W 2024 roku mija 10 lat od debiutu Malwiny Konopackiej. Wazon OKO dał jej przepustkę do wielkiego świata. Praca stała się jedną z ikon współczesnego polskiego designu. Ceramiczne projekty Malwiny Konopackiej znajdują się w licznych kolekcjach prywatnych oraz w kolekcji designu Muzeum Narodowego w Krakowie. Są też regularnie prezentowane na wystawach w Polsce i za granicą - w Europie, Japonii czy Stanach Zjednoczonych.

Kolorowe, zabawne, zaskakujące. Ale też proste i funkcjonalne. Wazony i kubki Malwiny Konopackiej mają wszystko to, czym powinny być przedmioty użytkowe. W 2014 roku stworzyła swój pierwszy wazon. Nazwała go OKO, bo w obłej formie znajdują się owalne zagłębienia. - Początkowo miały to być tylko oczy - obwódki kobaltowe wokół zagłębień i czarne źrenice - opowiada artystka. - Gdy odebrałam jedyny egzemplarz, na dzień przed wysyłką na wystawę, okazało się, że tlenek kobaltu użyty do malowania pozostawił w zagłębieniach delikatne kropeczki, powstałe prawdopodobnie przy czyszczeniu i odmuchiwaniu wazonu, a na samej bryle było kilka plam. Domalowałam na tym egzemplarzu czarne mazy. I tak naprawdę dzięki przypadkowi wzór stał się dużo ciekawszy - wspomina. Odtąd Malwina Konopacka tworzy różne wersje wazonu OKO i stale powiększa swoje kolekcje o kubki, patery i świeczniki.

Od tego się zaczęło! Malwina Konopacka zadebiutowała wazonem OKO No. 1, który ozdobiła odręcznymi ilustracjami oczu i graficznymi kreskami. - Zostałam zaproszona do udziału w TOKIO Design Days, czas gonił i i ostatecznie udało mi się stworzyć tylko jeden odlew, w małej żoliborskiej pracowni ceramiki - wspomina artystka. Wkrótce wazon OKO pojawił się w sztuce Doroty Masłowskiej „Inni Ludzie”.

Kim jest Malwina Konopacka?

Malwina Konopacka, projektantka i ilustratorka, urodziła się w Warszawie w 1982 roku. Studiowała Wzornictwo Przemysłowe w warszawskiej ASP i ilustrację na Universität der Künste w Berlinie. Współpracowała z wydawnictwem Lampa i Iskra Boża, magazynami Elle i Bluszcz. Jej ilustracje pojawiały się na łamach takich tytułów, jak Machina, Podróże, Gaga, Architektura, Przekrój.

Malwina Konopacka z totemem Mama. Fot. Kasia Marcinkiewicz
Każda z kolekcji jest odmienna, ale nie zrywa ze swoją klasyczną formą. Wśród wazonów na zdjęciu znajdują się obiekty "tęczowe" z serii Forms. Fot. Bartek Zabielski

Malwina Konopacka już od dzieciństwa była szczególnie uwrażliwiona na piękno ukryte w grafikach, malarstwie czy wszechobecnej w jej domu rodzinnym literaturze na temat sztuk plastycznych. Kochała rysować. Z pasji do ilustracji zrodziły się pierwsze wazony OKO - artystka chciała sprawdzić, jak odnajdzie się rysunek w trójwymiarowym świecie przedmiotów codziennego użytku.

Prace Malwiny Konopackiej - niezależnie od materiału, w jakim są wykonane (szkło, papier, ceramika), łączy wyrazista i rozpoznawalna kreska. Rysunki są proste i syntetyczne. Powstają tradycyjnymi metodami: wpierw na papierze, następnie są szkicowane piórkiem i tuszem, potem dzięki cyfrowym technologiom zostają obrabiane i aplikowane na trójwymiarowe obiekty. 

Pojemny kubek z charakterystycznym dla projektów Malwiny Konopackiej uchem - preclem. Dostępny w kolorach białym, kremowym, różowym, czerwonym, niebieskim i kobaltowym.

