Z designem mamy do czynienia na każdym kroku, otaczamy się nim też w swoich domach. A podróżując po świecie, możemy jeszcze więcej dowiedzieć się o wzornictwie - jego tradycji, historii czy o ikonicznych dziełach. Oto muzea designu, których nie można pominąć!
XX- i XXI-wieczna nowoczesność i awangarda, która zmieniła domy? A może więcej klasyki i tradycji? Miejsca ze starannie wyselekcjonowanym designem pozwalają jeszcze więcej dowiedzieć się na jego temat.
Victoria & Albert Museum, Londyn
Podróż dookoła świata z designem warto zacząć w Londynie, gdzie znajduje się Victoria & Albert Museum - największa tego typu placówka w skali globu poświęcona designowi oraz sztuce dekoracyjnej. Samo to, że w zbiorach ma ponad 4,5 miliona eksponatów, robi wielkie wrażenie. Zwiedzania V&A to wędrówka przez 5 tysięcy lat historii designu - od głębokiej starożytności po czasy współczesne.
W muzeum zobaczymy więc zarówno tekstylia z epoki faraonów, chińską porcelanę, jak i meble Eamesów czy sukienki Alexandra McQueena. I uprzedzamy - jeden dzień nie wystarczy, by dobrze zapoznać się z kolekcją muzealną! Dobra wiadomość? Za wstęp nie zapłacimy ani grosza. Z ciekawostek warto wspomnieć, że w londyńskich zbiorach znajdują się też polskie akcenty, takie jak fotel RM58 projektu Romana Modzelewskiego.
The Design Museum, Londyn
W stolicy Wielkiej Brytanii warto pozostać dłużej, bo znajduje się tam również stosunkowo młoda (założona w 1989 roku), ale prężnie działająca instytucja - The Design Museum. Szybko wyrosła jednak na jedno z czołowych miejsc na świecie poświęconych designowi, architekturze i modzie. Co ciekawe, historycznie wywodzi się z opisanego wyżej Victoria & Albert Museum.
Terence Conran, założyciel The Design Museum, rozpoczął od wystawy nowoczesnego wzornictwa przemysłowego (tzw. Boilerhouse) w podziemiach V&A. Dziś stała kolekcja muzeum obejmuje prawie 1000 pozycji, które prezentują historię nowoczesnego wzornictwa z perspektywy projektanta, twórcy i użytkownika. Zobaczymy
chociażby znicz olimpijski z igrzysk w Londynie, kultowego walkmana, humanoidalnego robota czy nawet brytyjski system znaków drogowych. The Design Museum organizuje również interesujące wystawy czasowe.
Vitra Design Museum, Weil am Rhein (Niemcy)
Rolf Fehlbaum, właściciel szwajcarskiej firmy Vitra, otworzył Vitra Design Museum w 1989 roku - w pierwotnym założeniu miało ono mieścić jego prywatną kolekcję. Z czasem jednak zbiory się rozrastały, a dziś kolekcja stała to przede wszystkim kluczowe projekty meblarskie od 1800 roku do dziś. Zobaczyć możemy m.in. dzieła Ray i Charlesa Eamesów, Alvara Aalto, Vernera Pantona, Jeana Prouvé czy Michaela Thoneta. Oprócz tego organizowane są interesujące wystawy czasowe.
Warto przy tym podkreślić, że Vitra Design Museum stanowi część kampusu Vitra - istnej skarbnicy współczesnej architektury. Spektakularny budynek muzeum został zaprojektowany przez Franka Gehry’ego, a w całym kampusie znajdują się obiekty takich designerów, jak Zaha Hadid, Herzog & de Meuron, Álvaro Siza, Nicholas Grimshaw czy Buckminster Fuller. Nie brakuje też dzieł sztuki współczesnej. Z ciekawostek - niedawno do stałej kolekcji muzealnej dołączyło krzesło „Little Black” polskiej projektantki Marii Jeglińskiej-Adamczewskiej.
Bauhaus Archiv, Berlin
Pomimo że Bauhaus działał zaledwie 14 lat (od 1919 do 1933 roku), był jedną z najważniejszych i najbardziej wpływowych szkół projektowych XX wieku. Jej założyciel Walter Gropius poświęcał wiele uwagi syntezie dziedzin, takich jak architektura, sztuka i design, a przede wszystkim dbał o to, by jego uczniowie zyskali szerokie umiejętności - od sztuki witrażu przez typografię po tkactwo.
