Efektowne kwiatostany, pięknie przebarwiające się jesienią liście o palczastym kształcie i okazała korona to cechy charakterystyczne kasztanowców (Aesculus). Spośród wielu gatunków warto wybrać ten, który na pewno sprawdzi się w przydomowym ogrodzie. Można pokusić się o kasztana, który rodzi jadalne owoce albo wybrać gatunek, który nietuzinkowym kolorem kwiatów ubarwi przestrzeń ogrodową. Sprawdź, dlaczego warto zasadzić kasztana w przydomowym ogrodzie i na jaki gatunek się zdecydować.
- Jakie kasztany zasadzić w przydomowym ogrodzie?
- Czy każdy kasztan jest jadalny? Kasztan jadalny w przydomowym ogrodzie
- Jakie stanowisko dla kasztanowca w ogrodzie?
- Ile lat rośnie kasztanowiec i po jakim czasie owocuje?
- Jak dbać o kasztanowce?
- Ciekawostki z życia kasztana
Jakie kasztany zasadzić w przydomowym ogrodzie?
Najbardziej znany jest kasztanowiec pospolity (zwyczajny), którego kwitnienie zbiega się z terminem egzaminów maturalnych. Ten gatunek kasztana wiosną obfituje w urokliwe okazałe białe podłużne kwiatostany i oferuje latem zbawienny cień. To długowieczne drzewo o rozłożystej koronie rośnie na wysokość 25 metrów, ma masywny pień i rozłożystą koronę, dlatego idealnym miejscem na jego uprawę są duże ogrody.
Zbierając w parku owoce kasztanowca zwyczajnego, opadające z drzewa pod koniec września, można wydobyć z nich nasiona i wyhodować własne drzewo. To zaledwie jeden gatunek.
Jakie jeszcze kasztany można uprawiać w przydomowym ogrodzie?
• Kasztanowiec gładki - pochodzi z Ameryki Północnej i w naturze osiąga wysokość 25 metrów wysokości. Liście kasztanowca gładkiego są ciemnozielone, a ich brzegi w przeciwieństwie do większości gatunków są gładkie. Kwitnie na żółto w okresie wiosennym, a duże kwiatostany mają drobne rozpierzchłe kwiaty. Kasztanowiec gładki rośnie dość szybko, by dopiero po kilku latach spowolnić wzrost na rzecz zagęszczenia korony.
• Kasztanowiec drobnokwiatowy - jest rozłożystym krzewem o długich, wąskich białych kwiatostanach z wystającymi pręcikami, delikatnie pachnących wieczorami. W przeciwieństwie do swoich wysokich braci rozrasta się wszerz przy wysokości maksymalnie 3 m. Krzew może zaskoczyć właścicieli rozrostem do nawet 10 m szerokości, dlatego należy mieć to na uwadze, znajdując mu miejsce w ogrodzie.
• Kasztanowiec czerwony - jest średniej wielkości drzewem o wysokości do 15m. Piramidalny pokrój, ciemnozielone dłoniaste liście i czerwone okazałe kwiatostany stanowią o reprezentacyjnym charakterze drzewa. Kasztanowiec czerwony wprowadza nieco koloru do monotonnej zieleni ogrodu. Świetnie sprawdzi się w średnich i dużych ogrodach jako soliter. Kasztanowiec czerwony kwitnie w maju i czerwcu, a wiechy kwiatów są miododajne. Jest odporny na zanieczyszczenia i mróz.
• Kasztanowiec żółty - w naszym rodzimym klimacie dorasta do 20 metrów wysokości, przy czym rośnie dość wolno i może okazać się, że przez pierwsze 10 lat urósł tylko do 2 metrów wysokości. W Polsce nieczęsto spotykany ze względu na mniej atrakcyjne żółtawe kwiatostany niż ma to miejsce w przypadku innych gatunków kasztana. Niedostatki nadrabia wspaniale przebarwiającymi się jesienią liśćmi. Owoce kasztana żółtego pozbawione są kolców.
• Kasztanowiec krwisty - zachwyca cudownymi czerwono-różowymi kwiatami. Karłowata odmiana kasztanowca krwistego w ciągu pierwszych 10 lat osiągnie wysokość maksymalnie 2,5 metrów, a korona będzie miała kształt kulisty i szerokość 2 metrów. Można szczepić go na pniu i jest mrozoodporny, więc dobrze znosi polskie zimy. To doskonała propozycja dla małych i średnich ogrodów.