Malwina Konopacka: słynne wazon OKO i jej kolekcje

Wazon OKO stał się punktem wyjścia do następnych projektów. Jego większa wersja, Teresa, ma również owalne zagłębienia-oka, ale w formie wypustków - kolorowych ceramicznych kółek doczepionych do wazonu, które zwane są przez projektantkę preclami. 

Wazon - malowane kaktusy

Ten sam model wazonu pojawił się jako baza w kolejnych edycjach. Pierwsza seria Kobalt nawiązywała do tradycyjnej porcelany miśnieńskiej czy Royal Copenhagen, które wykorzystywały ten kolor do tworzenia słynnych wzorów - wzoru cebulowego i muszelkowego. A kolekcji Jungle Malwina zaprezentowała ręcznie malowaną ceramikę w motywy roślinne, takie jak kaktusy, liany czy liście palm.

Wazon z serii Kobalt został ręcznie ozdobiony charakterystyczną kreską Malwiny.
Kolekcja Jungle inspirowana była bujną zielenie tropików. Została wyróżniona nagrodą MUST HAVE w Łodzi.

Wazon OKO - od samochodu do ceramiki 

W kolejnych kolekcjach Malwiny Konopackiej znalazły się wazony OKO, które miały coraz śmielsze zdobienia i zestawienia kolorówSeria AutoOKO powstała we współpracy z marką DS - francuskim producentem samochodów klasy premium. Malwina Konopacka przygotowała kolekcję wazonów inspirowanych latami 60. w Paryżu i w Polsce. Geometryczne wzory przeplatają się z tymi autorskimi. Sześć wazonów z serii pomalowanych zostało lakierami samochodowymi, co nadało im połysku i metalicznego wykończenia.

Wazony z serii Autooko. Artystka zastosowała technikę malarstwa podszkliwnego i ręcznie wycinanej kalkomanii. Nieregularne, abstrakcyjne wzory oraz nitkowe dekoracje przywołują skojarzenia z twórczością Pabla Picassa, która była często przywoływana w ceramice lat 50. i 60. XX wieku. Tak zwane "pikasiaki" stanowiły element wystroju wnętrz, a zarazem były symbolem nowoczesności. Malwina nawiązała do tradycji polskiego wzornictwa.

Nawiązania do Le Corbusiera

Seria La Cité została stworzona specjalnie na wystawę w Jednostce Marsylskiej Le Corbusiera. Jednostka mieszkaniowa (Unité d’Habitation) to modernistyczny budynek (dzisiaj nazwalibyśmy go blokiem, mrówkowcem) zaprojektowany przez Le Corbusiera. Pierwszy taki obiekt w Europie, zbudowany w latach 1947-1952 w Marsylii, zainspirował Malwinę Konopacką do opracowania kolekcji, która nawiązywała do lat 50. i 60. XX wieku.

Malwina Konopacka ze swoją kolekcją La Cité. Fot. artinfo.pl

Cyrkowe akrobacje na wazonach

Z kolej wazony z serii Cyrk Malwina Konopacka ozdobiła kolorem - wesołymi różami, błękitami, czerwieniami. W skład Cyrku weszły również zabawne kubki czy patera Aniela, która została udekorowana czerwoną kulką kojarzącą z nosem klauna. 

Wazony z charakterystycznymi zagłębieniami pochodzą z kolekcji Cyrk, która została stworzona w 2019 roku.

Kalka na wazonach

Kolekcja wazonów OKO - Cut outs (2019) zainspirowana została twórczością Henriego Matisse’a, artysty znanego z wyrazistych zestawień kolorystycznych i malarskich uproszczeń, który w ostatnich latach swojej działalności eksperymentował z kolażem. Do zdobienia wazonów Konopacka wykorzystała technikę kalkomanii polegającą na przenoszeniu wzorów z kolorowych arkuszy na ceramikę. Tak powstała seria 25 kolorowych wazonów zdobionych minimalistycznymi wycinankami.

