Któregoś dnia Marii Antoninie zamarzyła się urocza wioska, w której - jak mówiła - nareszcie mogłaby być sobą. Królewskie krynoliny zamieniała na muślinowe sukienki, by udając pasterkę, pasać owce. Za horrendalne pieniądze stworzyła iluzję wiejskiego świata, w którym, jak sądziła, ludzie są szczęśliwi i wiodą proste, normalne życie.

Jak powstał wzór toile de Jouy

Tą właśnie iluzją zainspirował się przemysłowiec pochodzenia niemieckiego Christophe-Philippe Oberkampf, który stworzył wzór toile de Jouy - romantyczny świat z postaciami w wiejskim pejzażu, które spacerują, polują, piknikują, bawią się w ciuciubabkę, a to wszystko na tle ruin, chińskich pagód czy ażurowych mostków. Niewiele było wśród tych postaci motywów, które ilustrowały prace wiejskich prostych ludzi. 

Współcześnie wzór toile de Jouy pojawia się często na tapetach.

W 1760 roku w miasteczku pod Wersalem, Jouy-en-Josas, otworzył fabrykę, która wkrótce stała się znana z wysokiej jakości drukowanych płócien (toile de Jouy znaczy dosłownie płótno z Jouy). Notabene Oberkampf uważany jest za prekursora przemysłowej produkcji tkanin drukowanych, odznaczających się dużą trwałością kolorów. Wśród wielu innowacji, które wprowadził, rewolucyjną było zastosowanie maszyn do produkcji materiałów.

Wzór tolie de Jouy na tapecie. W wiejskiej scenerii nie widać jednak prostych ludzi: piorących odzież kobiet czy mężczyzn, którzy orzą pole.

Tkaniny z wzorem toile de Jouy

Wzory w fabryce Christophe’a-Philippe’a nanoszone były mechanicznie za pomocą płyt drewnianych i miedzianych z wyrytowanym wzorem. Monochromatyczne motywy zazwyczaj drukowano w kolorze czarnym, bordowym lub indygo na białym tle. Wzór odbijano na pasach tkanin, którymi później wykładano ściany i tapicerowano meble. Z płócien z motywem toile de Jouy szyto zasłony i baldachimy. Materiały nie nadawały się jedynie na ubrania, bo były za sztywne.

Wiejskie domy i młyny to jedne z charakterystycznych motywów pojawiających się na zasłonach i tapetach ze wzorem tolie de Jouy. Na zdjęciu: tapeta i zasłona marki Manuel Canovas, fot. Impresje

W manufakturze powstało około trzydziestu tysięcy wariacji rokokowych obrazków. Najbardziej znane scenki zaprojektował malarz Jean-Baptiste Huet - na jednym z druków widnieją portrety artysty i właściciela manufaktury.

Ale w fabryce pracowali też tacy sławni rokokowi malarze, jak Jean-Honoré Fragonard i François Boucher. Na ich tkaninach toile de Jouy pojawiają się scenki erotyczne: motywy potajemnych schadzek kochanków, flirtów i skradzionych pocałunków.

Na tapetach tolie de Jouy pojawiały się również konie z dżokejami i widzowie wyścigów konnych.

Toile de Jouy - tapety i współczesne materiały

Na tkaninach czy tapetach ze wzorem toile de Jouy możemy oglądać ruiny, pagody, urokliwe mostki. Na ich tle ukazane są damy w krynolinach i eleganccy panowie. Obecnie wzór toile de Jouy pojawia się często na pościeli. Przykładem jest (widoczna na pierwszym zdjęciu w artykule) limitowana kolekcja kołder z alpaki ze wzorem toile de MyAlpaca.

Musée de la Toile de Jouy w miejscowości Jouy-en-Josas we Francji

Wzór toile de Jouy doczekał się swojej oryginalnej współczesnej kontynuacji. Na przykład kreator mody Jean-Charles de Castelbajac projektuje ubrania w scenki z wieżowcami i samochodami. Wszyscy, których szerzej interesuje historia słynnego motywu, mogą odwiedzić niezwykłe Musée de la Toile de Jouy znajdujące się w pierwotnej fabryce.

Autor
Toile de Jouy - tapety i tkaniny w pasterki
Monika Utnik
Dziennikarka, wieloletnia redaktorka pism wnętrzarskich, absolwentka polonistyki i italianistyki Uniwersytetu Warszawskiego, autorka książek dla dzieci. Zadebiutowała...