Czy każdy kasztan jest jadalny? Kasztan jadalny w przydomowym ogrodzie
Warto zapamiętać, że nie każdy kasztanowiec rodzi jadalne owoce. Tak naprawdę te brązowe kulki, z których dzieci w szkołach robią kultowe ludziki, w ogóle nie nadają się do spożycia, a wręcz są trujące. Rozwiązaniem tej sytuacji jest uprawa kasztana jadalnego Castanea Sativa. To właśnie do tego kasztana nawiązuje słynny cytat „Najlepsze kasztany są na Placu Pigalle”, pochodzący z filmu „Stawka większa niż życie”.
Pieczone kasztany sprzedawane w Paryżu, do dziś stanowią regionalny przysmak. Owoce kasztana jadalnego, przypominające składem i smakiem słodkie ziemniaki, są przysmakiem w krajach śródziemnomorskich, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby we własnym przydomowym ogródku uprawiać kasztana jadalnego.
W klimacie południowej Europy drzewa dorastają do wysokości 30 metrów, jednak nieprzychylne polskie zimy sprawiają, że młode drzewka czasem przemarzają i odrastając od korzeni, tworzą krzaczaste formy. Istnieją również hodowlane odmiany kompaktowe. Przykładowo odmiana „Vincent Van Gogh” dorasta do maksymalnie 5 metrów i idealnie wpisze się w mniejsze ogrody przydomowe. Kasztana jadalnego najlepiej sadzić wiosną.
Jakie stanowisko dla kasztanowca w ogrodzie?
Kasztanowce lubią stanowiska słoneczne i półcieniste, osłonięte od wiatru. Preferują gleby przepuszczalne, żyzne i umiarkowanie wilgotne. Kasztanowce można sadzić jesienią lub wiosną i większość gatunków świetnie poradzi sobie z niskimi zimowymi temperaturami. Podczas sadzenia należy wziąć pod uwagę docelową wysokość i szerokość konkretnego gatunku drzewa, aby zapewnić wystarczający odstęp pomiędzy nasadzeniami.
Ile lat rośnie kasztanowiec i po jakim czasie owocuje?
Szybkość wzrostu zależy od odmiany. Przykładowo kasztanowiec pospolity po 5 latach osiąga wysokość 6 metrów, z kolei kasztanowiec czerwony rośnie zdecydowanie wolniej, osiągając po 10 latach zaledwie 1,5 metra wysokości. Kasztanowce są drzewami długowiecznymi, a kasztan jadalny bije rekordy długowieczności i są na to twarde dowody.
Wiek kasztana jadalnego Arapasti, rosnącego w Turcji określa się na około 1000-1100 lat, a odwód jego pnia wynosi 13 metrów. Z pewnością należy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ przez pierwsze 10 lat kasztan jadalny rośnie dość wolno. Czas oczekiwania na owoce kasztanowca również zależy od gatunku. W przypadku kasztanowca zwyczajnego na owoce poczekamy około 10-15 lat, a kasztana jadalnego nawet 20-40 lat.
Jak dbać o kasztanowce?
Kasztanowe nie wymagają specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych, doskonale radzą sobie same. Jedynie w przypadku długotrwałej suszy, kiedy na brzegach liści dają się zauważyć charakterystyczne przypalenia, należy obficie podlać kasztanowca. Wskazane jest, aby młode okazy osłonić zimą przed mrozem.
Problemem w uprawie może być motyl szrotówek kasztanowcowiaczek, który żerując na liściach, pozostawia charakterystyczne kremowe ślady. Niestety szkodnik może doprowadzić nawet do obumarcia drzewa i dotąd nie wynaleziono skutecznej metody na jego zwalczenie.
Ciekawostki z życia kasztana
Nie każdy wie, że kasztanowce mają właściwości lecznicze. Zawarte w różnych częściach drzewa glikozydy, kumaryny, witamina C, tiamina, pektyny, karotenoidy i flawonoidy przyczyniają się do leczenia takich chorób jak zakrzepica, artretyzm, anemia, a także likwidują obrzęki.
Z kasztanowców wykonuje się zatem maści, nalewki, syropy i inne leki, wspomagające leczenie tych uciążliwych schorzeń. Kolejną zaletą kasztanowców jest fakt, że skutecznie oczyszczają powietrze, czym korzystnie wpływają na środowisko.