CUT OUTS powstała w 2016 roku. Jeden z wazonów trafił nawet do podręcznika od historii sztuki i plastyki jako przykład ceramiki XXI wieku.

Mickey i spółka

Edycja Pop jest pastelowa, słodka, zabawna. Irena przebiera się za myszkę Mickey, tu i ówdzie rosną muchomory, czasem wszyscy pokazują się nago (wzory Nude), są kwiaty i lustrzana kula dyskotekowa, a zewsząd zerka Smiley - emotikon wymyślony w 1963 roku przez Harveya Balla (miał na celu podniesienie morale wśród pracowników pewnej firmy ubezpieczeniowej). Pierwszy raz w historii marki pojawia się niebieski w odcieniu denim - przypomina tak modny w latach 70. dżins. 

Malwina Konopacka w towarzystwie kolekcji Pop. Uwagę zwraca znany emotikon Smiley. Fot. Ernest Wińczyk, Asystent: Krzysztof Durmaj, Elementy: cutsndots.pl

Lustrzany wazon Malwiny Konopackiej

Najbardziej szlachetnym i eleganckim wazonem Malwiny Konopackiej, który znajduje się w edycji kolekcjonerskiej, jest praca Po Drugiej Stronie Lustra. Wazon pokryty jest lustrzaną powierzchnią. Jego wnętrze pozostaje w naturalnym odcieniu ceramiki. W tym zestawieniu chłodny odcień metalu pięknie uzupełnia ciepły odcień szkliwa. Powłoka lustrzana uzyskana została w zaawansowanej technologicznie metodzie metalizacji, łącząc tradycyjne rzemiosło z nowymi rozwiązaniami.

- Moje pierwsze wazony bywały nonszalanckie. Lustro to sygnał, że są gotowe wtopić się w otoczenie” – tłumaczy Malwina Konopacka.

Nieprzerwanie na bazie pierwszego wazonu powstają także instalacje i rzeźby. Modułowe totemy Mama/2019, Tuląca Mama/2020, Totem Formy/2020 czy instalacja Fontanna/2019 to obiekty na granicy sztuk wizualnych i designu.

Malwina wespół z Dawidem

W 2023 roku Konopacka stworzyła osobną kolekcję razem z Dawidem Podsiadło zatytułowaną POST PRODUKCJA. Seria składa się z filiżanek, talerzy i kubków barowych. Serie Lux i Premium zostały ozdobione fragmentami tekstów piosenek Dawida w intensywnych kolorach kobaltu i pudrowego różu. Premiera limitowanej ceramiki odbyła się na Targach Rzeczy Ładnych w 2023 roku. 

Talerze i kubki barowe z limitowanej edycji zaprojektowanej przez Malwinę Konopacką na potrzeby trasy koncertowej Dawida Podsiadło, promującej album "Lata Dwudzieste".
Drugi z serii czterech talerzy o średnicy 24 cm, zdobiony kolorową kalką ceramiczną i napisem Postprodukcja. Krój liter został zaprojektowany przez Malwinę Konopacką. Fot. porcelanowa.com
Każdy z kolorowych talerzy zdobiony jest cytatem z piosenki Dawida Podsiadło. Fot. megustastudio.pl

Artyści współpracowali ze sobą już wcześniej, tworząc talerze, które znalazły się na okładce singla „Post” i na plakatach promujących trasę „PostProdukcja Tour". Ceramika wzięła udział w licytacji wspierającej Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy. Zestaw stworzony z ponad 50 elementów został sprzedany za 71 700 zł.

Inspiracje Malwiny Konopackiej

Każda z kolekcji jest odmienna, ale nie zrywa ze swoją klasyczną formą. Ta cały czas przewija się przez kolejne prace, stanowi niezbywalny trzon projektów. Wśród inspiracji artystka wymienia twórczość Kazimierza Malewicza. Ale w jej pracach odnajdziemy również nawiązania do estetyki takich artystów, jak Pablo Picasso, Fernand Léger, Henri Matisse, Władysław Strzemiński, Henryk Stażewski czy Henri Rousseau. 

