Jeżówkę warto mieć w ogrodzie z co najmniej dwóch powodów. Pierwszym jest niebanalny urok kwiatostanów jeżówki, drugim zaś jej niezwykłe właściwości zdrowotne. Roślina jest łatwa w uprawie, a za miejsce w przydomowym ogrodzie odwdzięczy się z nawiązką nie tylko pięknem kwiatów, ale również materiałem na lecznicze nalewki, syropy i napary. Podpowiadamy, jak uprawiać jeżówkę i co można z niej zrobić.
- Jeżówka - co to za roślina?
- Czy jeżówka jest wieloletnia?
- Jakie odmiany jeżówki warto mieć w ogrodzie?
- Jakie stanowisko dla jeżówki?
- Czego nie lubi jeżówka?
- Kiedy sadzić jeżówkę do gruntu?
- Jeżówka - kiedy siać?
- Czy jeżówka nadaje się do donicy?
- Co zrobić z jeżówki?
Jeżówka - co to za roślina?
Jeżówka (Echinacea), wywodząca się z Ameryki Północnej była niegdyś bardzo ceniona przez rdzennych mieszkańców z uwagi na właściwości zdrowotne. Roślina dorasta w zależności od odmiany do maksymalnie jednego metra wysokości. Na długich sztywnych pojedynczych łodygach, okalanych ciemnozielonymi lancetowatymi liśćmi, osadzone są efektowne kwiaty, których środek przypomina grzbiet jeża, a otaczające go długie języczkowe listki zawsze są od niego jaśniejsze.
Takie zestawienie tonów ciemniejszych i jaśniejszych występuje u jeżówki w bogatej gamie kolorystycznej, dzięki czemu na jednej rabacie można uzyskać iście tęczowy efekt. Barwnie ukwiecone kępy stanowią przepiękną dekorację ogrodu. Jeżówka jest rośliną miododajną, czyli sadząc ją w ogrodzie, wspieramy pszczoły i inne owady zapylające. Kusi owady przyjemnym intensywnym zapachem, którym i my możemy się nacieszyć.
Czy jeżówka jest wieloletnia?
Echinacea jest wieloletnią byliną kwitnącą od lipca do października. Na zimę zasycha po to, by wiosną w pełni się odrodzić. Jest dość ekspansywnym gatunkiem, co oznacza, że łatwo się rozmnaża i produkuje samosiejki, obszernie się rozrastając, dlatego dobrze jest zarezerwować dla niej w ogrodzie nieco więcej miejsca. Jeżówki świetnie radzą sobie z mrozem, jednak aby ułatwić im przezimowanie, warto przed zimą przykryć ziemię poniżej łodygi liśćmi, igliwiem albo korą.
Zalecane jest również przycięcie rośliny późną jesienią. Kiedy zauważymy, że kwiaty obsychają, kończąc tym samym cykl kwitnienia, należy ściąć je nożyczkami. Absolutnie nie wyrzucajmy ściętych kwiatów, a o tym, co można zrobić z kwiatów jeżówki, piszemy w dalszej części artykułu.
Jakie odmiany jeżówki warto mieć w ogrodzie?
Poszczególnie gatunki jeżówki różnią się nie tylko kolorem, ale również kształtem i wielkością kwiatostanów. Wszystkie są piękne, jednak urządzając ogród, warto skupić się na kolorystyce, aby przestrzeń była spójna i harmonijna. W rodzimych ogrodach najczęściej pojawiają się trzy gatunki jeżówki (purpurowa, blada i wąskolistna), jednak z pewnością warto wspomnieć o najciekawszych odmianach jeżówki.
• Jeżówka Hot Papaya - dorasta do wysokości 80 cm i cieszy oczy kwiatami z dużym jeżowym środkiem i długimi listkami. Występuje w kolorze czerwonym z brzoskwiniową otoczką wokół centralnego punktu kwiatostanu.
• Jeżówka Green Twister - to wyjątkowa odmiana o niecodziennym ubarwieniu. Dwubarwne limonkowo - fioletowe listki skupiają się wokół kolczastego środka w kolorze purpury. Efekt jest niesamowity. Roślina dorasta do metra wysokości.
• Jeżówka Sundown - to odmiana, której kwiaty występują w najmodniejszym kolorze sezonu, czyli peach fuzz. Łodygi z kwiatem osiągają wysokość 90 cm.
• Jeżówka Secret Love - dorasta do 70 cm, a przepiękne duże kwiaty w kolorze intensywnej nasyconej czerwieni mają pełną budowę.
• Jeżówka Milkshake - duże okazałe kremowe pełne kwiatostany w środku przyjmują barwę pomarańczową. Dorasta do wysokości 90 cm.
