Trzy wieki historii - już sama ta informacja brzmiała ekscytująco... Dorota i Aleksander od dawna szukali starego budynku, który mogliby reanimować i w nim zamieszkać. O istnieniu folwarcznych czworaków w Czechowicach-Dziedzicach i o tym, że są do sprzedaży, dowiedzieli się przypadkiem. Na podjęcie decyzji o kupnie, potrzebowali zaledwie dwóch tygodni.
 |
 |
|
| Ściany z cegły nie noszą śladów tynku. Zapewne przez 300 lat ich wygląd się nie zmieniał. Surowość, jaką nadają pomieszczeniu, łagodzą tkaniny - narzuta i dywan, z ręcznie tkanego wełnianego sukna. Obie pochodzą z działającej w Czechowicach-Dziedzicach manufaktury Sztuka Beskidzka. Uzupełniają je spływające miękko lniane zasłony. Trzeba je było uszyć, o kupnie gotowych do pomieszczenia o wysokości 4,5 metra nie było nawet mowy. | Niezwykły urok patyny Oryginalne stoliki gospodyni zrobiła z bębnów służących do nawijania kabla. - Po poprzednich właścicielach zostało tych bębnów kilka - opowiada. - Zaczęłam jeden oczyszczać, ale efekt był kiepski. Resztę pozostawiłam więc jak były, zachlapane farbą, nadgryzione zębem czasu. W tym stanie wyglądają znacznie lepiej! |
- Zawsze mieliśmy słabość do starej architektury - opowiada Dorota. - Szukając miejsca dla siebie, długo rozglądaliśmy się za jakimś leciwym wiejskim domem. W końcu kupiliśmy mieszkanie w centrum Bielska, ale tamten dawny pomysł wciąż nam chodził po głowie. I wreszcie otworzyła się szansa, by go zrealizować.
Zostaliśmy właścicielami jednego z najstarszych budynków mieszkalnych w Czechowicach! Pięćdziesiąt metrów obok - stanowisko archeologiczne. Ruiny starego gródka, datowanego na XIV wiek. Zaniedbane, żadna turystyczna atrakcja. Sto metrów obok - rokokowy pałac Kotulińskich. Odrestaurowany, piękny. Z tym pałacem niegdyś sąsiadował folwark i czworaki dla służby są pozostałością właśnie po nim. - O ich zakupie zadecydował duch i charakter tego miejsca - mówi Dorota.
 |
 |
|
| Hol W trakcie remontu okazało się, że trzeba wzmocnić strop. Podparto go stalowymi słupami, pokrytymi patyna i rdzą. - To efekt zamierzony, nie dlatego, że zabrakło nam farby - śmieje się gospodyni. Niegdyś nie było tu wejścia na strych - stalowe schody zostały więc zaprojektowane od nowa. Zawisły pod nimi wieszaki, ponieważ hol pełni również funkcję szatni. Efektowne białe lampy (zdj. z lewej) właściciele wypatrzyli na targach designerskich w Łodzi. - Poruszają się, gdy przez drzwi wpada podmuch wiatru, jakby witały gości - opowiadają. |
||
Ów duch musiał zapewne przemawiać wyjątkowo przekonująco, bo stan obiektu wcale do kupna nie zachęcał. Budynek, w którym po wojnie przez kilkadziesiąt lat mieściły się jakieś warsztaty i magazyny, wyglądał, jakby nie pamiętał najmniejszego remontu...
- Od początku było jasne, że teraz należy mu się generalny, od parteru aż po dach, którego cała konstrukcja była do wymiany - wspomina Dorota. - Ale ogromu przedsięwzięcia sobie nie wyobrażaliśmy!