Berlińskie archiwum, założone w 1960 roku, funkcjonuje jako muzeum z wystawami stałej kolekcji oraz czasowymi. Najważniejsze są oczywiście projekty podopiecznych Bauhausu.
Designmuseum Danmark, Kopenhaga
Skandynawia i design - połączenie oczywiste! Nic zatem dziwnego, że w Kopenhadze, czyli jednej ze stolic europejskiego wzornictwa, znajduje się wyjątkowo interesujące muzeum mu poświęcone. Zostało założone w 1890 roku, po to by inspirować zarówno projektantów, jak i użytkowników do tworzenia oraz poszukiwania towarów jak najwyższej jakości.
W 1926 roku muzeum przeniosło się do swojej obecnego siedziby, czyli dawnego rokokowego pałacu, który niegdyś służyć też jako szpital. Kolekcja obejmuje prace takich znanych duńskich projektantów, jak Arne Jacobsen czy Kaare Klint, oraz dzieła z wielu okresów i z całego świata, które były inspiracją dla Duńczyków. W muzeum znajduje się też największa w Skandynawii biblioteka poświęcona designowi.
Amsterdamo Mokyklos muziejus, Kowno
To świeżo otwarte - bo 5 stycznia 2023 roku! - muzeum mieści się w apartamencie z 1928 roku w budynku powstałym zgodnie z założeniami stylu szkoły amsterdamskiej. Stanowi przede wszystkim prawdziwą gratkę dla miłośników art déco oraz art nouveau - zarówno z uwagi na oryginalną architekturę, jak i same wnętrza oraz ich wyposażenie.
W muzeum można obejrzeć międzywojenne meble, podziwiając przy okazji odważną kolorystykę apartamentu i intrygujące rzeźby. Warto też przyjrzeć się historycznym zdjęciom, a także tym bardziej współczesnym, bo wykonanym na planie serialowego hitu „Czarnobyl”.
Triennale Milano, Mediolan
W zestawieniu nie może zabraknąć oczywiście Mediolanu - przez wielu uznawanego za europejską (czy nawet światową) stolicę designu. To tu mieści się Triennale Milano, czyli muzeum sztuki i designu usytuowane w mediolańskim Parco Sempione. Placówka działa od lat 30. XX wieku, a stałe muzeum włoskiego designu funkcjonuje od 2007 roku. Triennale Milano to też istotna instytucja kulturalna zajmująca się wzornictwem. Szczególnie warto tu wspomnieć odbywającą się co kilka lat wystawę sztuki i designu Milan Triennial (Triennale di Milano) - ostatnia miała miejsce od 20 maja do 20 listopada 2022 roku.
Red Dot Design Museum, Singapur
To jedno z trzech światowych muzeów organizacji Red Dot - pozostałe znajdują się w Essen w Niemczech oraz w Xiamen w Chinach. Niemniej to singapurska placówka zasługuje na szczególną uwagę, zwłaszcza że chodzi o największe muzeum designu w Azji. Każdy z ponad 1000 produktów w kolekcji otrzymał prestiżowe wyróżnienie Red Dot Design Award, a ekspozycje koncentrują się zarówno na procesie projektowania produktów, jak i komunikacji.
Cooper Hewitt - Smithsonian Design Museum, Nowy Jork
Mieszcząca się nieopodal Central Parku placówka jest jednym z najważniejszych muzeów w Stanach Zjednoczonych poświęconych wyłącznie nowoczesnemu i historycznemu wzornictwu. Założona przez siostry Hewitt (amerykańskie miłośniczki sztuki) jako Cooper Union Museum for the Decorative Arts obecnie dysponuje imponującą stałą kolekcją ponad 200 tysięcy przedmiotów. Równie ciekawe są organizowane tutaj wystawy czasowe.
Museo Mexicano del Diseño (MUMEDI), miasto Meksyk
Twórcą MUMEDI jest projektant Álvaro García Rego, któremu zależało na wsparciu meksykańskiego świata grafiki oraz wzornictwa przemysłowego. Muzeum obejmuje sekcje poświęcone typografii, sztuce przedmiotowej, projektowaniu plakatów, fotografii, ilustracji, wzornictwu przemysłowemu, wnętrzom, biżuterii, zabawkom i modzie.
Funkcjonuje tu również Design Hotel Mumedi z popisowo zaprojektowanymi sześcioma apartamentami w 400-letnim budynku. Każdy urządzony jest inaczej i efektownie łączy w sobie historię z nowoczesnością.
Zdjęcie otwierające artykuł: Designmuseum Danmark, Kopenhaga, wystawa "3 Formens magi", fot. Kunsten_Niels Fabæk.
