to sposób na życie”. Tradycyjnie ludzie mają jeden mebel do odpoczynku, a drugi do aktywności. Opsvik połączył obie funkcje w jednym.

Tworzył krzesła, które powodują ruch

Od lat 70. XX wieku tworzył siedziska, które ułatwiały przyjmowanie przeróżnych ułożeń ciała. Ruch to była jego specjalność, którą zapisał się w świecie designu.
Próbował przezwyciężyć stereotypowe nawyki siedzenia „grzecznie” i „nieruchomo” dzięki swoim niekonwencjonalnym rozwiązaniom.

Krzesło HÅG Capisco Puls jak wyjaśnia Peter Opsvik - inspirowane było dynamiczną postawą jeźdźca na koniu. Siedzisko i oparcie mają wycięte miejsca na ręce i nogi, dzięki czemu użytkownik może swobodnie zmieniać pozycje ciała

„Przeciwieństwem zmienności jest fiksacja lub monotonia. W każdym sensie, fizycznym i mentalnym, dosłownym i przenośnym, zmienność jest pozytywna, a monotonia negatywna” - twierdził designer. Tworzenie siedzeń, które powodują ruch, to był jego główny cel.

Krzesło dla dzieci Tripp Trapp - ikona skandynawskiego designu

Ten artykuł można byłoby wypełnić tylko cytatami z Opsvika. Wypowiadał się na tematy dotyczące ciała, ruchu, ergonomii. Na przykład kiedy zaprojektował swoje najsłynniejsze krzesło Tripp Trapp, które rośnie razem z dzieckiem, mówił niczym ekspert w dziedzinie medycyny: „Większość głównych ruchów, które wykonujemy, jest kontrolowana przez nasze stopy. To częste i dynamiczne użycie mięśni nóg ułatwia przepływ krwi, dzięki czemu zarówno mózg, jak i ciało funkcjonują lepiej”. I dodawał, jaki cel przyświeca krzesłu: „Mocno wierzę w wartość życia rodzinnego przy stole i interakcji dzieci z dorosłymi”.

Tripp Trapp powstał w 1972 r. Opsvik szukał krzesła odpowiedniego dla swojego syna Tora, a gdy nie mógł znaleźć, zaprojektował je sam. Tripp Trapp rośnie razem z dzieckiem i zapewnia mu uczestniczenie przy rodzinnym stole. W 2002 roku wprowadzono wersję „Newborn” - fotelik dla niemowlaka ma regulowany kąt nachylenia

Na marginesie, Tripp Trapp to dzisiaj ikona skandynawskiego designu. Krzesło sprzedało się jak dotąd w 13 milionach egzemplarzy.

Peter Opsvik i jego krzesło Garden

Krzesło Garden pokazuje, w jaki sposób można przełamać zasadę „siedzenia ładnie”. Może powinniśmy bardziej zwracać uwagę na to, co mówią nam nasze ciała, a mniej przejmować się normami? Garden przypominający drzewo to bardziej dzieło sztuki niż krzesło. „Staliśmy się siedzącym społeczeństwem z dość ograniczonym poglądem na to, jaką powinniśmy przyjąć pozycję podczas siedzenia” - twierdził Peter Opsvik.

Peter Opsvik i jego krzesło Garden, które przypomina drzewo

Peter Opsvik - kreatywność przede wszystkim

Peter Opsvik pracował zadaniowo: potrzeba - rozwiązanie. Wyjaśniał, że ludzie często myślą zbyt konwencjonalnie. Ale gdy śnimy, myśli, pomysły i doświadczenia mieszają się swobodnie, bez ograniczeń. Uważał, że to właśnie z tego pozornie nieuporządkowanego impulsu snu może rodzić się wybuch kreatywności. A czy jego kreatywność była rezultatem nieokiełznanych snów, niech już pozostanie tajemnicą jego własnego umysłu. 

Wysokość siedzenia krzesła Actulum można regulować w zależności od potrzeb. Kąty siedzenia zmieniają się, gdy całe krzesło się przechyla
Autor
Nie żyje Peter Opsvik - wizjoner ergonomicznego designu, twórca kultowego Tripp Trapp
Monika Utnik
Dziennikarka, wieloletnia redaktorka pism wnętrzarskich, absolwentka polonistyki i italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autorka książek dla dzieci. Zadebiutowała...