Choinka - drzewko pełne znaczeń i symboli
Nawracając pogańskie ludy niemieckie, św. Bonifacy ściął potężny dąb uważany przez Germanów za święty. Upadające drzewo zniszczyło wszystkie rosnące obok klony, kasztany, jawory, jesiony i brzozy. Ocalała tylko mała jodełka. – Widzicie, ta mała jodełka jest potężniejsza od waszego dębu. I jest zawsze zielona, tak jak wieczny jest Bóg dający nam wieczne życie. Niech ona przypomina wam Chrystusa - zakończył kazanie misjonarz. Tyle mówi legenda. A jak było naprawdę?
W wielu kulturach drzewa, zwłaszcza iglaste, są uważane za symbol życia, odradzania się, płodności i trwania (bo świerk nigdy nie gubi igieł). Tradycja choinek narodziła się w Alzacji, gdzie wstawiano drzewka i ubierano je ozdobami z papieru i jabłkami (było to nawiązanie do rajskiego drzewa). Wielkim orędownikiem tego zwyczaju był Marcin Luter, który zachęcał do spędzania świąt w domowym zaciszu.
W dawnej Polsce drzewko zwane podłaźniczką było wieszane do góry nogami. W rogu izby stawiano też chochoła zwanego Diduchem - był to pierwszy ścięty podczas żniw snop pszenicy czy owsa.
Symbolika ozdób choinkowych ma swoje korzenie w tradycji ludowej, na przykład światełka wieszane na choince broniły dostępu złym mocom, a także miały strzec przed nieżyczliwym spojrzeniem (zły urok). Malowane na złoto orzechy miały przynieść dobrobyt i siłę. Dzwonki oznaczały dobre nowiny i radosne wydarzenia, a papierowe łańcuchy przypominały o tym, że wszędzie czai się grzech, który chce nas spętać i zniewolić. Ciekawą tradycję mają także ozdoby świąteczne w stylu skandynawskim.
Pomysły na choinkę: drzewka z innych materiałów
Choinki tradycyjne, żywe, są z pewnością najładniejsze, mają nieziemski zapach i tworzą piękny nastrój. Powinny stanąć w centralnym punkcie salonu. Ale w innych pomieszczeniach też mogą być drzewka - nietypowe, mniejsze i designerskie. Szklane, metalowe, hand made albo papierowe.
Szklane cudeńka na choince: jak powstały bombki?
Przyjmuje się, że pierwsze szklane bombki powstały w 1847 roku w miejscowości Lauscha w Niemczech, w górach Turyngii. Ich twórcą był Hans Greiner, pracownik lauschańskiej huty szkła, uważany współcześnie za ojca szklanych ozdób. W tym okresie choinki bożonarodzeniowe przystrajano przede wszystkim orzechami i owocami. Ale tym razem Hans Greiner nie mógł sobie pozwolić na takie dekoracje, więc drzewko ozdobił szklanymi kulami.
Szklane bombki trafiły najpierw do Wielkiej Brytanii, gdzie królowa Wiktoria osobiście doglądała przygotowania do świąt. London News opublikował w 1848 roku rycinę, która przedstawiała rodzinę królewską siedzącą wokół bogato udekorowanej choinki - w oczy rzucały się przede wszystkim szklane bombki.
Polska sprowadzała bombki z zagranicy, żeby już na początku XX wieku sama je produkować. Dzisiaj nasz kraj jest potentatem w produkcji ręcznie robionych i malowanych szklanych ozdób choinkowych. Szacuje się, że roczna produkcja wynosi nawet kilka milionów sztuk. Bombki eksportujemy na cały świat, w tym do Stanów Zjednoczonych, Japonii, Kanady i Wielkiej Brytanii, a nawet... do Nowej Zelandii czy RPA.
Jak ubrać choinkę? Ogórek i żaba - tradycyjne bombki ze świata!
Bombki z Lauscha były początkowo bardzo proste - miały przede wszystkim kształt kul, a także jabłek, orzechów czy gwiazdek. Potem zaczęto tworzyć bardziej skomplikowane wzory i formy i dodawać różnorodne zdobienia. Szklane bombki były początkowo przezroczyste lub lekko przyciemniane, ale w drugiej połowie XIX wieku niemiecki chemik, Justus von Liebig, opracował technikę srebrzenia bombek od wewnątrz, co pozwalało tworzyć kolorowe modele.
Dzisiaj od różnych kształtów bombek może się zakręcić w głowie. Na Ukrainie do ozdabiania choinki tradycyjnie używa się błyszczących pajęczyn. Według znanej opowieści ludowej pajęczyny w świąteczny poranek mogą zamienić się w złoto. Nie mają więc negatywnego znaczenia, lecz kojarzone są z dostatkiem i szczęściem. W Niemczech wśród bombek pojawia się ta w formie ogórka, a we Francji - żaby.
Jak ubrać choinkę? Modne zabawki w roli ozdób choinkowych
Rok temu na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie pojawiła się nietypowa iluminacja, tj. dekoracje retro. Wśród nich, przy kościele Św. Anny, znalazły się zabawki przedstawiające pajacyki wpisane w koła, które wyglądały jakby kręciły hula hop. Były to popularne zabawki na choinkę w latach PRL-u, ale choć minęły na szczęście te czasy, do dzisiaj wieszam je na swoim drzewku.
Zabawki na choinkę również mogą powalić na kolana swoją ilością. Oprócz tradycyjnych Mikołajów, bałwanków, szyszek i grzybków, są też zabawki z włóczki, papieru, materiału, wikliny, ceramiki czy takie, które przypominają pierniki.
Modne choinkowe ozdoby na talerzach
Choć bombki wyglądają najpiękniej na choince, wcale nie muszą na niej wisieć. Można zrobić z bombek śliczne dekoracje świąteczne, które zwrócą uwagę zebranych swoją oryginalnością. Połóżmy je w misce, którą ozdobimy gałązkami świerku, albo luzem na konsoli. Na przykład w stylu glamour musimy wybrać te najbardziej eleganckie, designerskie, świecące już z daleka.
Bombki można również powiesić na framudze drzwi, u sufitu jak jemiołę albo na gałęzi. Resztę podpowie nam wyobraźnia, a dopełni nastrój Świąt Bożego Narodzenia.