• Jeżówka Secret Romance - okazałe pełne kwiaty zachwycają kilkutonowym wybarwieniem, które w środku jest intensywnie różowe, a w stronę zakończeń listków przechodzi w pastelowy róż. Roślina osiąga wysokość około 80 cm.
• Jeżówka White Pearl - to jedna z najbardziej sielskich odmian. Widok delikatnych białych listków, osadzonych na dużym puszystym żółto-zielonym środku przywodzi na myśl letnią łąkę. Kępy osiągają wysokość 45 cm.
Jakie stanowisko dla jeżówki?
Jeżówki uwielbiają pełne słońce, dlatego pośrodku ogrodu z dala od cienia domu wyrosną i zakwitną najpiękniej. Podłoże idealne dla jeżówki to ziemia próchnicza, żyzna i przepuszczalna o umiarkowanej wilgotności. Odczyn gleby zalecany dla jeżówek to od lekko kwaśnego do lekko zasadowego, czyli 5,5 - 7,5 pH. Jeżówka jest bardzo łatwa w uprawie, jednak pod warunkiem, że wybierzemy jej dobre słoneczne stanowisko i zastosujemy nawóz dwa razy w roku (wiosną i latem).
Czego nie lubi jeżówka?
Jeżówka nie lubi półśrodków, czyli cienia i półcienia (wtedy redukuje kwiaty i słabiej je wybarwia). Źle znosi również suszę, dlatego należy wtedy pamiętać o cyklicznym podlewaniu rośliny. Aby jeżówka gęsto się rozrosła i ładnie wybarwiła, nie należy sadzić jej w glebie lekkiej i piaszczystej.
Kiedy sadzić jeżówkę do gruntu?
Sadzonki jeżówki w ogromnej ilości odmian są dostępne w każdym sklepie ogrodniczym. To chętnie i powszechnie uprawiana roślina. Najlepiej sadzić sadzonki jeżówki do gruntu wczesną wiosną, upewniając się wcześniej, że mrozy odeszły już na dobre. Jeżówka będzie mogła wtedy osiąść i zadomowić się w nowym miejscu, tworząc rozrośnięty system korzeniowy jeszcze przed nadejściem upalnego lata.
Jeżówka - kiedy siać?
Na wstępie nadmieniamy, że nasiona do wysiewu jeżówki można pozyskać z własnych upraw. Jeśli jednak dopiero rozpoczynamy uprawę tej wdzięcznej rośliny, warto kupić nasiona u sprawdzonego ogrodnika. Wysianie jeżówki do gruntu najlepiej przeprowadzać po majowych przymrozkach. Wysiew wykonujemy w rzędach, zachowując odstęp 40-50 cm od siebie i pomiędzy rzędami.
Aby zminimalizować ryzyko, że jeżówka z nasion w gruncie nie wykiełkuje, można wysiać je do doniczek już w marcu i w maju przesadzić rośliny do gruntu. To lepszy sposób, niż zasianie od razu w ziemi, ponieważ nasiona do wykiełkowania potrzebują stałej wilgotności i temperatury minimum 18 stopni.
Czy jeżówka nadaje się do donicy?
Jeżówka może ozdobić również taras i balkon, ponieważ z powodzeniem można uprawiać ją w donicy. Pamiętajmy tylko o tym, aby wybrać większą donicę z uwagi na fakt, że niektóre odmiany jeżówki bardzo mocno się rozgałęziają i mała doniczka może nie sprostać rozmiarowi i ciężarowi rośliny. Ważne jest, aby taras i balkon pod uprawę jeżówki był w pełni nasłoneczniony.
Co zrobić z jeżówki?
Wiemy już, że jeżówki są przepiękne, ale nie każdy wie, że z zasuszonych kwiatów można tworzyć wspaniałe suszone kompozycje florystyczne, które ozdobią wnętrza. Bukiet ze świeżo ściętych jeżówek to także świetny pomysł na wprowadzenie ożywczego koloru i zapachu do wnętrz. To jednak nie wszystko, ponieważ jeżówka w ogrodzie jest prawdziwym skarbem i może pomóc zadbać o nasze zdrowie. Stosowana jest w przemyśle farmaceutycznym do produkcji leków przeciwwirusowych i wspomagających odporność.
W aptekach można kupić również preparaty z jeżówki, wspomagające regenerację skóry, przeciwstarzeniowe, przeciwobrzękowe, poprawiające sprawność górnych dróg oddechowych i jamy ustnej, a także przeciwdziałające stresowi. Uprawiając jeżówkę w przydomowym ogrodzie, można w pełni korzystać jej z dobroczynnych właściwości, robiąc samodzielnie nalewki, napary i syropy, które wspierają odporność oraz znacząco zmniejszają występowanie infekcji u osób dorosłych. Warto zastosować nalewkę z jeżówki przed jesiennym sezonem przeziębień.