 |
 |
 |
||
| Kuchnia Jest duża, ale ciemna. To jedyne pomieszczenie w całym domu, gdzie nie ma wcale okien! Jak widać, kiedyś były, ale poprzedni właściciel, jeszcze w latach 70., je zamurował, przyklejając w tym miejscu do ściany przybudówkę. Jej wyburzenie byłoby zabiegiem zbyt inwazyjnym; znacznie bezpieczniej było pozostawić kuchnię tak, jak jest. Oświetlenie jest wyłącznie sztuczne. Żeby wnętrze rozjaśnić, ceglaną ścianę pomalowano na biało. Z tego samego powodu białe są również meble. Tylko blat stołu jest ciemny, bo obciągnięto go czarną fizeliną. |
Kuchnia jest urządzona prosto, ale bardzo wygodna - dość powiedzieć, że gospodyni z powodzeniem prowadzi w niej warsztaty kulinarne. Nad kuchennym blatem widać ślady wnęki po drzwiach. Gdyby ich kiedyś nie zamurowano, dziś wiodłyby do salonu. - Oczywiście o likwidowaniu malowniczej wnęki nie było mowy - mówi pani domu. - Kiedyś, chcąc zrobić prowizoryczny reling, umieściłam w niej patyk. Tak nam się spodobał, że pozostał. Raz wiszą na nim kuchenne przybory, innym razem - świąteczne ozdoby. | |||
Same prace przygotowawcze - od inwentaryzacji po projekty - trwały blisko rok. Zadanie, przed którym stanęli nowi gospodarze było trudne, bo nie zachowały się żadne dokumenty, plany czy zdjęcia. - A zależało nam na tym, by zmienić tu jak najmniej, pod żadnym pozorem nie mogliśmy naruszyć bryły budynku, ścian nośnych, układu okien - opowiadają.
Lista przewidzianych w planie prac była imponująca: od pozycji dla każdego oczywistych, czyli wymiany stolarki czy zaprojektowania od nowa kompletu instalacji, po zaizolowanie budynku przed wilgocią, bo bliskie sąsiedztwo stawu już się zaczynało dawać starym murom we znaki.
 |
 |
|
| Pokój dziecięcy I tutaj stoją meble z palet. Pełnią rolę łóżek (zdj. z prawej), które - to wyjątek w tym domu - nie mają kółek. - Zdaniem naszych trzech synów to poważna wada, bo nie da się nimi jeździć po pokoju - śmieje się pani domu. Na podłodze dywan ze Sztuki Beskidzkiej. - Trójwarstwowe sukno, chociaż w jasnym kolorze, nie łapie brudu. Bardzo łatwo je wyczyścić, co przy dzieciach ma swoje znaczenie - mówi gospodyni. - Oryginalny stolik, zrobiony z drewna z odzysku, zaprojektowali nasi znajomi architekci. |
||
- Chcieliśmy w miejscu dawnego stryszku na siano mieć poddasze użytkowe, więc trzeba było wylać solidny strop i zrobić klatkę schodową, która tu nigdy wcześniej nie istniała. Wiadomo było, że wymiany wymaga konstrukcja dachowa, że trzeba zrobić nowe podłogi - wylicza Dorota - jednak gdy się zaczął remont, niespodzianka goniła niespodziankę.
Raz po raz odkrywaliśmy uszkodzenia, a to w stropach, a to w ścianach... Na przykład w solidnym, litym starym murze o grubości metra, zaskoczyły nas dylatacje, które prawdopodobnie pełniły funkcję izolacyjną, ale bardzo utrudniły nam montaż stalowych nadproży.
 |
 |
|
| Pracownia Ma 4,5 metra wysokości, więc trudno było ją oświetlić. Gospodarze wybrali lampy na długich kablach. Czasem, by nie było nudno, zmieniają aranżację - przestawiają meble, wieszają inne abażury. Ponieważ odbywają się tu warsztaty twórcze, nie brakuje artystycznych akcentów, takich jak wyrzeźbione w drewnie popiersie kobiety autorstwa Michaela Storeya. |
||
Remont ciągnął się dwa lata. - I są to dwa lata, których lepiej nie wspominać. Teraz podchodzimy do niego z dystansem, ale nie był to łatwy okres - śmieje się Dorota. Za to chętnie opowiada o tym, jak nadawała rewitalizowanym wnętrzom ostateczny szlif.