Ten ostatni był częstym gościem w ogrodach botanicznych, zoo i muzeum historii naturalnej, które składały się na Jardin des Plantes w Paryżu. Flora i fauna tam eksponowane pojawiały się w wielu bujnych i egzotycznych obrazach przedstawiających dżunglę. Płótna Rousseau zainspirowały Malwinę do stworzenia malarskiej dekoracji wazonu OKO - modelu Jungle. Model ten powstał w 2015 roku, na długo zanim motyw monstery i innych roślin pojawił się w dekoracjach wnętrzarskich.

Henri Rousseau, Las tropikalny z małpami, 1910, olej na płótnie, kolekcja Johna Haya Whitneya, Wikimedia Commons. Artysta zainsipirował Malwinę Konopacka do stworzenia kolekcji Jungle.

Porcelana Konopackiej dostaje imiona

Swoim pracom Malwina Konopacka nadaje imiona. Nawiązuje w ten sposób do tradycji polskiego wzornictwa przemysłowego lat 50. i 60. XX w. - porcelany Ćmielowa i Chodzieży. W fabrykach tych cenionych marek powstawały wtedy takie serie, jak: serwisy do kawy i herbaty Dorota, Ina (oba projektu Lubomira Tomaszewskiego), Iza (projektu Józefa Września), Ewa (projektu Lucyny i Kazimierza Kowalskich), Anna (projektu Wincentego Potackiego) czy Prometeusz (projektu Danuty Duszniak). 

W twórczości Malwiny Konopackiej, nazwy, które nadaje swoim przedmiotom z porcelany, mają szczególne znaczenie. IRENA to imię babci autorki, ANIELA i TERESA to córki projektantki (które nieustannie pobudzają jej wyobraźnię), a NANA to zdrobnienie, którym obdarzyła jedna z córek Malwiny swoją siostrę. 

Kulisty wazon malowany ręcznie farbami podszkliwnymi oraz naszkliwnymi został nazwany Irena na cześć babci artystki.
Patera z preclem Aniela wzięła swoją nazwę od jednej z córek Malwiny Konopackiej. Dzięki wygodnemu uchwytowi paterę można swobodnie przenosić. Fot. pragaleria.pl
Patera Aniela z kolekcji Cyrk ma na środku kulkę, która przypomina nos klauna.
Wazony NANA z tak zwanych precli ceramicznych, wysokość 20 cm, kolekcji POP. NANA - tak nazywa swoją siostrę jedna z córek Malwiny.

Prawie wszystkie porcelanowe obiekty autorka połączyła w głośnym totemie ceramicznym zatytułowanym MAMA, który prezentowany był w 2020 roku na wystawie "Co dwie sztuki, to nie jedna" w warszawskiej Narodowej Galerii Sztuki "Zachęta". MAMa to połączenie wazonu OKO z wazonem Teresa i paterą Aniela.

Projekt totemu Mama wykonała Malwina Konopacka razem z córkami. Fot. pragaleria.pl

Jego współautorkami w zakresie dekoracji malarskiej były córki Malwiny. Artystka zadaje za jego pośrednictwem pytania o tożsamość społeczną i kulturową matki, równocześnie wskazując na trudności związane z łączeniem przez kobiety we współczesnym świecie różnych ról życiowych - zawodowych i prywatnych.

Malwina Konopacka sklep

7 listopada w DOMOTEKA na warszawskim Targówku Malwina Konopacka otworzyła swój showroom. Odwiedzający mogą podziwiać zarówno premierową kolekcję projektantki, „Po drugiej stronie lustra”, jak i kultowe modele z jej poprzednich serii, w tym wazony OKO, OKO Cyrk, kubki UCHO, czy rzeźbiarskie totemy.

Zdjęcie wprowadzające: fot. Tala Dołgowska

Autor
Malwina Konopacka i jej kolorowa ceramika! Jak zmieniał się słynny wazon OKO?
Monika Utnik
Dziennikarka, wieloletnia redaktorka pism wnętrzarskich, absolwentka polonistyki i italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autorka książek dla dzieci. Zadebiutowała...