- Od początku było wiadomo, że będziemy tu nie tylko mieszkać. Czterysta metrów kwadratowych powierzchni pozwalało myśleć o prowadzeniu działalności gospodarczej. Postanowiliśmy więc zaaranżować przestrzeń tak, by można było organizować tu szkolenia, warsztaty...
 |
 |
|
| Meble mobilne - meble z palet - Ponieważ prowadzimy tu różne zajęcia, uznaliśmy, że wnętrza muszą być urządzone tak, by łatwo było wszystko w nich poprzestawiać, zgodnie z potrzebą chwili. Stąd mobilne meble na kółkach - wyjaśnia gospodyni. - A dlaczego palety? Bo idealnie pasują do charakteru miejsca. Zresztą sprawdzają się znakomicie. Można je nie tylko przesuwać, ale i zmieniać ich funkcję. Tu widzimy stolik, ale jeśli położymy na nim materac, stolik zamieni się w łóżko... |
||
Przy takim założeniu wnętrza musiały być zaaranżowane elastycznie, by w każdej chwili można było poprzesuwać meble i na przykład w salonie, gdzie wczoraj trwało rodzinne spotkanie, dziś mogły się odbyć warsztaty plastyczne. Stąd pomysł na meble z palet na kółkach. I na palety, które raz mogą być kanapą, a innym razem blatem, przy którym dzieci mogą rysować. Nawet nasze łóżko w każdej chwili może wyjechać z sypialni i zamienić się na przykład w miejsce do siedzenia w sali konferencyjnej.
Najlepsze są rozwiązania najprostsze - Dorota, zawodowo zajmująca się również dekorowaniem wnętrz, w swoich czworakach wcieliła tę prawdę w życie. - Tutaj wiele pomysłów narzucało się samo, w sposób naturalny - opowiada. - Na przykład goła cegła na ścianach: wiedzieliśmy od konserwatora, że nie możemy pokrywać jej tynkiem, bo stary mur musi oddychać.
 |
 |
|
| Sypialnia Oczywiście łóżka-palety na kółkach! - Na razie wyglądają bardzo świeżo, ale z utęsknieniem czekam, Az się zestarzeją - śmieje się pani domu. - Za to stołki zamienione w stoliki nocne, są naprawdę wiekowe. Znalazłam je kiedyś na targu staroci i teraz się przydały. |
||
Większość ścian musiała więc pozostać w pierwotnym stanie. I jest pięknie. Albo oświetlenie w salonie: żeby było skuteczne, lampy musiały wisieć na dłuuuugich sznurach. To wnętrze ma przecież cztery i pół metra wysokości! Dziesięć białych, kartonowych abażurów zawieszonych na różnych poziomach, kołysanych najmniejszym drgnieniem powietrza - nic prostszego, a jaki efekt! Czasem tylko zmieniam abażury, żeby nie był nudno.
- Uwielbiam styl skandynawski, jego prostotę i naturalność - kontynuuje Dorota. - Stąd kierunek, jaki przyjęłam tutaj. A poza tym kocham to, co stare, autentyczne. Zniszczone? Być może, ale za to niepowtarzalne! Bardzo lubię takie stare przedmioty obsadzać w całkiem nowych, zaskakujących rolach. Nie miałam na przykład serca wyrzucać rzeczy, które tu zastałam. No i w salonie stanęły dwa stoły: wielkie drewniane bębny, na które kiedyś, w czasach gdy był tu magazyn, nawinięte były kable. Mamy też starą drabinę, wysoką na trzy i pół metra, z której czasem robimy regał, a kiedy indziej zawieszamy na niej lampy.
 |
 |
|
| Łazienka Za drzwiami, na razie tymczasowymi (te docelowe, na szynach, jeszcze czekają na zamontowanie), kryje się kabina prysznicowa. Urządzono ją tam, gdzie kiedyś... były drzwi - czyli we wgłębieniu, które pozostało po nich w grubym na metr murze. Wystarczyło tylko pomalować wnętrze specjalną, wodoodporną farbą. Umieszczona pod umywalką szafka łazienkowa, to skrzynia wojskowa z demobilu, tyle, że pociągnięta białą farbą. |
||
Za sprawą Doroty i Aleksandra stare czworaki zamiast zniszczeć, tętnią życiem, zyskały niepowtarzalny klimat i atmosferę. A gospodarze, zachęceni sukcesem przedsięwzięcia, planują kolejne wyzwanie. - Do czworaków przylega budynek folwarcznej gorzelni, także przewidziany do rewitalizacji. Klimatyczne piwnice, wielkie stryszysko ze starymi dechami, które wygląda jak spichlerz - opowiadają. - Tam dopiero będzie zabawa!
